Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi

12.06.2020 / Tarih / Eğitim

Osmanlı Devleti, Osman Bey’in Karacahisar’ı 1298 yılında fethetmesi ve burayı devletin başkenti ilan etmesi sonucu kurulmuştur.

Merkeziyetçi devlet yapısına sahip olan Osmanlı Devleti, 1298 yılında kurulduktan sonra hızla büyüdü. Osmanlı Devleti’nin başında bulunan devlet başkanları yani padişahların yetenekli ve vizyon sahibiydi. Osmanlı Devleti, fethettiği bölgelere iskân politikasını uyguladı. (İskân politikası: insanları bir yerden başka bir yere taşıma.)

Osmanlı Devleti iskân politikasını uygularken, fethettiği yerlere yerleştirdiği halkından komşusu olan Ermeni ve Hristiyan kişiler ile iyi geçinmelerini istedi. Bu sayede Türkler herkesin gönlünde taht kurdular.

Osmanlı Devleti’nin kurulma döneminde Bizans İmparatorluğu içerisinde siyasi anlaşmazlıklar oluyordu. Bizans valileri (tekfurları) merkezi dinlemeyip halka zulüm yapmaya devam ediyorlardı. Osmanlı Devleti, kendi aralarında yarışa giren tekfurlar ile anlaşıp Bizans’ı yavaş yavaş yıkmaya başladı.

Osmanlı Devletine Destek Veren Gruplar

• Ahiler: Esnaf grubu
• Gaziyan-ı Rum: Anadolu gazileri
• Fakiyan-ı Rum: Bilim insanları
• Abdalan-ı Rum: Dervişler - Ozanlar
• Bacıyan-ı Rum: Anadolu kadınları
• Alperenler: Savaşa gidenler

Osman Bey Dönemi

Karacahisar’ı alan Osman Bey sırasıyla 1300’de Yundhisar, Yenişehir ve İnegöl’ü de topraklarına katmayı başardı. Sürekli toprak kaybeden Bizans tekfurları (valileri) ise Osmanlı’ya karşı birleşti. 1302 yılında Osmanlı – Bizans arasında Köyünhisar Savaşı (Bafeus Muharebesi) yapıldı. Bu savaşı kazanan Osmanlı oldu. Savaşın sonucunda Bilecik ele geçirildi. Bilecik’te maden işlemeciliğine başlayan Osmanlı Devleti, bakır para üretimine başladı ve Bilecik’i başkent yaptı. 1308 yılında Karahisar’da topraklara katıldı.

Orhan Bey Dönemi

1326 yılında Bursa fethedilince başkent ilan edildi. 1329 yılında Bizans ile Pelekanon Savaşı yapıldı. Savaşı kazanan Osmanlı, 1330 yılında İznik’i ele geçirdi ve başkenti buraya taşıdı. 1333 yılında Gemlik ve 1337 yılında ise İzmit ele geçirildi. 1345 yılında Karesioğulları mağlup edilip toprakları Osmanlı Devleti’ne geçti. 1353 yılında Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki ilk toprak parçası olan Çinpe Kalesi alındı. 1354 yılında Gelibolu tamamen fethedildi. 1357 yılında Tekirdağ, Çorlu ve Malkara fethedildi. Buraların alınmasında büyük rol sahibi olan Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa’ya Gelibolu Fatihi unvanı verildi.

Orhan Bey dönemimde ilk gümüş para basımı yapıldı. Bursa’da Bey Sarayı kuruldu. İznik’te Osmanlı’nın ilk camisi olan Hacı Özbek Camii yapıldı. İlk divan kuruldu ve Alâeddin Paşa ilk vezir olarak atandı. İlk devşirme haseki sultan ise Orhan Bey’in eşi Nilüfer Hatun oldu.

I. Murad Dönemi

1362 yılında Ankara tamamen alındı. 1363 yılında Sazlıdere Savaşı ile Edirne ele geçirildi. Başkent Edirne’ye taşındı. 1364 yılında Osmanlı Devleti ilk kez Haçlı ordusu ile Sırp Sındığı Savaşı yaptı ve kazandı. 1371 yılında Sırplar Çirmen Savaşı sonucunda mağlup edildiler. 1387 yılında Osmanlı öncü kuvvetleri Bosna – Sırp ortaklığı ile Ploşnik’te bozguna uğratıldı. 1389 yılında haçlılar bir kez daha toplandı. Osmanlı’ya karşı I. Kosova Savaşı’nı başlattılar ama bu savaşı kaybettiler. Bu savaş sonucunda gökte bulunan ay ve bir yıldızın şehit kanlarına yansıması sonucunda Osmanlı Devleti’nin bayrağı ortaya çıkmış oldu.

