Ekim Devrimi: Dünya Tarihini Değiştiren Olay

14.12.2023 / Tarih / Genel

Ekim Devrimi, Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adıdır.

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

Devrimin ilk aşaması, 1917 Şubat Devrimi'nde gerçekleşti. Bu devrimle Çarlık yönetimi devrildi ve yerine Geçici Hükûmet kuruldu. Geçici Hükûmet, Rusya'yı demokratik bir cumhuriyet olarak yönetmeyi ve I. Dünya Savaşı'ndan çekilmeyi vaat etti.

Ancak, Geçici Hükûmet'in vaatlerini yerine getirmemesi ve Rusya'daki ekonomik ve sosyal sorunlar nedeniyle, Bolşevikler ve diğer sol gruplar arasında devrimci bir hareket güçlendi.

Bolşevikler, önderleri Vladimir Lenin'in önderliğinde, Ekim Devrimi'ni planlamaya başladılar. Devrimin amacı, Geçici Hükûmet'i devirmek ve iktidarı Bolşeviklere geçirmekti.

Ekim Devrimi, 25 Ekim 1917'de Petrograd'da başladı. Bolşevikler, Petrograd Sovyeti'ni ele geçirdiler ve şehrin diğer kilit noktalarını kontrol altına aldılar. Geçici Hükûmet, Bolşeviklerin ilerlemesini durduramadı ve sonunda teslim oldu.

Ekim Devrimi'nin ardından, Bolşevikler Sovyetler Birliği'ni kurdular. Sovyetler Birliği, dünyanın ilk sosyalist devleti oldu ve 20. yüzyılın dünya tarihini önemli ölçüde etkiledi.

1917 Ekim Devrimi İsim ve Etimolojisi

1917 Ekim Devrimi, Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adıdır. Devrim, 25 Ekim 1917'de Petrograd'da gerçekleşti ve Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmesine yol açtı.

Devrimin başlangıçta kullanılan isimleri arasında "Ekim Olayı" ve "25 Ayaklanması" vardı. Bu isimler, devrimin gerçekleştiği ayı ve günü belirtmekteydi. Zamanla, devrim "Ekim Devrimi" olarak yaygınlık kazandı.

Devrimin 10. yıldönümü olan 1927 yılından itibaren, resmî olarak "Büyük Ekim Sosyalist Devrimi" (Rusçası: Великая Октябрьская Социалистическая Революция) olarak adlandırılmaya başlandı. Bu isim, devrimin sosyalist bir nitelik taşıdığını vurgulamak için kullanıldı.

Devrimin halk arasında kullanılan diğer isimleri arasında "Kızıl Ekim" ve "Büyük Ekim" de yer almaktadır. "Kızıl Ekim" ismi, devrimin Bolşeviklerin önderliğinde gerçekleştiğini ve Sovyetler Birliği'nin kuruluşunu temsil etmektedir. "Büyük Ekim" ismi ise devrimin önemini ve tarihsel etkisini vurgulamak için kullanılmaktadır.

Ekim Devrimi'nin isim ve etimolojisi, devrimin gerçekleştiği dönemin toplumsal ve siyasi koşullarını yansıtmaktadır. Devrimin başlangıçta kullanılan isimleri, devrimin tarihsel önemini ve niteliğini tam olarak yansıtmamaktaydı. Ancak, devrimin 10. yıldönümünde resmî olarak "Büyük Ekim Sosyalist Devrimi" olarak adlandırılması, devrimin sosyalist bir nitelik taşıdığını ve dünya tarihinin akışını değiştirdiğini vurgulamak için yapılmıştır.

1917 Ekim Devriminin Amaçları

1917 Ekim Devrimi'nin amaçları, devrimi gerçekleştiren Bolşevikler tarafından açıkça belirtilmiştir. Bu amaçlar, Bolşeviklerin siyasi ve ideolojik platformu olan Komünist Manifesto'da da yer almaktadır.

Ekim Devrimi'nin temel amaçları şunlardır:

• Çarlık yönetimini yıkmak ve yerine işçi ve köylülerin temsil ettiği bir sosyalist devlet kurmak.
• Rusya'yı I. Dünya Savaşı'ndan çıkarmak.
• Toprağı eşit bir şekilde dağıtmak ve köylülerin haklarını korumak.
• İşçilere daha iyi çalışma koşulları ve daha yüksek ücretler sağlamak.
• Eğitim ve sağlık hizmetlerini herkes için ücretsiz ve erişilebilir hale getirmek.

Bu amaçlar, Ekim Devrimi'nin gerçekleştiği dönemin toplumsal ve ekonomik koşullarından kaynaklanmaktadır. Çarlık yönetimi, Rusya'da baskıcı ve adaletsiz bir sistemdi. Rusya, I. Dünya Savaşı'nda büyük kayıplar veriyordu ve ekonomik olarak çökmek üzereydi. İşçiler ve köylüler, ağır çalışma koşullarında ve yoksulluk içinde yaşıyorlardı.

Ekim Devrimi, bu sorunları çözmek ve Rusya'da daha adil ve eşit bir toplum inşa etmek için gerçekleştirildi. Devrimin başarısı, Rusya'nın ve dünya tarihinin seyrini önemli ölçüde değiştirdi.

