Uluslararası Ticaretin Nedenleri
Uluslararası ticaret, ülkeler arasında mal ve hizmetlerin alım satımına dayalı ekonomik bir faaliyettir.
Örgütsel iletişim; çift yönlü bir süreç olup örgüt içerisinde yöneticilerin çalışanları, çalışanların yöneticileri etkilediği bir döngüdür.
Başka bir tanımla örgütsel iletişim; örgütün içerisinde yer alan bireylerin örgütün amaçlarına ulaşması için sahip oldukları tüm bilgi, mesleki birikim ve örgütün faydasına olabilecek her türlü duygu ve düşünceyi örgüt içinde diğer çalışanlar ve yöneticiler ile paylaşmasıdır.
Örgüt içinde gerçekleşen sağlıklı iletişim örgüte fayda sağlamaktadır. Bu yolla örgüt çalışanlarına örgütün sahip olduğu değerler ve amaçlar iletilir ve örgüt bilinci oluşturulur.
Örgütlerde iletişim, örgüt içi ve örgüt dışı iletişim olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu başlıklara ünitenin ilerleyen bölümlerinde yer verilecektir.
Örgütsel İletişim
Örgütsel iletişim, bireylerin dâhil oldukları örgüt içerisinde örgütteki diğer bireyler ile duygularını, düşüncelerini ve bilgilerini aktarması sürecidir. Örgütsel iletişimin güçlü olduğu kurumlarda, örgüt içerisinde yer alan çalışanlar kendilerini güven içinde hissetmekte ve örgütün amaçları doğrultusunda hareket ederken isteklendirme durumları daha yüksek olmaktadır.
Örgütsel iletişimin sağlıklı bir şekilde ilerlediği kurumlarda çalışanlar bünyesinde bulundukları kurum ile özdeşleşerek kuruma karşı aidiyet hissetmektedir ve bunun sonucunda da örgüte karşı sorumluluk bilinçleri gelişmekte, olumlu tutum ve davranışta bulunmaktadırlar. Tüm bunlar ve bu tür durumların sonuçları göz önünde bulundurulacak olursa örgütler için örgütsel iletişim kavramı önemlidir.
Örgütlerin giderek gelişmesi ve büyümesi, uzmanlaşmanın ve rekabetin artması örgütlerde iletişimin önemini giderek arttırmaktadır. Tüm bu gelişmeler iletişimin yanı sıra örgütlerde bilgiye olan ihtiyacı da arttırmakta ve sürekli bilgi akışı gerçekleşmesini gerektirmektedir. Duygu düşünce ve bilgilerin paylaşımı iletişimin temelini oluşturmaktadır.
Örgütsel iletişimin işlevleri arasında bilgi sağlama işlevi aşağıda yer alan maddeler açısından önemlidir:
Sağlıklı ve faydalı bir şekilde uygulandığında örgütsel iletişimin kuruma sağlayacağı faydalar aşağıdaki gibidir:
Örgüt İçi İletişim
Örgüt içerisinde yer alan bireylerin örgütün amaçlarını gerçekleştirmek amacıyla örgüt içerisinde yer alan diğer bireyler ile iletişim içerisinde olmasıdır. Örgüt içi iletişim; örgüt içerisindeki birlik ve beraberliği, örgütün faaliyetlerini sürdürmek ve uzlaşmayı devam ettirebilmek için oldukça önemlidir.
Örgüt içi iletişimin sekteye uğraması durumunda aşağıdaki sorunlar ile karşılaşılabilir:
Örgüt Dışı İletişim
Günümüzde yaşamış olduğumuz çevre ekonomik, sosyal ve fiziki açıdan oldukça değişken ve dinamiktir. İlerleyen teknolojik gelişmeler, insanların yaşam şartlarının ve isteklerinin değişmesi vs. gibi örnekler ile bu desteklenebilir.
Örgütler bu sürekli yenilenen ve değişen çevreden kendini soyutlayamaz çünkü aslında örgütler bu açık sisteme sahip çevreden sıkça etkilenmektedir. Örgütler, yaşamlarını devam ettirmek için çevreye ayak uydurmalı ve çevresinde bulunan örgüt veya kişiler ile sürekli iletişim hâlinde olmalıdır. Kısacası örgütün içinde bulunduğu çevre örgütün geleceğini etkilemektedir çünkü örgüt çevreden aldığı iletiler doğrultusunda tutum ve davranışlarını aynı zamanda planlarını değiştirmekte veya çevreye uygun hâle getirmektedir.
