Şamanizm Nedir?

15.12.2020 / Kültür / Sanat / Din

Canlılar için bir mutluluk kaynağı olabilirseniz, siz de mutlu olursunuz. Ve başkalarına acı çektirirseniz, siz de acı çekersiniz. Düşünün!

Dünya üzerinde medeniyetlerin var olmadığı dönemlerde insanlar doğa ile iletişim halinde idi. Yağmur yağması, topraktan ürün almayı ödül, doğal afetleri kendilerine verilen ceza olarak görürlerdi.

İnsanlar doğa ile neden ilişki kurmak isterler sorusunun cevabı ise şöyle verilebilir. O çağlarda sadece insanlar ve tabiat vardı. Avcılık-toplayıcılık yapan göçebe olarak ya da tarımla yerleşik hayat yaşarlardı. Göçebe topluluklarda doğa ne kadar iyi anlaşılırsa o kadar rahat yaşanırdı. O zamanlarda da yeryüzünde bulunan dağlar,  gökyüzü ve yıldızlar tanrılaştırılmıştır. Eski çağlardan gelen bir yakarış ve istek şekli olmalı ki dua ederken gökyüzüne bakarız.

Eski Türkler’in Tengricilik inancı, Türk Şamanizmi olarak da adlandırılmaktadır. Yeryüzündeki her varlık bir ruh barındırır. Bu tabiat ve canlıları ilahlaştırma değil, yaratıcının varlığının bir ispatı olarak görülür. Tabiat ve insanlar eşit varlıklardı. Doğaya minnet, teşekkür duyguları Şamanizm inancının temelindedir. Şamanizm, ruhun kendine özgü ritüellerle kendinden geçme halidir.

Şaman, tabiat ile insan arasındaki rehber olarak görülmüştür. Trans hali ile gök ve yerlerde dolaştığına ve ruhları gördüğüne inanılır. Şaman olabilmek için şaman soyundan gelinmesi gerekir ve alınan eğitimlerle bir sınavdan geçilerek dini törenlere dahil olunabilir. Dini ayinler şaman etrafında gerçekleşir ancak her topluluktaki törenlerde ayinleri yöneten şaman olmayabilir.

Yine şamanların şifa dağıttığı söylenir ama her şifa dağıtan şaman değildir. Şamanizmde iyi ve kötü olmak üzere tanrılar ve ruhlar ikiye ayrılır. Eski Türkler’de iyi ruh “Ülgen”, kötü ruh “Erlik” olarak adlandırılır. Şamanizmin tüm türlerinde, Tanrı, insan ve tabiat arasında bir bağlantı vardır. Şamanizme göre Tanrılar insanları ruhların aracılığı ile etkiler. Dünyada iyi ve kötü ruhlar vardır ve insanlar bu ruhların etkisi altındadır. Kutsal ile buluşma, Şaman’ın trans sonucu vecdiyle; toplulukta ise şaman aracılığı ile gerçekleşir.

Yapılan araştırmalara göre Şamanlık’ın, Türkler’e özgü bir inanış olmaktan çıktığı ve genellikle Asya ile Amerika kıtalarında yer alan Kızılderili topluluklarında benzer ritüellerle ortaya çıktığı gözlenmiştir. Şamanizm çok farklı bölgelerde bile olsa aynı temel ama değişik şekillerle varlığını sürdürmektedir.