Soğuk Su ile Duş Almanın Faydaları

27.06.2022 / Sağlık / Genel

İnsanların soğuk suyla ilişkisi çok eski zamanlara, "Antik Roma" dönemine kadar dayanır. Soğuk su, sanıldığının aksine insan sağlığı için oldukça önemlidir.

Daha yakın tarihte; İskandinav ülkeleri ve Rusya‘da geleneksel olarak her yaştan insan kış aylarında dondurucu soğuta deniz ve göllerde yüzer. 

Modern yaşamda ise çok daha az insan soğuk deniz veya göllere yüzmeye gidiyor. Bunun bir sebebi sağlığı korumanın üşümemekten geçtiğine dair olan genel kanı olsa da diğer; daha “wellness” sebebi ise artık birçok kişinin sağlıklı yaşam süresini uzatmak için evlerinde soğuk duş alıyor olması oldu. Peki, soğuk duş almak hakkında sıralanan tüm faydalar: metabolizma hızlandırıyor, bağışıklığı güçlendiriyor, saçı parlatıyor ve ömrü uzatıyor, bilimsel açıdan da doğru mu? Soğuk duşlar nezle, grip ve enfeksiyonlara karşı koruyucu bir etki sunuyor. Prag’ta yapılan bir araştırmada haftada 3 kere 14 derecedeki soğuk suya 6 hafta boyunca giren kişilerde 2 tip akyuvar (monosit ve lenfosit) sayısında artış gözlenmiş. 

Sosyolojik olarak, uzun yaşam perspektifinden ve Wim Hof üzerinden yürütülen en yeni bilimsel araştırmalar sonucu soğuk su maruziyetinin faydaları aşağıdaki başlıklarla gösterebilmiştir:

Soğuk Su İle Duş Almanın Faydaları:

1) Soğuk Duş Almak Yağ Yakar:

Vücudumuzda 2 çeşit yağ bulunuyor: beyaz ve kahverengi yağ. Beyaz yağ vücudumuzdaki kötü adam, kahverengi yağ ise iyi adamdır. Beyaz yağ herkesin bildiği ve kurtulmaya çalıştığı vücut yağıdır. Vücudumuza normalde almamız gereken miktardan fazla kalori alınca ve vücudumuz bunu yakamayınca kalçamızda, boynumuzda bacağımızda yağ olarak depolanır. Kahverengi yağı muhtemelen daha önce duymamışsınızdır. Görevi, vücudumuzun ideal ısısını korumaktır. Vücudun soğuğa maruz kaldığı zamanlarda havalarda kahverengi yağlar vücut ısısını korumak için kalori yakarlar. Bu da zayıflamanızda size yardımcı olur. İskandinav araştırmacılar, soğuğa maruz kalmanın kahverengi yağların daha çok çalışmasını sağlayarak yılda 4 kiloya yakın kilo kaybı sağladığını kanıtladı.

2) Soğuk Duş Egzersiz Sonrası Toparlanmayı Sağlar:

Sporcular, yoğun antrenman sonrasında ağrıyı azaltmak için genellikle buzlu banyo yaparlar. Siz de aynı etkiyi antrenman sonrasında hızlı bir soğuk duş alarak yakalayabilirsiniz.

3) Soğuk Duş Uykunuzu Açar ve Modunuzu Yükseltir:

Sabahları işe gitmek için kalkınca siz de kendinize gelemiyorsanız, soğuk duş almayı deneyin. Vücudunuzdan soğuk sular dökülmeye başladığında vücudunuz kendi ısısını korumak için oksijen alımını artıracak ve nefesiniz derinleşecek. Kan akışı ve kalp atışınız hızlanacak, sizi gün boyu enerjik yapacaktır.

4) Soğuk Duş Bağışıklık Sistemini Güçlendirir ve Kan Dolaşımını Artırır:

Soğuk duş almanın metabolizmayı hızlandırdığını daha önce de söylemiştik. Metabolizmadaki artış bağışıklık sisteminizi çalıştırır. Bu da virüslerle savaşan ve sizi sık sık hasta olmanızdan kurtaran akyuvar sayısını artırır. Soğuk duş aynı zamanda kan dolaşımını artırır. Bu da hipertansiyon ve damar sertleşmesi gibi hastalıklardan korunmanızı sağlar.

5) Soğuk Duş Parlak Saçlara ve Güzel Bir Cilde Sahip Olmanızı Sağlar:

Eğer akneyle başınız dertteyse, soğuk duş almanız akne görünümünü azaltacaktır. Sıcak su almak cildinizi kuruturken, soğuk duş almak tıkalı gözeneklerinizi açacak ve sıkılaştıracaktır. Soğuk duş almak aynı zamanda saçlarınızın daha parlak görünmesini sağlayacaktır. Soğuk su üst deriyi kapatıp, saç derinizde daha az kir birikmesini sağlayacaktır.

6) Daha Sağlıklı ve Daha Parlak Bir Cilt:

Cildimizin biyolojik devamlılığımızda yaşamsal bir rolü var. Dolayısıyla hem doğal yollarla hem de cilt bakım ürünleri ile destekleyerek cildimize iyi bakmamız şart.

Yardımcı Doç. Dr. Gordon Bae, sıcak suyun aksine soğuk su ile duş almanın ciltteki faydalı yağların korunması açısından daha etkili olduğunu söylüyor. Burada dış etkenler ile oluşan yağlılıktan değil, cildin doğal dengesini korumak için gerekli olan doğal yağlardan bahsediliyor. Dermatolojik olarak egzama, kaşıntı, döküntü gibi cilt problemlerinde sorunun daha hafif atlatılmasına yardımcı olabileceğini de ekliyor. Bunun haricinde, sağlık uzmanı olan Dr. Jacqueline Schaffer da soğuk duşun cildin sıkılaşmasında rol oynayabileceğini söylüyor. 

