Hedef Kitle ve Özellikleri

07.06.2023 / Eğitim / Genel

İletişim kaynağı tarafından çeşitli iletişim kanalları yoluyla tüm iletişim çabalarının ulaştırılmaya çalışıldığı hedefi tanımlamaktadır.

Hedef, “İletişim sürecinde mesajın ulaşması amaçlanan kişi, küme ya da kitle” olarak tanımlanabilir. Hedef kitle, iletişimin kaynağı ile birlikte iletişim sürecine kimlerin katıldığını ifade eder. Katılımcıların özellikleri iletişim sürecini ve sonucunu etkileyeceğinden hedef kitle, iletişimde önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bir iletişim sürecinde iletilmek istenen mesaj “herkes” için değildir. İletişim çabalarının amacına göre ulaşılmak istenen öncelikli kişiler ya da gruplar bulunmaktadır. İletişim sürecinin başarısı için hedef kitlenin iletişimci tarafından doğru tanımlanması, özelliklerinin bilinmesi ve bunlara uygun biçimde mesajların biçimlendirilmesi önem taşımaktadır.

İletişimciler, hedef kitlenin özelliklerine, ihtiyaçlarına ve davranışlarına göre mesajlarını biçimlendirirler; hedef kitlenin mesaj içeriği için hazır olup olmadığını, mesajın hedef kitleye uygunluğunu ve mesajın iletim kanalının özelliklerini göz önünde bulundururlar. Hedef kitleyle ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olarak doğru iletişim amaçları geliştirilebilir, bu iletişim amaçlarına uygun mesaj içeriği oluşturulabilir ve mesajların hedef kitleye en etkili şekilde ulaşmasını sağlayacak iletişim kanalları seçilebilir. Böylece hedef kitlede istenilen yönde değişimin yaratılmasının koşulları sağlanmış olur.

Hedef kitle, kendiliğinden var olan bir nüfus bölümü değildir. İletişimcinin ya da mesaj kaynağının iletişime konu olan faaliyetinin niteliği ve amacı, hedef kitlenin belirlenmesini olanaklı hâle getirir. Diğer bir ifadeyle hedef kitle ancak bir araştırmacı ya da uygulayıcı onu belirlemek için özel bir kuramsal kategori kullandığı için var olur. Bu yüzden hedef kitlenin belirlenmesinde, iletişimsel amacın gerçekleştirilmesi açısından işe yarayacak bir nüfus bölümünü tanımlayan kriterlerin geliştirilmesi gerekmektedir.

Reklam, halkla ilişkiler gibi iletişim çabalarında hedef kitlenin seçiminde kullanılabilecek kriterler, büyük bir oranda pazarlama araştırmacıları tarafından geliştirilmiştir. Pazarlama literatüründe “pazar bölümlendirme” olarak tanımlanan işlem, hedef kitlelerinin belirlenmesinde ilk aşama olarak işlev görür. Halkla ilişkiler çalışmalarının hedeflediği gruplar yani “kamular” ile “pazarlar” arasında önemli ayrımlar olsa da onları belirlemekte kullanılan ilkeler birbirleriyle benzerlik gösterir. Bu nedenle, hedef kitle kavramını pazarlama iletişimi içerisinde tanımlayacağız ve hedef kitleyi belirlemekte kullanılan kriterleri bu çerçevede ele alacağız.