Spyware Nedir?

25.03.2022 / Bilim / Teknoloji / Genel

Spyware veya diğer adıyla casus yazılımlar, bütün işletmelere ve şirketlere ciddi zararlar verip büyük problemlere yol açabilirler.

Kötü amaç güden casus yazılımlar bilgisayardaki verileri gizlice toplayıp sahibine iletebilir. Bilgisayarda bulunun tüm önemli evrakları, kayıtlı kredi kartı bilgilerini, özel fotoğrafları ve herhangi bir yerde not alırken yazdığınız kelimeleri anında kopyalayabilir.

Bu kadar veriyi inceleyen casus yazılımlar genellikle spam klasörüne düşen maillerden bulaşır. İçeriğinden emin olmadığını mailleri kesinlikle açmayınız.

Çoğu zaman casus yazılım yapanlar orijinal web sitelerinin kopyalarını üretip sizleri oraya çekerler. Ardından yaptığınız her tıklama ile verilerinizi sömürmeye başlarlar. Bu yüzden işlem yapacağınız web sitelerinin güvenliğinden emin olmalısınız.

Bir siteyi ziyaret ettiğiniz zaman SSL Sertifikası alıp almadığına bakabilirsiniz. SSL sertifikası almış siteler güvenli site olarak bilinirler. SSL sertifikası ile ilgili detaylı bir şekilde hazırladığım makaleyi okumak için tıklayınız.

Casus yazılımlar virüsler gibi kendileri kopyalayıp başka bilgisayara bulaşmazlar. Sadece sizin bilgisayarını ele geçirirler.

Casus Yazılımlar Nasıl Bulaşır?

• Bir web sitesindeki kötü amaçlı yazılımı indirdiğiniz zaman o yazılımı çalıştırdığınızda işletim sisteminize casus yazılım eklenir. Bu noktadan itibaren siz farkında bile olmadan tüm verileriniz kopyalanmış olur.
• Size gelen sahte maile tıkladığınızda sisteminizi ele geçiren casus yazılımlar, bazen tıklama esnasında bazen de tıkladıktan sonra bilgisayarınıza indireceğiniz bir dosya aracılığı ile korsanlığa başlar.
• Bilgisayarlara kurulan programlara da dikkat etmek gerekir. Ücretli yazılımları size ücretsiz veren siteler, o yazılımlara ek casus yazılımları da bilgisayarınıza kurdurtabilirler.

Casus Yazılımları Kimler Yazar

Casus yazılım terimi 1990'ların ortalarında ortaya çıktı, ancak yazılımın kendisi bundan çok önce de vardı. İlk başta geliştiriciler, kullanımlarını izlemek için programlarına bir casus yazılım bileşeni ekliyorlardı. Daha sonra potansiyel reklam verenler için ve yazılımın lisanssız kullanımını tespit etmek için bunları kullandılar.

Günümüzde, bazıları donanımla birlikte paketlenmiş birçok casus yazılım programı var. Casus yazılım yaratıcıları, bireysel kullanıcıları hedeflemek yerine, olabildiğince fazla veri toplamayı ve bunları reklam verenlere, spam gönderenlere, dolandırıcılara veya hacker’lara satmayı amaçlar. Birkaç saniyede bir yeni kötü amaçlı yazılım biçimi piyasaya sürüldüğünde, hiç kimse casus yazılımlara karşı güvende değildir. Güvendiğiniz şirketler bile Son Kullanıcı Lisans Sözleşmesini kabul ettiğinizde, onlara izin verdiğiniz davranışınızı izlemek için casus yazılımlarla siber suç işleyebilir.

Casus Yazılım Türleri

• Keyloggers: Bu türde hazırlanan casus yazılımlar, tuş vuruşlarınızı, açtığınız web sitelerinizi ve yaptığınız tüm sohbetleri arşivlemektedir.
• Browser Hijack: Bu türde hazırlanan casus yazılımlar, bilgisayarınızdaki tarayıcınızı ele geçirir ve size sürekli reklamlar gösterir.
• Adware: Tıpkı Browser Hijack casus yazılımları gibi tarayıcınızı ele geçirip size reklamlar göstermenin haricinde dosya indirmeleri de yapar.
• Diallers: Genellikle 900’lü hatları gizliden arayan bir tük casus yazılımdır. Akıllı cihazlara bulaşmasını en son isteyeceğiniz kötü amaçlı yazılım türüdür.
• Modem Hijacker: Kötü amaçla Modem Hijacker türünce yazılım hazırlayan internet korsanları, modeminize bağlanarak telefon hattınızı ele geçirir. Ele geçirildikten sonra da faturalarınız kabardıkça kabarır. Çünkü tüm alışverişerlerini sizin faturanız üzerinden yaparlar.