7) Daha Güçlü Saçlar İçin:

Ne yazık ki saç dökülmesi erkekler için bir problem. Bonherre olarak bu sorunları bir imaj meselesi olarak değil, sağlık açısından ele alıyoruz. Estetik bir kaygıdan çok daha fazlası olduğunun farkındayız. Sizin de farkında olduğunuza eminiz.

Saç dökülmesine genetik açıdan bakıldığı zaman uzmanlarla birlikte ilerlenecek yolda sunulan çözümler devreye giriyor. Ancak kendi çabalarınız ile bu konuda bir adım atmak istiyorsanız soğuk duş almak bir seçenek olabilir. Cilt ve saç sağlığı açısından doğal bir bariyer olan sebum tabakasını kurutmuyor. Bu sayede de saçlarınızın bir parça daha güçlenmesi mümkün olabilir.

8) Daha Fazla Endorfin Salgısı:

Günümüzde yeraltı kaynakları kadar önemli bir şey varsa o da mutluluk hormonları -ki bunlardan biri de endorfin. Her gün pek çok sebep yüzünden maruz kalınan stresle başa çıkmak için endorfin salgısını artırmaya çalışmak kaçınılmaz oluyor.

Depresyonla mücadelede haftada 2-3 kere, 5’er dakikalık soğuk duş almanın yardımcı bir rolü olduğunu gösteren araştırmayı sunalım önce ve devam edelim: Soğuk duş almak beyne pek çok sinyal gönderilmesini sağlar. Bu uyarılma da daha enerjik ve daha berrak bir zihin seviyesine ulaşmana yardımcı olur. Beyne giden sinyaller sayesinde salgılanan pek çok hormon arasında endorfin de yer alabilir -ki bu da daha mutlu bir ruh halinin kapısını açar.

9) Daha Hızlı Bir Metabolizma:

Metabolizmanın hızlanması demek elbette ilk olarak aklımıza daha fazla kilo kaybını getiriyor. Evet, en bilinen etkisi bu. Burada önce beyaz yağ hücreleri ve kahverengi yağ hücreleri ile konuya girmek lazım. Aslında beyaz yağ hücreleri kilo almakta, obezite gibi sorunlara yol açmakta rol oynar. Bu yüzden de sağlıklı bir seviyede tutulması gerekir. Kahverengi yağ hücreleri, beyaz yağ hücrelerinin dengelenmesine yardımcı olur.

Bil bakalım, ne var? Kahverengi yağ hücrelerini soğuk ile aktive edildiği yönünde araştırmalar var. Buradan sakın ola ki soğuk duş almak obezite ile mücadelede rol oynar anlamı çıkmasın. O konu uzmanlar ile ilerleyeceğiniz bir program gerektiriyor. Yine bununla birlikte soğuk duş almanın metabolizmayı hızlandırmakta tam olarak nasıl bir rol oynadığı da belirsiz. Ancak yine de soğuk suyun belirli hormon seviyelerini dengeleyebileceği ve gastrointestinal sistemi iyileştirebileceği görülüyor -ki bu da metabolizmayı hızlandırmakta bir rol oynayabilir. 

10) Daha İyi Bir Dolaşım Sistemi:

Evet, ilk başta yarattığı o rahatsızlık hissini üzerimizde hissetmek kaçınılmaz bir sonuç. Ancak bu rahatsızlık bile bakıldığı zaman olumlu bir rol oynuyor: Soğuk suyun vücut sıcaklığını düşürmesinin akabinde vücut, merkezi sıcaklık noktasına erişmek için dolaşımı hızlandırıyor. Daha fazla çalışmaya başlıyor. Bu da zaman içinde daha iyi bir dolaşım sistemine sahip olmamızı sağlar.

Bir diğer açıdan; bildiğin gibi belli bir yaralanma olduğu takdirde de soğuk kompres uygulamak, daha hızlı bir iyileşme sürecini destekler. Yıllardır bilinen bu fayda da yine dolaşım sistemi ile ilgili: Soğuk kompres belli bir bölgenin ısısını düşürerek oraya daha taze oksijen barındıran kanın gitmesini sağlar. Dolayısıyla daha iyi bir kan dolaşım sistemini sağlamak için soğuk duşun da faydalı olması mantıklı olabilir.

Soğuk Su İle Duş Almaya Başlamak İsteyenlere Tavsiye:

Bugüne kadar hiç soğuk duş almadıysan bile bu alışkanlığı kazanman mümkün. Ancak bir anda gidip de Polar Plunge yapmanı tavsiye etmiyoruz. Bunu zamana yaymakta ve dozajı kontrollü bir şekilde artırmakta fayda var.

Medical Hypotheses isimli bir dergide ideal “soğuğun” 20 derece olduğu belirtilmiş ancak bu yine de kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Bu durumda amaç dayanabileceğiniz ve ölçüsüz olmayacak bir dereceye kadar suyu soğutmak diyebiliriz belki.

Öncelikle ılık bir duş ile başlayabilirsiniz. Vücudunuzun rahat edeceği, sıcak suyun baskın olmadığı bir ısı derecesinden başlayabilirsin. Duş alırken de suyu soğuğa çevirebilirsin. Yalnız başlangıç için 30 saniye ile 2 dakika arası bir süre boyunca soğuk su altında kalman daha ideal. Zaman içinde bu süreyi artırabilir ve hatta, herhangi bir sorun hissetmediğin sürece de direkt soğuk su ile duş alabilirsin.