Örgütsel İletişimin Amaçları
Örgütsel İletişim, örgüt içindeki belirli hedefleri yerine getirmek ve örgütün sürekliliğini devam ettirmek amacı üzerine kurulur. Genel olarak bu amaçları maddeler hâlinde açıklayacak olursak:
Örgütsel İletişimin Önemi
Örgütsel iletişim; örgüt içinde yer alan kişilerin sorumluluklarını, bunları nasıl yapması gerektiğini ve yöneticiler ile arkadaşları arasında duygu ve düşüncelerini nasıl aktaracağını öğrenme imkânı sağlamaktadır. Genel olarak örgütsel iletişimin önemini maddeler hâlinde şöyle açıklayabiliriz:
Örgütsel İletişim Türleri
Kişilerin hayatlarını devam ettirebilmesi için çevresiyle iletişim içinde olması gerekmektedir. Örgütler de yaşamlarını sürdürmek için örgütsel iletişime önem vermektedir. Kişiler ve örgütler iletişim kurarken hedefe ileti aktarımını kolaylaştırmak için iletinin anlamını değiştirmeden iletiye ve hedef kitleye uygun kanal seçmektedir.
Örgütsel iletişim türleri; yazılı, sözlü, sözsüz, görsel ve işitsel iletişim şeklinde başlıklara ayrılmaktadır.
Yazılı İletişim
Örgütlerin en çok tercih etiği iletişim türüdür. Yazılı iletişim, iletinin gönderilmesi alıcı tarafından alınması, okunması ve yanıtlanması gibi aşamalardan geçmesi sebebiyle sözlü iletişime oranla örgüt içerisinde vakit almaktadır. Yazılı iletişimde kullanılan kanallar; faks, notlar, e- mail, raporlar, mektuplar vb. gibi iletişim araçlarıdır. Örgütteki iletişimin kalıcı ve sağlıklı olması açısından önemlidir. Örgütsel iletişim bağlamında örgütlerde kullanılan yazılı iletişim biçimleri şu şekildedir:
Özel yazılar: Resmî olmayan tebrik, taziye ve teşekkür gibi iletilerin olduğu ticari amaç gütmeyen yazılardır.
Ticari yazılar: Tahsilat ve ödeme bilgilerinin olduğu ve daha çok satış ve sipariş için kullanılan örgüt içi iletişim şeklidir.
Resmî yazılar: Dilekçe, sözleşme, tutanak ve şartname gibi yazılardır.
Raporlar: Örgüt ve örgütün vermiş olduğu hizmet ile ilgili bilgi içeren metinler ve araştırma raporlarıdır.
Sözlü İletişim
En eski iletişim şekli olan sözlü iletişim, sık kullanılan iletişim şekli olup insanların duygu ve düşünce karşısındaki kişiye konuşma yolu ile aktarması şeklinde gerçekleşmektedir. Sözlü iletişimde geri bildirim alma süreci oldukça hızlı olması nedeniyle avantajlı bir iletişim şeklidir ancak dezavantajları da mevcuttur. Yazılı iletişim de olduğu gibi kalıcı değildir, konu dışına çıkmak ve yanlış anlaşılmak mümkündür.
Sözsüz İletişim
İnsanların, beden dili ve kıyafetleri ile konuşmadan karşı tarafa ilettikleri mesajlar sözsüz iletişim olarak tanımlanmaktadır. Sözlü iletişimi destekleyici niteliktedir.
Görsel ve İşitsel İletişim
Görsel ve işitsel iletişim, göz ve kulak gibi duyu organlarımıza hitap etmektedir. Bu iletişim türünde teknolojik araç ve gereçlerden faydalanılmaktadır.
Örgütsel İletişimin İşlevleri
Örgütsel iletişimin temel işlevler dört grupta toplanmaktadır:
Bilgi Sağlama
Örgüt içinde çalışanların örgütün hedefleri ve faaliyetleri hakkında bilgi edinme isteği örgütsel iletişim fonksiyonları arasında bilgi sağlama fonksiyonunu önemli hâle getirmektedir. Yönetici ve çalışanlar arasında yapılan bilgi aktarımı örgüte bağlılığı arttırırken güven duygusunu geliştirir.
İkna Etme
Örgüt yöneticilerinin çalışanlar ile iletişimde bulunması için çalışanları motive etme, üretimi artırma, örgütsel kültür oluşturma vb. gibi birden fazla amaçları bulunmaktadır. İkna etme işlevi çalışanları motive ederken aynı zamanda çalışanlar arasında çift yönlü işlemektedir.
