Kültürel Antropoloji ve Alt Alanları

04.04.2022 / Eğitim / Genel

Kültürel antropoloji insanın nesilden nesile aktarılan manevi yönü üzerinde durur. Kültürel antropoloji daha geniş bir alanı kapsamaktadır.

Geniş bir toplum tarafından paylaşılan davranışlar, düşünme ve duygu tarzlarını yönlendiren kültürel etkiler, sosyal etkileşme ve bağımlılık, yazılı ve sözlü anlatım biçimleri gibi konular ve bunların karşılıklı etkilenmeleri, kültürel antropolojinin ilgilendiği alanlar içerisindedir. Kültürel antropoloji, bir toplumda amaçlar ve değerler, var olan sosyal kurumlar ve tutucu faktörler, düşünme, hissetme ve eylem şekilleri, ahlak, âdet ve gelenekler, alt kültürler, hayat görünüşü, statü sembolleri, aile hayatı, teknolojinin kültürel etkisi, çeşitli kültürlerdeki “tabu”lar gibi konuları inceler. Kültürel değerler çok erken yaşlarda aile tarafından bireye aktarılır.

Kültürel antropolojinin alt alanlarını aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:

Lengüistik: Dillerin yapısal özelliklerini, konuşma biçimlerini inceler. Hem dillerin belirli gruplarının tarihini hem de bugün konuşulan dilleri inceler. Lisan, el-kol işaretleri yanında asıl ifade aracı olduğu ve insanlarda kendi aralarında sosyal etkileşimde bulundukları için lengüistik, antropolojinin ve davranış bilimlerinin alt alanları içinde sayılmalıdır. Lengüistik ikiye ayrılır: Bunlardan ilki tanımlayıcı lengüistik, diğeri de formel lengüistiktir. Tanımlayıcı lengüistik doğal lisanların bünyesini (fonetik, morfolojik) ve kullanılmasını araştırır. Formel lengüistik ise işaretler bilimi olarak, dilin soyut özelliklerini yani sembollerin sınıflaması için geçerli olan kuralları araştırır. Formel lengüistik kendi arasında üç alt alana ayrılır: Bunlardan ilki sentakstır (sözdizimi). Sentaks, mesajın iletimi açısından işaretlerin ilişkisini konu alır. Diğer bir formel lengüistik alanı olan semantik (anlambilim) ise objelerle işaretler arasındaki ilişkiyi inceler.

Arkeoloji: Tarih öncesi uygarlıkları, özellikle kazılar yoluyla elde edilen maddî kalıntılarını yorumlayarak inceleyen bilim dalıdır. İnsanın maddî kültürünü ve bu kültürün yazılı belgelerden önce incelenmesi prehistorya'nın ya da prehistorik arkeolojinin konusudur. Bu disiplin maddî kültürün prehistorik devirlerden bu yana gelişimini kazılardan elde edilen bulgulara dayanarak inceler.

Etnoloji: İnsanı konu edinen özellikle ilkel diye nitelenen insan topluluklarını ve onların kültürlerini inceleyen bir disiplin. Başka bir tanımla etnoloji, ırkların kaynağını, yeryüzündeki dağılışlarını ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. Yunanca halk anlamına gelen ethos sözcüğünden türetilen etnoloji özellikle ilkel diye nitelenen halkları ve onların kültürlerini inceler.