Koronavirüs (Covid-19) Salgını

28.02.2020 / Sağlık / Genel

Covid-19 salgını ilk olarak Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan'daki Huanan Deniz Ürünleri Pazarı'nda ortaya çıkmıştı.

2019 sonlarında, Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan'da çeşitli hastaların belirli bir neden olmaksızın gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre görülmesi üzerine SARS-CoV-2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs teşhis edildi.

Kişiden kişiye bulaşabilen virüsün bulaşma oranı 2020 Ocak ortasında büyüme gösterdi. İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelerde yaşanan virüs vakaları rapor edilmeye başlandı.

koronavirüs covid-19 sars-cov-19

Adlandırma

Vuhan'da ortaya çıkan virüs tanımlandığı ilk dönemlerde çıkış yerine izafeten Vuhan Koronavirüsü ve Vuhan Zatürresi adlarıyla anılmaya başlandı. 2003'te benzer bir salgına sebep olan SARS koronavirüsünün yeni bir türü olduğu tespit edildiğindeyse 2019 yeni koronavirüsü olarak adlandırılarak 2019-nCoV kısaltması kullanılmaya başlandı. Dünya Sağlık Örgütü virüsün resmî adını şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 ve kısaltmasını ise SARS-CoV-2 olarak belirledi.

Belirtileri

Yüksek ateş
Kuru öksürük
Koku ve tat kaybı
Eklem ağrıları

Korunma Yöntemleri

Yapılan açıklamaya göre virüs, öksürük ve hapşırık sonucu ortaya çıkan damlacıklar yoluyla insandan insana bulaşabiliyor. Bu yüzden tek kullanımlık mendil kullanılması önerilirken mendili olmayanların dirseklerinin iç kısmına hapşırmaları ya da öksürmeleri isteniyor.

Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre virüsten korunmanın en önemli yolu ellerin su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca güzelce yıkanmasıdır. Eğer su ve sabun yok ise alkol içeren dezenfektan kullanılması gerekiyor. Ayrıca kirli eller ile ağız, burun ve göz temasının yapılmaması gerektiği de belirtiliyor.

Aşı Çalışmaları

Koronavirüs salgınına karşılık ilk aşığı Rusya tescil ettirdi. Adı Sputnik V olan aşının ardından Çin de CoronoVac olarak bilinen Sinovac aşını duyurdu. Kısa süre sonrasında Almanya da Pfizer Biontech aşını duyurdu. Türkiye de Türkovac isimli aşının çalışmaları ise devam ediyor.

En Çok Etkilenen 10 Ülke

Amerika: 40.280.094 vaka ve 650.532 ölüm
Hindistan: 33.096.718 vaka ve 441.411 ölüm
Brezilya: 20.914.237 vaka ve 584.108 ölüm
İngiltere: 7.089.051 vaka ve 133.808 ölüm
Rusya: 6.946.922 vaka ve 185.447 ölüm
Fransa: 6.938.866 vaka ve 115.680 ölüm
Türkiye: 6.542.624 vaka ve 58.651 ölüm
Arjantin: 5.211.801 vaka ve 112.851 ölüm
İran: 5.184.124 vaka ve 111.892 ölüm
Kolombiya: 4.921.410 vaka ve 125.378

Dünya genelinde vaka sayısı 22.936.662 olurken, 5.530.976.259 kişi tedavi oldu. 4.586.188 kişi de hayatını kaybetti. (08.09.2021 09:43’de güncellenmiştir.)

Türkiye’de Koronavirüs Vakası

Türkiye’de ilk koronavirüs vakası 11 Mart 2020 tarihinde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından duyuruldu. Avrupa ziyaretinden dönen bir kişide yapılan test sonuçları pozitif çıktığı doğrulandı. 18 Mart gecesi 00:08'de ise ilk ölümün gerçekleştiği bilgisi paylaşıldı. Çin temaslı 89 yaşındaki bir erkek hasta, Türkiye'de koronavirüs şüphesi ile ölen ilk kişi oldu.

Türkiye’de toplam 370.832 vaka görüldü. 10.099 ölüm yaşanırken 320.762 kişi sağlığına kavuştu.
Dünya genelinde maske savaşları yaşanırken Türkiye, başta İtalya, İngiltere ve İspanya olmak üzere sağlık sistem, çöken dev ülkelere tonlarca tıbbi malzeme yardımında bulundu.
Türkiye genelinde 18 yaş altı ve 65 yaş üstü sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
30 Büyükşehir ve Zonguldak'a giriş ve çıkışlar yasaklandı. Özel izne tabi tutularak bazı sektörlere kontrollü giriş çıkış izni verildi.
Türkiye genelinde maske satışı yasaklandı. Devlet maskeleri ücretsiz dağıtıyor.
Dünya genelinde koronavirüs testi ve tedavisinin büyük bir kısmı ücretliyken Türkiye'de özel hastaneler dâhil olmak üzere tüm hastanelerde test ve tedavi ücretsiz yapılıyor.
Abdi İbrahim, covid19 tedavisinde olumlu sonuç veren bir ilaç geliştirdi. Bu ilacı devlete 2020 yılı sonuna kadar ücretsiz vereceğini açıkladı.
Tükiye’de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı evde kutlandı.