I. Murad döneminde veraset sisteminde değişikliğe gidildi. “Ülke hükümdar ve oğullarına aittir” anlayışı benimsendi. Başkent Edirne’de Kapıkulu Ocağı kuruldu. Bu ocağa asker yetiştirmesi için acemi, topçu ve yeniçeri birlikleri oluşturuldu.

Yıldırım Bayezid Dönemi

Bayezid’e yıldırım unvanı, Karamanoğulları ile yapılan Frenkyazısı Savaşı sırasında atını çok hızlı sürmesinden dolayı askerleri tarafından verilmiştir.

1399 yılında Haçlılar ile Niğbolu Savaşı yapıldı ve Osmanlı bu savaşı kazandı. Savaş sonucunda Memlüklülerde hayatını sürdüren Abbasi Halifesi, Yıldırım Bayezid’e “SİR” yani Sultan-ı İklim-i Rum (Anadolu Diyarının Sultanı) unvanını verdi. 1391-1401 yılları arasında İstanbul’u dört kere kuşatmıştır. Kuşatmalara yardımcı olması için Güzelce Hisarı (Anadolu Hisarı) inşa edilmiştir. Fakat Karamanoğulları’nın iki kere isyan çıkarması, 1396 yılında Niğbolu Savaşı’nın çıkması, Timur’un 1401’de Sivas’ı işgal etmesi sonucunda kuşatmalar kaldırılmıştır. Son kuşatmanın ardından Bizans İmparatorluğu ile yapılan anlaşmaya göre Bizans İmparatorluğu, Osmanlı Devleti’ne vergi vermeyi kabul etmiştir. Ayrıca İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulmuş ve İstanbul’a Kadı ataması yapılmıştır.

Anadolu’da Türk Siyasi Birliği (ATSB)’nin sağlanması amacıyla Saruhan, Aydın, Menteşe, Candar, Hamit, Germiyan ve Dulkadiroğulları’nın bir kısmı alındı. ATSB geniş ölçüde sağlanmış oldu.

Timur’dan kaçan beyler Yıldırım Bayezid’e sığındı. Akkoyunlular’ın da kışkırtması sonucu Timur, Osmanlı Devleti’ne savaş açtı. Çıkan Ankara Savaşı sonucunda İstanbul kuşatması kaldırıldı. Timur karşısında mağlup olan Osmanlı Devleti küçülmeye başladı. Çünkü Osmanlı Devleti’nin fethettiği Anadolu’daki beylikler tekrar kuruldu. ATSB bozulmuş oldu. Akkoyunlular Doğu’da güçlendi ve Osmanlı Devleti’ne rakip oldu.

Çelebi Mehmed Dönemi

Osmanlı Devleti’nin II. kurucusu olarak bilinir. ATBS’yi tekrar sağlamak için Aydın, Menteşe ve Saruhanoğullarına son verdi. Venedik ile ilk deniz savaşı yapıldı. Bu savaşı Venedik kazandı. Çelebi Mehmed ve II. Murad dönemlerinde Mustafa Çelebi (Düzmece Çelebi) İsyanları çıktı. Mustafa Çelebi, Çelebi Mehmed’in kardeşi olduğunu iddia etse de padişah tarafından reddedildi. II. Murad, Mustafa Çelebi’yi bulup idam etti. Osmanlı Devleti’nde dini nitelikli çıkan ilk isyan ise Şeyh Bedreddin İsyanı’dır.

II. Murad

ATSB’yi tekrar geniş ölçüde sağladı. Macarlar ile yapılan savaş sırasında Karamanoğullarının isyan etmesi üzerine savaş sırasında Macarlar ile dönemin en kötü antlaşmasını yapmıştır. Bu antlaşmaya göre Osmanlı ve Macarlar 10 yıl boyunca savaşmayacak ve Osmanlı Devleti aldığı toprakları geri verecek. Karamanoğullarının isyanını bastıran II. Murad, tahtı 12 yaşında olan oğlu II. Mehmet’e verdi. Yaşı küçük olduğu için Macarlar anlaşmayı bozup tekrar Osmanlı’ya savaş açtı. 1444 yılında Varna Savaşı yapıldı. Bu savaşta ordunun başına II. Murad geçip Macarları bozguna uğrattı.

İlk Yeniçeri İsyanı olan Buçuktepe İsyanı ortaya çıkınca II. Mehmet tekrar tahtan indi ve yerini bir kez daha babasına bıraktı. 1448 yılında Haçlılar ile II. Kosova Savaşı yapıldı. Osmanlı bu savaşı kazanınca Balkanlar Türk yurdu haline geldi.

Kaynakça: Benim Hocam Yayınları