İstanbul'un Fethi

15.06.2020 / Tarih

İstanbul’u bir kültür ve medeniyet şehri yapmak isteyen II. Mehmet, 29 Mayıs 1453 yılında kenti fethederek çalışmalarına başladı.

II. Mehmet’ten önce de defalarca kuşatılan İstanbul, Osmanlı Devleti için çok önemli bir konumda bulunuyordu. İstanbul, Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü bozuyordu. Bizans İmparatorlu, Osmanlı Devleti’ne karşı sürekli haçlı ittifakı oluşturuyor ve bazı Osmanlı şehzadelerini koruma altına alıp, Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtıyordu.

İstanbul, İpek Yolu’nun bir bölümüydü ve fethedilmesi ekonomik güç sağlayacaktı. Ayrıca Karadeniz ile ticaretin de merkeziydi. İstanbul’un fethi ile hem boğazlar kontrol altına alınacak hem de İpek Yolu’nun bir bölümü Osmanlı Devleti’nin elinde olacaktı.

Hz. Muhammed’in “İstanbul mutlaka fethedilecektir. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, o ordu ne güzel ordudur.” sözleri ve İstanbul’u bir ilim ve kültür merkezi yapmak istemesinden dolayı II. Mehmet, İstanbul’a hareket edip kuşatmaya başladı.

Fetih İçin Osmanlı Devleti’nin Yaptığı Hazırlıklar

• Karamanoğulları, Venedik ve Eflak gibi devletlerle savaş yapmama antlaşması yapıldı.
• 400 parça donanma ile birlikte hareketli kuleler ve mancınıklar geliştirildi.
• Boğazkesen olarak da bilinen Rumeli Hisarı yapıldı.
• “Şahi” adı verilen büyük toplar döküldü.

Kuşatma Öncesinde Bizans’ın Aldığı Önlemler

• Surlar güçlendirildi.
• Halkı silahlandırdılar.
• Haliç’e zincir çekildi. Rum Ateşi (Grejuva Ateşi) çoğaltıldı.
• Papa’dan yardım istendi. Karşılığında da Katolik ve Ortodoks kiliseleri birleşti.

Kuşatmanın dört bir yandan yapılmasından sonra II. Mehmet veziri Mahmut Paşa’yı Bizans İmparatoru Konstantin’e göndererek şehri teslim etmesini istedi. Bu istek karşısında şehri korumaya yeminli olduğunu belirten imparator, istenilirse vergi vermeyi kabul etti. Ancak II. Mehmet vergi değil, şehri istiyordu.

Şehre yapılan saldırıların başarısız olması sonucu II. Mehmet, komutanlar ve önde gelen isimler ise bir toplantı yaptı. Çandarlı Halil Paşa, Avrupalı devletlerin Bizans’a desteğe geldiğini ve bu yüzden kuşatmanın kaldırılıp Bizans’ın vergiye bağlanması gerektiği söylemesi üzerine II. Mehmed'in eniştesi Zağanos Paşa ile hocası Molla Gürani'nin de bulunduğu diğer kişiler bu öneriye itiraz etti.

Fausto Zonaro'nun Osmanlı Donanması'nın Haliç'e İndirilmesi adlı tablosu.

II. Mehmet, Osmanlı donanmasının Galata surları önünden kaydırılarak Haliç'e indirilmesini emretti. Bu gelişme üzerine başlayan çalışmalar sonucunda sabah olduğunda 72 Osmanlı donanması zincirin öbür tarafına geçmiş ve saldırıya hazır hale gelmişti.

Ayrıca Osmanlı ordusunda bulunan Lağımcılar da surların altına kadar ilerlemiş ve surları patlatmaya hazır hale gelmişti. Tüm bu gelişmeler sonrasında II. Mehmet saldırı emrini verdi ve İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinde Osmanlı Devleti’nin eline geçti.

II. Mehmet'in İstanbul'a girişi adlı tablo

Fethin Sonuçları

• Fetih öncesinde Bizans İmparatorluğu, Papa’dan yardım istemişti. Ortodoks olan Bizans ise Katolik’e geçti ve papa yardım etti. Bu yardım sonrasında Ortodoks lideri olan Gennadius, ülkeden kovuldu. Fetih sonrasında II. Mehmet tekrar Ortodoks kiliselerini açtı ve Gennadius’u Rum Patriği olarak atadı.
• II. Mehmet’e “Fetheden” anlamına gelen “Fatih” unvanı verildi.
• İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu.
• Osmanlı Devleti tarafından yapılan topların surları yıkabileceği anlaşılınca feodalite çökmeye başladı. Merkeziyetçi devletler güçlenmeye başladı.
• Boğazlar ve İpek Yolu’nun bir kısmı Osmanlı Devleti’nin oldu.
• Bizans’tan kaçan bilginler İtalya’ya sığındı ve Rönesan’ın başlamasına sebep oldu.
• Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü sağlandı.
• Orta Çağ kapandı ve Yeni Çağ açıldı.
• Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemi bitti ve yükseliş dönemi başladı.

Kaynak: Benim Hocam Yayınları