Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

15.03.2023 / Ekonomi / Genel

Bedelsiz sermaye artırımı şirketin mevcut ortaklarından bedel ödeme karşılığı olmadan alınan yeni hisse senetlerinin çıkarılarak şirket sermayesinin artırılması olarak tanımlanır. Sermaye artırımı iç kaynaklardan sağlanan bedelsiz sermaye artırımında şirketin kasasına herhangi bir ek para girişi sağlanmaz.

Bedelsiz sermaye artırımı, genellikle hisse senetlerinin değerini artırmak için kullanılır. Bu işlem neticesinde şirketin değeri korunurken bazı avantajlar da sağlanmış olur. Bedelsiz bölümü olarak da adlandırılan bedelsiz sermaye artırımında hisse senetleri şirket ortaklarına dağıtılır.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Neden Yapılır?

Sermaye yükseltme durumunda şirket varlıklarına nakit girişi ya da çıkışı olmuyor. Bu durum da akıllara “bedelsiz sermaye artırımı neden yapılır?” sorusunu getiriyor.

Bu sorunun iki cevabı var.

1. Şirketlerin ödenmiş sermayesinin ekonomik koşullar karşısında reel bir erime yaşamasıdır. Yıllara bağlı olarak değişen enflasyon, şirket sermayesinin belirli bir süre sonra düşük görünmesine neden olur. Şirketler, değer düşüklüğü yaşamamak için bedelsiz sermaye artırımı yapar.
2. Şirketin daha fazla hisseye bölünmesinin piyasalar tarafından olumlu karşılanmasıdır. Bir şirketin hisse fiyatının belirli bir seviyenin üzerine çıkması alış ve satış işlemlerinin yavaşlamasına neden olur. Bedelsiz sermaye artırımı ile hisselerin bölünmesi, senetlerin likiditesine katkı sağlar.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Özellikleri Neler?

Bedelsiz sermaye artırımının önemli özellikleri arasında şirketlerin mevcut ortakların sermaye artırımı oranına karşılıksız şekilde hisse vermesi, şirketin kasasına ek para girişi sağlamaması, bedelsiz sermaye artırımı sonucu şirketin piyasa değerini değiştirmemesi için hisse senetlerinin fiyatında düzenleme yapması yer alır.

Bedelsiz sermaye artırımında hisse senetleri genellikle hisse başına fiyattan daha düşük olduğundan dolayı yatırımcılar için hem kazançlı hem de uygun fiyata gelir. Şirketler, çoğu yatırımcı için alım satım fiyatını düşürmek ve hisselerinde alım satım likiditesini artırmak için bedelsiz sermaye artırımı yöntemini uygular. Bu yöntemi kullanan şirketlerin ödenmemiş hisse sayısı artar. Hisse başına kar payı ayarlanır ve genel temettü ödemeleri aynı tutulur.

Bedelsiz Sermaye Artırımının Bilançoya Etkisi

Bedelsiz sermaye artırımının bilanço üzerindeki etkisini incelerken bilanço eşitliği kavramı üzerinde durmak gerekir. Bilanço eşitliği şirketin varlıklarının kaynaklarına eşit olmasını ifade eder. Örneğin bir şirketin 5 Milyar TL varlığı varsa mutlaka 5 Milyar TL kaynağı olmalıdır.

Şirketin varlıkları borçla finanse edilebilir. Bu durumda kaynaklar kısmında yer alan borç miktarı şirketin varlıklarından düşülerek şirketin öz sermayesi bulunur. Bilançoda pasif kalemi altında yer alan ödenmiş sermaye, geçmiş yıl karları ve maddi duran varlıkların yeniden değerleme artışlarının toplamı; şirketin öz sermayesini oluşturur.

Öz sermaye içerisinde yer alan geçmiş yıl kârları ve maddi duran varlıkların yeniden değerleme artışlarının toplamı, şirket kararıyla yine öz sermayenin parçasını oluşturan ödenmiş sermaye bölümüne aktarılabilir. Bedelsiz sermaye artırımı bu şekilde gerçekleşmiş olur. Bilançoda ödenmiş sermaye miktarı yeni duruma göre düzenlenir.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Sonuçları Nelerdir?

Bedelsiz sermaye artırımı sonuçlarını yukarıda bahsettiğimiz noktalardan yola çıkarak şu şekilde belirtebiliriz:

• Şirkete kendi kaynakları kullanılarak ek finansman sağlanmış olur.
• Şirketin hisse sayısı artar. Buna bağlı olarak piyasalardaki olumlu imajı güçlenir.
• Sermaye artırımı öncesi satışı zorlaşan şirket hisselerinin likiditesi artar.
• Sermayenin pasif kalemleri aktif hale getirilmiş olur.
• Ortaklara karşılıksız olarak yeni hisseler dağıtılır. Ortakların bunun karşılığında herhangi bir bedel ödemeleri gerekmez.
• Bilançoda ödenmiş sermaye miktarı yeni mali duruma göre tekrar düzenlenir.