Çocuklarla Doğru İletişim Kurmak

19.12.2019 / Eğitim / Genel

İletişim insanların birbirini anlamalarını sağlayan bir süreç, iki birey arasında karşılıklı mesaj göndermeye dayanan bir etkileşimdir.

Çocuklarla Doğru İletişim Kurmak

İletişim, mesaj gönderen ve mesajı alan olarak iki yönlüdür. İletişim sürecinde hem mesaj gönderen hem de mesaj alan kişi olabiliriz. Karşımızdaki kişi ile sohbet ederken konuşmacı konumunda olduğumuz zaman mesaj gönderen, dinleyici konumunda olduğumuz zaman mesaj alan kişi oluruz.

çocuklarla doğru iletişim kurmak

İletişime geçmeden önce şu soruların yanıtlarını düşünmeliyiz:

  • Ne söylemek istiyorum?
  • Ne zaman söylersem uygun olur?
  • Nerede söylemeliyim?

Başarılı bir iletişimin temel koşulları şunlardır:

  • Karşımızdaki kişilere saygı duymak, onların varlığını kabul etmek, önemli ve değerli olduklarını hissettirmek, olduğu gibi benimsemek,
  • Gerçekçi, doğal ve abartıdan uzak davranmak,
  • İletişimin en önemli ögesi empatidir. Empati, bir anlamda, dış dünyayı karşımızdaki kişinin penceresinden görmeye çalışmaktır. Kurulan bu duygu ortaklığı, iletişimi güçlü kılar.

Çocuklarla iletişim kurmadaki amaçlarımızı sıralarsak;

  • Temel amacımız çocuğun gelişimini desteklemek, ona katkıda bulunabilmektir.
  • Gelişimin temeli ise bireyin kendini tanıması ve kendi yolunu çizebilmesinden geçer. Kendini gerçekleştirebilmiş insanlar hayatta daha başarılı olur. Biz de doğru bir iletişim süreci ile çocuğun kendini gerçekleştirmesine katkıda bulunabiliriz.
  • Başkaları ile sağlıklı iletişim kurabilen insanlar ruhsal açıdan sağlıklı ve mutlu olurlar. Arkadaş edinemeyen, arkadaş grupları içinde yer alamayan ya da kendini anlatamayan çocuklar problemli davranışlar sergileyebilirler. Çocuğun mutlu ve sağlıklı olabilmesi için olumlu ve etkili iletişim yollarını öğrenmesi gerekir.
  • İletişim bir anlamıyla da uyum sağlama sürecidir. Çocuğun çevresine yeni karşılaştığı durum ve ortamlara uyum sağlayabilmesi iletişimin amaçlarımdan biri olarak sayılabilir.
  • Özelikle aktivite ve oyunlar sırasında iletişim, çocuğun eğlenceli ve hoşça vakit geçirmesi için bir araç olarak kullanılır.

çocuklarla doğru iletişim kurmak

Çocukla İletişimde Temel Kurallar

Çocuklarla iyi bir iletişim kurabilmek yetişkinler için önemli bir beceridir. Çocukla olumlu bir iletişim kurabilmek her zaman kolayca gerçekleştirebileceğimiz bir iş değildir. Çünkü çocukların iletişim yolları ile yetişkinlerin iletişim yolları birbirinden farklılıklar gösterir.

Çocuğa ulaşabilmek çocuğun kendine özgü özelliklerini dikkate alıp buna uygun davranmayı gerektirir. Çocuklar arasındaki bireysel, ailesel ve geldikleri ulusa ait farklılıklar da her çocuğa farklı yaklaşılmasını gerektirir.

Çocukla iletişim kurarken bazı özelliklere dikkat etmemiz gerekir:

  • Bireysel farklılıklar
  • Cinsiyet özellikleri
  • Geldiği ulusun özellikleri
  • Kişilik özellikleri
  • Yaş

Yukarıdaki özellikler çocukların vereceği tepkileri ve yetişkinin yaklaşımına tepkisini belirler. Yetişkin de çocuğa yaklaşımında bu özellikleri göz önünde bulundurursa başarılı bir iletişim gerçekleştirmiş olur.