Olumsuz Etkileri

Dünya genelinde ülkeler arası uçuşlar kısıtlandı.
Dev firmalar başta Çin olmak üzere farklı ülkelerdeki fabrika ve mağazalarını kapattı.
Başta futbol olmak üzere tüm spor müsabakaları durduruldu.
Birçok dünya devi ülkede OHAL ilan edildi.
Özellikle Avrupa’da tıbbi malzeme sıkıntısı yaşandı.
Suudi Arabistan, salgın nedeniyle Kabe'yi umre ziyaretlerine kapattı.
Eğitimlere ara verildi ya da uzaktan eğitim modellerine geçildi.
Hastanelerde acil servisler de dâhil olmak üzere normal hastalara bakan personel sayıları azaltıldı. Tüm sağlık çalışanları Koronavirüs hastalığına yakalanan kişiler ile ilgilendi.
Dünya üzerinde 100 bin ve milyon rakamlarına ilk ulaşan ülke Amerika oldu.
2 Nisan 2020 tarihinde virüsten etkilenen kişi sayısı 1 milyon, 27 Haziran 2020 tarihinde 10 milyon, 25 Ocak 2021 tarihinde 100 milyon, 3 Ağustos 2021 tarihinde 200 milyon rakamına ulaştı.
Dünya genelinde virüsten iyileşen kişi sayısı 1 Mayıs 2020 itibariyle 1 milyon, 27 Temmuz 2020 tarihinde 10 milyon, 1 Eylül 2021 tarihinde 5 buçuk milyar rakamını gördü.
Dünya genelinde virüs nedenli ölü sayısı 27 Eylül 2020 itibariyle 1 milyon rakamını gördü. 1 Ekim 2021'de bu rakam 4 buçuk milyona ulaşmış durumda.
Koronavirüs, 20 Aralık 2020 tarihinde İngiltere'de mutasyona uğradı. Yeni tür eskisine göre %70 daha hızlı yayılıyor. Bu haberin ardından Türkiye başta olmak üzere bir çok ülke kapılarını İngiltere'ye kapattı.
Petrolün varil fiyatı 1 doların altına düştü. ABD’de bir depo benzin bir fincan kahveden daha ucuza satılmaya başladı.
ABD'de 27 Haziran 2020 tarihinde sadece bir günde 47 binden fazla vaka tespit edildi.
Virüsün Danimarka'da mutasyona uğradığı doğrulandı. Yeni koronavirüs vizonlardan insanlara bulaşıyor diye Danimarka'da çiftliklerde bulunan 17 milyon vizon itlaf edildi.
Koronavirüs'ün birçok mutasyonu ortaya çıkması. Delta ve Delta Plus varyantlarından sonra ortaya çıkan Mu varyantı, mutasyonlar içerisinde en tehlikelisi ilan edildi. Dünya üzerinde bulunan tüm aşıların Mu varyantı üzerindeki etkisi azalmış durumda.

Yaşanan İlginç Olaylar

İran'da hastanelerde tütsüler yakıldı ve İran halkı türbeleri yalamaya başladı.
Hindistan'da bir grup insan taptıkları ineklerin dışkıları ile yıkanmaya başladı.
İran ve Türkiye'de Koronavirüse iyi geldiği gerekçesiyle üretilen sahte içkilerden ölenler oldu.
Tunus’a tıbbi malzeme taşıyan bir gemiye İtalya tarafından el konuldu.
Virüsten kurtulan Çin, Dünya'ya maske ve aşı satmaya başladı. Fransa'nın verdiği siparişleri iki katı para ödeyerek ABD aldı.
Vaka sayıları azalmaya başlayınca Dünya genelinde kısıtlamalar kaldırıldı. Kısa süre içerisinde ikinci dalga görülmeye başlandı ve kısıtlamalar tekrardan getirildi.

Ayrıca Bakınız

Gökhan Gürleyen

Düzce Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı bölümü mezunu. "Adım Adım Projelerle ASP.NET" ve "Hayat Kısadır" kitaplarının yazarı. Dijital pazarlama uzmanı