Dicle'de Ortaya Çıkan 3400 Yıllık Kent

01.07.2022 / Tarih / Genel

Binlerce yıl öncesinde büyük medeniyetlere ev sahipliği yapmış Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki en eski uygarlıklar gün yüzüne çıkıyor.

Geçmişte bu iki ünlü nehir, gelişen ticaret yollarının, zengin tarımın ve muhteşem şehirlerin bol olduğu Bereketli Hilal olarak bilinen bir bölge yarattı. Bugün, bu eski Mezopotamya kalıntıları Irak, İran ve diğer Yakın Doğu ülkelerinde bulunuyor.

Bu yerlerde, özellikle iklim değişikliği bölgesel sıcaklıkları yükselttiği için yaşanan sert kuraklıklar sebebiyle Dicle'de de sular geri çekildi. Bu çekilmenin ardından, Tunç Çağı’nda bulunan Mittani İmparatorluğu'nun 3400 yıllık bir saray kompleksinin kalıntıları gün yüzüne çıktı.

Mitanni İmparatorluğu, kuzey Mezopotamya'da güçlü bir uygarlıktı. Hitit İmparatorluğu'na, daha sonra Asurlulara yenilmeden önce, M.Ö. 1500'den M.Ö. 1360'a kadar bölgeye hâkim oldular. Oldukça zengin bir kültüre sahip olan Mitanniler, çivi yazılı tabletlere yazılar yazdılar, Mısır firavunlarıyla yazıştılar ve büyük saraylar inşa ettiler. Bilindiği kadarıyla da, Dicle kıyısındaki eski bir merkeze Zakhiku adını verdiler. Ortaya çıkan kalıntıların muhtemelen bu şehre ait olduğu düşünülüyor.

Harabelerin son derece iyi korunmuş olduğunu kaydeden arkeologlar, çivi yazılı pişmemiş kil tabletler de buldular. Hatta bazılarının kil zarflarla kapatıldığı için, bir alıcıya gönderilmek üzere bekletildiği tahmin ediliyor. Orta Asurca yazılan tabletlerin; bölgedeki ardışık imparatorluklar arasındaki bağlantıya daha fazla ışık tutabileceği öngörülüyor.

Fakat bu süreçte Dicle Nehri’nin bulunduğu rezervuar yeniden doldu ve sular çoktan yükseldi. Bir kez daha sular altında kalan şehri korumak için araştırmacılar, keşiflerini korumak için kazılan alanları sıkı plastik ve çakıl dolgusu ile kapattı. Şimdi ise üzerinde yeniden çalışabilmesi için talihin dönmesi bekleniyor.