Bilgisayara Casus Yazılım Bulaştığını Nasıl Anlaşılır?

Bilgisayarınıza bulaşan bir casus yazılım varsa onu anlamanız oldukça kolaydır. 6 adımda casusların varlığını kanıtlayabilirsiniz.

1. Casus yazılımlar sisteminizde arka planda çalışırlar. Bu da sistemsel yavaşlamaya neden olur. Cihazınızda anormal bir yavaşlık varsa casus yazılım size uğramış demektir.
2. İnternette gezerken sürekli açılır menüler karşınıza çıkıyor ve alakalı ya da alakasız reklamlar gösteriliyorlar geçmiş olsun. Kötü amaçlı yazılım sizin sisteminizde yer alıyor artık.
3. Çoğunuzun tarayıcıda açılır sayfası Google olarak ayarlıdır. Bazen Yandex gibi diğer arama motorları da ayarlı olabilir. Ama tarayıcınızı açtığınızda çok garip site ile karşılaşıyorsanız, üstelik sürekli siz değiştirseniz de saçma siteler karşınıza çıkmaya devam ediyorsa casus yazılım kontrolündesiniz demektir.
4. İnternet tarayıcınızda bir aramaya yaptığınız zaman karşınıza farklı sonuçlar çıkabilir. Bazen de tarayıcılar yeni sekmeler açmaya başlar. Bu gibi durumlarda casus yazılımlar aktif durumda sizi takip ediyorlar.
5. Hazırladığınız evraklar bir anda ortadan kayboluyor ya da bilgisayarınızda hiç olmayan dosyalar bir anda ortaya çıkıyorsa bunu yapanlar da casus yazılımlardır.
6. Bazı casus yazılımlar rahat hareket edebilmek için “Güvenlik Duvarı” ile anti virüs programlarını devre dışı bırakabilirler.

Casus Yazılım Nasıl Temizlenir?

Casus yazılımları temizlemek için birçok lisanslı program mevcuttur. Bu yazılımları sisteminize kurduğunuz zaman taramaya başlarlar. İlk tarama sisteminizde yer alan dosyalara ve yüklü olan programlara göre uzun sürebilir.

Sisteminizi sürekli bu tarz yazılımlar ile taramanızı tavsiye ederim. Fakat şunu da belirtmek gerekirki en iyi casus yazılım önleme programları bile birer casus yazılımdır. Kötü casus yazılımları önlemek için kendi rızanızla ve ücretini ödeyerek sisteminize başka casus yazılım kurarsınız.

Aşağıda, piyasada en çok kullanılan casus yazılım bulma programlarının bir listesini bulabilirsiniz:

• AVG Free Antivirus
• Comodo Free Anti-Malware BOClean
• Norton Power Eraser
• Malwarebytes Adwcleaner
• Avira Antivirus Pro
• Avast Free Antivirus
• Bitdefender Total Security
• McAfee
• ESET Security
• F-Secure
• Kaspersky AntiVirus
• Spybot Search and Destroy
• Emsisoft Emergency Kit (EEK)
• Trend Micro HouseCall
• Trend Micro Apex One
• AdGuard
• 360 Total Security
• Panda Free Antivirus
• SUPERAntiSpyware
• Adaware Antivirus Free

Casus yazılımlarla karşı karşıya gelmemek için şu adımları dikkatlice okuyunuz.

• Bilgisayarınız işletim sistemini ve güvenlik yazılımlarının en son gelen güncel sürümlerini edinin.
• Sistem açılır açılmaz anti-virüs programının, işletim sisteminizi gözden geçirerek taramasını gerçekleştirin.
• Herhangi kötü amaçlı bir içeriği olduğundan kuşku duymadığınız nitelikli web sitelerinden dosyalarınızı indirmeyi deneyiniz.
• Tehlike barındırabilecek harici diskleri hiçbir şekilde bilgisayarınıza bağlamayın ve herhangi bir tarama işlemini uygulamadan kullanmayın.
• Bilmediğiniz kurumlardan veya tanımadığınız kişilerden gelen e-postaları açmayın
• Ne amaçla kullanıldığını bilmediğiniz “.exe” uzantısına sahip olan dosyaları bilgisayarınıza indirmeyin ve çalıştırmayın.