Ambalaj Çeşitleri

13.05.2019 / Kültür / Sanat / Eğitim

Ambalaj üretiminde ham madde tercihi, doğayı korumak, ürünlerin kaliteli ve dayanıklı olmasını sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır.

Ambalajlamada eskiden beri teneke, cam, şişe, tahta, tabii elyaf gibi maddeler kullanılmaktadır. Son zamanlarda bu alanda bazı gelişmeler olmuş, yeni ambalaj madde ve türleri (plastik, alüminyum) ortaya çıkmıştır. Günümüzde dünyada 23 çeşit malzemeden ambalaj yapılmaktadır.

Ambalaj malzemesi olarak tahta

Kullanımı daralmış olan bir ambalaj malzemesidir. Makineler ve elektrikli ev aletleri gibi mamullerin taşınmasında kullanılır. Tahta kartonun üzerinde olduğu için dış ambalajda denilebilir.

Ambalaj malzemesi olarak kâğıt-karton

Kâğıt ve karton ambalaj malzemelerinin kullanım alanlarını şöyle sıralayabiliriz;

- Konserve kutularının, makarna paketlerinin, çikolata paketlerinin ihracat için bira, şarap ve şampanya ile diğer içki şişelerinin bir araya getirdiği mukavva kutular,

- Çeşitli margarin, peynir, tereyağı paketlerinin bir araya getirilerek toptancı ve perakendecilere naklinde kullanılan kutular,

- Çeşitli tekstil mamullerinin perakende satışında, elde taşımayı kolaylaştıran karton çantalar,

- Ayakkabı sanayinde gönderme kutuları,

- Metalden yapılmış çeşitli küçük mamuller, pense, tornavida ve çeşitli elektrikli ev aletleri, buzdolabı, televizyon vs. de ikincil ambalaj olarak kullanılır.

Ambalaj malzemesi olarak kâğıt ve kartonun tercih edilmesinin sebepleri şunlardır.

1. Maliyetlerin az olması,

2. Günümüzün büyük problemlerinden olan çöp ve atıkların yok edilmesi sorununun da halledilmiş olması (Çünkü yakılarak ve eritilerek zararsız hâle getirilebildiği gibi geri dönüşüm ürünü olarak da kullanılabilir.),

3. Az yer tutması,

4. Depolama ve taşıma masraflarının düşük olmasıdır.

Ambalaj malzemesi olarak cam

Özellikle sıvı ve yarı sıvı mamullerin ambalajlamasında kullanılmaktadır. Kozmetik sanayi, kimya ve ecza sanayinde kullanılmaktadır. Doldurma ve taşıma esnasında fazla kayıp vermesi ve ağırlığı nedeniyle taşıma masraflarının yüksek oluşu cam ambalajının dezavantajları olarak göze çarpmaktadır. Avantajı ise parlak ve iç açıcı olmasıdır. Ayrıca hafif camların piyasaya çıkması alışveriş yapanları cezbetmiştir. Örneğin önceden 1 litrelik şişe 1240 g iken bugün 354 g ağırlığındadır. Cam şişe güven vericidir. Çok önemli bir özelliği de ürünün tat ve lezzetini etkilememesidir.

Ambalaj malzemesi olarak teneke

Mamulü nem ve ışıktan koruyan bir ambalajdır. Oldukça hafif olmasına rağmen mamulü dış tesirlere, özellikle çarpmalara karşı iyi korur. Üzerine renkli yazı ve şekil yapma mümkün olduğundan reklam yapma özelliği taşır. Yeni kapak sistemlerinin gelişmesiyle ek açacak ve anahtarlara ihtiyaç duyulmadığından kullanım alanı artmaktadır. Bütün bu avantajlara rağmen en büyük dezavantajı içinin görülmemesidir.

Kullanım alanları:

- Ecza ve kimya sanayinde mamulün özelliğine göre değişen,

- Parfüm, sinek ilacı ve saç spreyi gibi mamullerde püskürtmeli,

- Gıda maddeleri ve içkilerde silindir şekli verilmiş,

- Çeşitli helke (bakırdan yapılmış kova ya da bakraç) ve kovalar hâlinde özellikle kimya sanayinde ve madeni yağlarda 10-25-60-120 litrelik kova ve variller olarak kullanılır.

- Sardalye, balık konserveleriyle et ve et mamullerinin ambalajında kullanılır.

Ambalaj malzemesi olarak alüminyum

Kaliteli ve gösterişli mamulün ısıdan, ışıktan etkilenmesine karşı koruyucu bir ambalaj malzemesidir. Hijyen sağladığı için uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Ambalajın tozlanması hâlinde silme ve yıkanma olanağı sağlar. Kolayca açılıp kapanması müşteriye kolaylık sağlar. İşlenmesi kolay, basit şekil ve baskı olanağı sunduğundan reklam yapma olanağı sağlar. İnce yapıldığında yok edilmesi oldukça basit olduğundan çöp sorunun yaratmaz.

Kullanım alanları:

- Konserve kutuları olarak,

- İçki kutuları olarak,

- Deodorant, antibiyotik, saç spreyi, araba parlatıcısı kutuları olarak,

- Önceleri çinko ve tenekeden yapılan tüpler artık alüminyum olarak ele alınmaya başlanmıştır.

- Kimya ve ilaç sanayinde şişe ve damacana yapımında kullanılır.

- İnce torbalar haricinde kahve ve baharat ambalajı olarak kullanılır.

Ambalaj malzemesi olarak plastik

Plastik hafif olması yanında istenilen şeklin verilebilmesi dolayısıyla göze çarpan bir ambalaj malzemesidir. Satış teşvik, tüketiciye sağladığı kolaylıklar, koruma, taşıma, depolama gibi ambalajın asıl görevleri bakımından incelendiğinde malzeme olarak kullanılabilir. Et ve et mamullerinin plastik tabaklar içinde üzeri jelatin ile örtülü olarak müşteriye sunulması mağaza ve müşteri için bir kolaylıktır. Fakat özellikle konserve başta olmak üzere gıda maddeleri üzerinde bozucu etkisi bulunduğundan bu alanda az kullanılır. Çevre bakımından incelediğimizde naylonlar yumuşak politan ile DVC’den yapılan ambalajların yok edilmesi kolaydır. Yakılarak eritilerek yok edilebilir.

Kaynak: MEGEP