Aşık Atışmaları ve Dissleşmek

27.08.2019 / Eğlence / Genel

Halk Edebiyatında saz şairleri arasında karşılıklı yapılan şiir düellolarının, popüler kültürde yerini alan diss’ler, geçmişin bir yansıması mı?

Aşık Atışmaları ve Dissleşmek

Özellikle son dönemlerde yaygın bir dinleyici kitlesine ulaşan rap müziğinde karşılaştığımız, hatta geçtiğimiz günlerde trend haline gelen diss, rapçilerin birbirlerini eleştirmek ve iğnelemek için söyledikleri şarkıları ifade eder. Norm Ender’in “Mekanın Sahibi” şarkısı ve iğnelediği rapçilerin (Killa Hakan, Ceza, Ezhel, Ben Fero) bir araya gelerek karşılık verdiği “Fight Club” parçası buna örnek verilebilir.

norm ender mekanın sahibi diss

İngilizce 'Dissrespect' kelimesinden gelen bu tür, karşı tarafı söz ve müzik kalitesiyle alt etmeyi amaçlar. Rap argosunda diss söylemek; diss atmak, disslemek, ayar vermek, ayar atmak veya dişlemek şeklinde ifade edilir. Diss atıldığında karşı taraf ona cevap veriyorsa buna dissleşme veya dişleşme denir.

Fakat aslında bu popüler kültür ürünü, bazı yörelerde karşı beri, deyişme, karşılama olarak bilinen, halk edebiyatında saz şairleri arasında karşılıklı yapılan aşık atışmaları geleneğinin bir parçasıdır. Ustalığın sınandığı ve yeteneklerin sergilendiği bu âşıklar geleneğinde, yer yer karşılıklı övgüler yer yer hürmette eksiklik göstermeden yapılan eğlenceli yergilerle dinleyicilere gösteri yapılır.

aşık atışması kültürü diss

Her ne kadar geleneğin derinlerine bakıldığında, saz üstatlarının bu atışmalarda genellikle birbirlerini övmesi ve kendileri adına alçakgönüllü olmalarına şahit olunmuşsa da, yakın tarihimize doğru bu kültüre mizahi bir dokunuş eklenmiş, usta ve çırak arasında dahi “atışmada darılmaca kırılmaca olmaz” denerek yergi içerikli sözlere yer verilmiştir.

Dolayısıyla günümüze gelindiğinde, televizyon ve dijital mecralar üzerinden yapılmaya başlayan ve dil olarak da epey değişen bu kültür, belki de çok yargılanmamalı. Ama çok daha önemlisi, popüler kültürü yargılıyor olsak dahi, geçmişin izleri silinmeden ona sahip çıkma gerekliliği. Dolayısıyla bu yazının sonuna sizler için seçtiğim iki adet aşık atışması videosunu bırakıyorum. Keyifle izlemeniz dileğiyle.