Çocukla iletişimde uyulması gereken kuralları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Ortam: İletişimin etkili olabilmesi için ortamın buna uygun olması gerekir. Örneğin çok gürültülü bir ortamda karşımızdakinin bizi anlaması zorlaşır. Ayrıca ortamda çocuğun dikkatini dağıtacak ilgi çekici materyallerin bulunması da iletişimi güçleştirir.

Dinleme: Etkili bir iletişimde neyi, nasıl söyleyeceğimiz kadar karşımızdaki bireyleri nasıl dinleyeceğimiz de önemlidir. Dinlerken;

  • Konuşanın yüzüne bakmak,
  • Göz teması kurmak,
  • Fiziksel olarak aynı seviyede olmak,
  • Sözünü kesmemek,
  • Dinlediğimizi belirten sözlü ya da sözsüz tepkiler vermek,
  • Sessiz kalarak karşımızdakinin konuşmasına ortam yaratmak,
  • Söyledikleri nedeniyle karşımızdakini yargılamamak,
  • Duygularını anlamaya çalışmak gerekir.

çocuklarla iletişimde uyulması gereken konular

Konuşma Dili: İletişim bir anlamada sembollerin karşımızdaki bireylere iletilmesidir. Bu nedenle kullandığımız sembollerin alıcı tarafından anlaşılır olması gerekir. Sözlü iletişimde semboller, kullandığımız dil ve buna bağlı olarak sözcüklerdir. Bilmediğimiz bir dille konuşan birinin söyledikleri bizim için hiç bir anlam ifade etmez. Özellikle turizm sektöründe çalışan meslek elemanlarının farklı dilleri kullanabiliyor olması gerekir.

Konuşma Hızı: Konuşma hızımız çocuğun takip edebileceği hızda olmalıdır. Hızlı konuşma kadar çok yavaş konuşmak da dinlemeyi güçleştirir.

Beden Dilini Doğru Kullanma: İletişim konusunda yapılan bir araştırma sonucuna göre; iletişimde sözcükler %10, ses tonu %30, beden dili %60 rol oynamaktadır. Konuşurken kullandığımız sözcüklerin istediğimiz etkiyi yaratabilmesi için söylediklerimizi beden dilimizle de desteklememiz gerekir. Örneğin; çocuğa onu dinlediğimizi, isteklerini ya da duygularını bize anlatabileceğini söylerken sürekli kıpırdayıp sağa sola dönüyor ve başka yönlere bakıyorsak inandırıcı olamayız.

Ses: Ses tonumuz karşımızdakinin duyabileceği kadar yüksek olmalıdır. Ancak bağırarak konuşmamalıyız. Tek düze bir ses tonu yerine söylenilenlere uygun olarak alçalıp yükselen, gerekli yerlerde vurgular yapılan bir ses tonu ile konuşmalıyız.

çocuklarla iletişim teknikleri

Yüz İfadeleri: Yüz ifadelerimiz bize zengin bir seçenek sunar. Konuşma sırasında yüzümüzün aldığı ifade, bakış şeklimiz önemlidir. Söylediklerimizi yüz ifadelerimizle de desteklemeliyiz. Örneğin karşımızdaki çocuğa kızgınlığımızı ifade etmek isterken yüzümüzün gülüyor olması istenen etkiyi yaratmaz.

Duygular: İletişimin olumlu ya da olumsuz olmasında her iki tarafın birbiri üzerinde yarattığı duygular çok önemlidir. Olumlu bir iletişim kurabilmek için karşımızdaki bireyin bize inanması, güvenmesi, sevgi ve saygı duyması gerekir. Böyle bir ortam yaratabilmek için tavırlarımıza hoşgörü hâkim olmalıdır. Öncelikle biz kendimize güven duymalı ve yaptığımız işe inanmalıyız. Ayrıca iletişim için uygun zaman ve ortam seçilmelidir.