Öğretici ve Emredici İletişim
Çalışanlara sorumlulukları hakkında bilgi veren iletişim türüdür. Örgütü amaç ve hedefleri doğrultusunda bir araya getirir. Bilgi verici içerikler barındırır. Genellikle yöneticiden çalışanlara doğru gerçekleşir.
Birleştirme
Birleştirme fonksiyonu örgüt içinde bütünlük ve çalışanların psikolojilerinin korunmasına fayda sağlar.
Örgütsel İletişim Kanalları
Örgüt içinde kurulan iletişimin sağlıklı bir şekilde aktarılabilmesi ve örgütün amaçlarının sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesi açısından örgüt içerisinde kurulan iletişimin kanalının örgütün hiyerarşik yapısına uygun seçilmesi gerekmektedir. Örgütlerde kullanılan iletişim kanalları ikiye ayrılır. Bunlar:
Resmî İletişim Kanalı
Resmî iletişim kanalında temel amaç örgütün iletişim amaçlarını gerçekleştirmektir. Bu nedenle örgütün belirlemiş olduğu kurallar çerçevesinde gerçekleşir. Resmî iletişim kanalları örgüt içinde kullanılan her türlü iletişim araçlarını kapsamaktadır. Bunlar; raporlar, resmî iletiler ve çalışanlara verilen talimatlar şeklinde sıralanabilir.
Resmî iletişim kanalları beş grup altında toplanmaktadır. Bunlar:
Dikey İletişim Kanalları
Örgüt içinde yöneticiler ve çalışanlar arasında kullanılan iletişim kanalıdır. Bu iletişim kanalında yöneticiler çalışanlara örgüt kültürü hakkında bilgi aktarır, görev ve sorumluluklarını bildirir. Çalışanlar ise yöneticilerine istek ve taleplerde bulunur. Buradan da anlaşılacağı gibi aşağıdan yukarıya ve yukarıdan aşağıya doğru bir iletişim söz konusudur. Yukarıdan aşağıya doğru iletişimde örgütün üst kademelerinde yer alan kişilerin alt kademelerde yer alan kişilere iletmiş olduğu mesajlar yer almaktadır. Aşağıdan yukarıya doğru gerçekleşen iletişim kanalında ise durum tam tersidir. Çalışanlar bu yolla, üst kademedeki yöneticilere şikâyetlerini, sorunlarını, talep ve isteklerini iletmektedir.
Yatay İletişim Kanalı
Örgüt içerisinde yer alan çalışanlar arasında, aynı statüde yer alan çalışanların kurmuş olduğu iletişim kanalıdır. Bu iletişim kanalında birimler arasında yaşanan gerginlikler daha azdır. Bilgi paylaşımı genellikle bu kanal üzerinden gerçekleşmektedir.
Çapraz İletişim Kanalı
Örgütte yer alan çalışanların farklı birim ve statüde yer aldıklarında kullandıkları iletişim kanalıdır. Bu kanalı kullanan çalışanlar arasında herhangi bir hiyerarşik düzen söz konusu değildir. Çapraz iletişimde amaç örgütün faaliyetlerini kısa sürede tamamlamak ve sağlıklı iletişim oluşturmaktır.
Açık ve Çok Yönlü İletişim Kanalları
Açık iletişimde örgüt içinde yaşanan iletişim en üst kademeden en alt kademeye doğru ilerlerken her türlü iletişim kanalı kullanılmaktadır. Gerçekleşen iletişim şekli tamamen doğal ve samimidir. Örgüt içinde yer alan tüm iletişim araç ve gereçleri bu iletişim kanalında kullanılmaktadır. Esas olan iletinin hedefe ulaştırılması ve örgütün amaçlarının yerine getirilmesidir. Hiyerarşik yapının baskın olduğu örgütlerde sıkça kullanılmaz. Buna karşın açık iletişim kanalının tercih edildiği örgütlerde çalışanların örgüte bağlılık düzeyleri ve örgüte güvenleri yüksektir.
Dışa Dönük İletişim Kanalları
Örgütler toplumun bir parçasıdır. Örgütsel amaçlarını gerçekleştirmek için sürekli toplum ile iç içe olup toplumun ihtiyaçlarına kulak vermelidir. Dışa dönük iletişim kanalı aracılığıyla örgütler dış dünyayı takip ederek örgütün geleceği hakkında planlar yapmaktadır.