Ekim Devrimi'nin amaçları, devrimin gerçekleştiği dönemde ve sonrasında tartışılmaya devam etmiştir. Bazı tarihçiler, devrimin temel amacının Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmek olduğunu savunurken, diğerleri devrimin işçi ve köylülerin haklarını korumak ve Rusya'yı daha adil bir toplum haline getirmek için gerçekleştiğini savunmaktadır.

İttifaklar ve gruplar açısından bakıldığında, Ekim Devrimi'nin amaçları şunlardır:

• Bolşevikler: Çarlık yönetimini yıkmak ve yerine sosyalist bir devlet kurmak.
• Menşevikler: Rusya'yı demokratik bir cumhuriyet olarak yönetmek.
• Sosyalist-Devrimciler: Rusya'da demokratik bir cumhuriyet kurmak ve toprak reformu yapmak.

Ekim Devrimi, Rusya'da önemli bir dönüm noktasıdır. Devrim, dünyanın ilk sosyalist devletinin kurulmasına yol açtı ve 20. yüzyılın dünya siyaseti üzerinde derin bir etki yarattı.

1917 Ekim Devriminin Gelişimi

Devrimin gelişimi, 1917 Şubat Devrimi'yle başlar. Bu devrimle Çarlık yönetimi devrildi ve yerine Geçici Hükûmet kuruldu. Geçici Hükûmet, Rusya'yı demokratik bir cumhuriyet olarak yönetmeyi ve I. Dünya Savaşı'ndan çekilmeyi vaat etti.

Ancak, Geçici Hükûmet'in vaatlerini yerine getirmemesi ve Rusya'daki ekonomik ve sosyal sorunlar nedeniyle, Bolşevikler ve diğer sol gruplar arasında devrimci bir hareket güçlendi.

Bolşevikler, önderleri Vladimir Lenin'in önderliğinde, Ekim Devrimi'ni planlamaya başladılar. Devrimin amacı, Geçici Hükûmet'i devirmek ve iktidarı Bolşeviklere geçirmekti.

Ekim Devrimi, 25 Ekim 1917'de Petrograd'da başladı. Bolşevikler, Petrograd Sovyeti'ni ele geçirdiler ve şehrin diğer kilit noktalarını kontrol altına aldılar. Geçici Hükûmet, Bolşeviklerin ilerlemesini durduramadı ve sonunda teslim oldu.

Ekim Devrimi'nin gelişimi, aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:

Şubat Devrimi (1917)

Şubat Devrimi, Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Geçici Hükûmet'in kurulmasıyla sonuçlanan devrimdir. Devrim, 23 Şubat (8 Mart) 1917'de Petrograd'da başladı.

Devrimin nedenleri arasında, Çarlık yönetiminin baskıcı ve adaletsiz bir sistem olması, I. Dünya Savaşı'nda yaşanan kayıplar ve ekonomik sıkıntılar yer almaktadır.

Devrimin sonucunda, Çarlık yönetimi yıkıldı ve yerine Geçici Hükûmet kuruldu. Geçici Hükûmet, Rusya'yı demokratik bir cumhuriyet olarak yönetmeyi ve I. Dünya Savaşı'ndan çekilmeyi vaat etti.

Ekim Devrimi (1917)

Ekim Devrimi, Rusya'da yaşanan ve Geçici Hükûmet'in yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimdir. Devrim, 25 Ekim (7 Kasım) 1917'de Petrograd'da başladı.

Devrimin nedenleri arasında, Geçici Hükûmet'in vaatlerini yerine getirmemesi ve Rusya'daki ekonomik ve sosyal sorunlar yer almaktadır.

Devrimin sonucunda, Geçici Hükûmet yıkıldı ve yerine Bolşevikler tarafından kurulan Sovyetler Birliği kuruldu. Sovyetler Birliği, dünyanın ilk sosyalist devleti oldu.

Ekim Devriminin Sonuçları

Ekim Devrimi, Rusya'da önemli bir dönüm noktasıdır. Devrim, dünyanın ilk sosyalist devletinin kurulmasına yol açtı ve 20. yüzyılın dünya siyaseti üzerinde derin bir etki yarattı.

Devrimin sonuçları arasında, şunlar yer almaktadır:

• Çarlık yönetiminin yıkılması ve yerine Sovyetler Birliği'nin kurulması
• Rusya'nın I. Dünya Savaşı'ndan çekilmesi
• Toprağın eşit bir şekilde dağıtılması ve köylülerin haklarının korunması
• İşçilere daha iyi çalışma koşulları ve daha yüksek ücretler sağlanması
• Eğitim ve sağlık hizmetlerinin herkes için ücretsiz ve erişilebilir hale getirilmesi

Ekim Devrimi, dünya tarihinin akışını değiştiren önemli bir olaydır. Devrim, sosyalizmin yayılmasına ve 20. yüzyılın dünya siyasetini şekillendirmeye yardımcı olmuştur.

Ayrıca Bakınız:

• I. Dünya Savaşı