Resmî Olmayan İletişim Kanalı
Bilgi alışverişinde bulunmak amacıyla çalışanlar tarafından örgüt içindeki düzen ve resmî iletişim kanalları göz ardı edilerek gerçekleştirilen iletişim kanalıdır. Daha çok örgütlerde söylenti veya dedikodu olarak ortaya çıkmaktadır. Resmî olmayan iletişim kanalı dört model altında incelenmektedir. Bunlar:
Tek hat zincir modeli: Bu iletişim modelinde ileti kaynak tarafından hedef kitleye gönderilir fakat ileti hedef kitleye ulaşana dek anlam ve içerik değişmektedir.
Dedikodu zincir modeli: Kaynak tarafından iletinin örgüt içindeki hemen hemen her çalışana ulaşmasıdır. İletinin yanlış veya doğru olması önemsizidir.
Olasılık zincir modeli: Bu modelde ileti kaynak tarafından hedef olarak özellikle seçilmemiş kişilere iletilmektedir. Tesadüfi yöntem ile iletiyi alan çalışanlar ise aynı iletiyi, olasılık zincir modelinde tekrar özellikle belirlemediği çalışanlara göndermektedir.
Grup zincir modeli: Bu modelde ileti kaynak tarafından örgüt içindeki üç çalışana aktarılmaktadır. Bu üç çalışan ise aynı iletiyi örgüt içinde yer alan farklı üç kişiye aktarmaktadır. Böylece grup zincir modeli oluşmaktadır.
Örgütsel İletişim Ağ Modelleri
Örgütsel iletişimde sıkça karşılaştığımız iletişim ağları örgüt içindeki iletinin yönü ve yapısı hakkında bilgi vermektedir. Örgütsel iletişim ağı, örgütte yer alan çalışan ve yöneticiler arasındaki etkileşimden oluşmakta ve altı farklı grup altında incelenmektedir. Bunlar:
Dairesel İletişim Ağ Model
Bu modelde herhangi bir lider bulunmaz. Merkezi bir iletişim modelidir ve hiyerarşik düzeni reddeder. Sıklıkla eşit statüdeki çalışanlar tarafından tercih edilen dairesel iletişim ağ modelinde etkili ve bir o kadar sağlıklı bir iletişim gerçekleşmektedir. Ancak tüm bunlara rağmen doğruluk derecesi açısından güvenilir değildir ve iletişim yavaş gerçekleşmektedir.
“Y” İletişim Ağ Modeli
Bu iletişim modelinde iletişim bir lider tarafından çalışanlara doğru yönetilir. Bilgi aktarım süresi kademe kademe ilerlemesine rağmen kısa ve güven düzeyi yüksektir. Örgüt yöneticileri genellikle güvenilir ve hızlı olması sebebiyle “Y” iletişim ağı modelini tercih etmektedir.
Zincir İletişim Ağ Modeli
Hiyerarşik yapısı katı olan örgütlerde sıkça rastlanılan iletişim ağ modelidir. Her ileti bir sonraki kademeye uğrar ve her kademede filtrelenmektedir. Bu modelde ileti hiyerarşik yapıdaki her kademeye uğraması nedeniyle her durakta biraz daha eksilir ve bazen iletinin bozulması gibi istenmeyen durumlar söz konusu olmaktadır.
Merkezi İletişim Ağ Modeli
Geleneksel örgüt kültürüne sahip örgütlerde sıkça rastlanılan iletişim ağ modelidir. Karar merkezi ve iletilerin kaynağı örgütün yetkilileridir. Örgüt çalışanları genellikle kararı üst mercilerden alarak uygularlar.
Serbest İletişim Ağ Modeli
Bu modelde örgüt içinde yer alan çalışanlar iletişim alanında özgürdürler ve herhangi bir kısıtlama ile karşılaşmazlar. Hiyerarşik düzenin fazla etkili olmaması nedeniyle demokratik iletişim söz konusudur.
Fayol Köprüsü İletişim Ağ Modeli
Örgüt içinde yatay konumda bulanan örgüt çalışanlarına, birimlere ve farklı pozisyonda bulunan kişilere verilen yetki sonucu ortaya çıkan iletişim ağ modelidir. Bu modelde yöneticilerin gözetimi otoriteyi sağlamak açısından söz konusudur. Herhangi bir anlaşmazlık veya karışıklık durumunda üst yönetim devreye girmektedir.