Türkiye'nin Nüfusu

07.06.2020 / Genel

Türkiye sınırları içerisinde yaşayan kişi sayısı 2020 yılı içerisinde yapılan son açıklamaya göre 83 milyon 154 bin 997 olarak belirtildi.

Nüfus sayımı ilk kez Osmanlı Devleti’nde II. Mahmut zamanında 1831 yılında yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti döneminde ise ilk sayım 1927 yılında yapılmıştır.

1935 yılında yapılan ikinci sayım sonrasında 1990 yılına kadar her 5 yılda bir sayım yapılmıştır. 1990 yılı itibariyle de 10 yılda bir yapılması kararlaştırılmıştır. 2007 yılında tekrar değişikliğe gidilerek Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) devreye alınmıştır. Bu yöntem ile ikametgâh adresine göre kayıtlı kişi sayısı otomatik olarak hesaplanılacaktır.

Nüfus Sayımının Amaçları

• Nüfus miktarını öğrenmek
• Nüfusun artış hızını öğrenmek
• Kır ve kent nüfus oranını öğrenmek
• Çalışan ve işsiz oranını öğrenmek
• Kadın erkek oranını öğrenmek
• İşçilerin hangi sektörde çalıştıklarını öğrenmek
• Okuryazar oranını belirlemek
• Ülkenin yaş ortalamasını öğrenmek

Türkiye’de 1927 yılında yapılan ilk seçim ve sonraki seçimler göz önüne alındığında nüfusun sürekli artış gösterdiği görülmektedir. Nüfus artışını, ülke genelindeki sağlık hizmetlerinin artmasını ve doğum oranının ölüm oranından az olduğunu göstermektedir. Ayrıca eğitim seviyesinin düşük olması sonucu insanların daha fazla çocuk yapma gereksinimleri artmaktadır.

Nüfus artışının ülkeye vergi getirisi de büyük olur. Nüfusu fazla olan ülkelerde mal ve hizmetlere talepler fazla olur. Ayrıca işçi sayısında da bir artış gözlemlenir. Bu durumda da ülkenin üretimi artar ve ithalat yerini ihracata bırakır.

Nüfus artışı fazla olan ülkelerde kişi başına düşen milli gelir oranı da düşer. Üretilen ürünler hızlı tüketilir. Bu durumda da hammadde kaynakları hızlı tüketilir. İş gücü arttığı zaman yeterli seviyede işveren olmazsa işsizlik oranında da artış gözlenir.

Türkiye Cumhuriyeti’nde nüfus her sayımda artsa da nüfus artış hızında düşüşler gözükmektedir. İlk sayımda 13,6 milyon olan ülke nüfusu son sayım ile 83,1 milyon rakamlarına kadar yükselmiştir. İlk yıllarda yaşanılan savaşlar sonucu nüfus artış hızı son yıllara göre düşüktür. Ayrıca köylerden kentlere göçün başladığı dönemler sonrasında nüfus artış hızının da azaldığı bilinmektedir.

En Çok Nüfusa Sahip 5 İl

• İstanbul: 15.519.267
• Ankara: 5.639.076
• İzmir: 4.367.251
• Bursa: 3.056.120
• Antalya: 2.511.700

En Az Nüfusa Sahip 5 İl

• Tunceli: 84.660
• Bayburt: 84.843
• Ardahan: 97.319
• Kilis: 142.490
• Gümüşhane: 164.521

Türkiye’de Nüfusun Coğrafi Dağılımı

Nüfusun coğrafi dağılımlarında iklim önemli rol oynamaktadır. Özellikle kış aylarında iklim koşullarının elverişsiz olduğu Doğu Anadolu ve yağışların az olduğu Tuz Gölü çevresinde nüfusun az olduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca engebenin fazla olduğu Doğu Anadolu, Doğu ve Batı Karadeniz, Toroslar, Yıldız Dağları, Menteşe Yöresi, Teke ve Taşeli Platoları’nda da yer şekillerinden dolayı nüfus yoğunluğu azdır. Su kaynakları göçler de çok fazladır. Doğu Karadeniz’de su kaynaklarının fazla olmasından dolayı dağınık, İç Anadolu’da su kaynaklarının az olmasından dolayı toplu yerleşim gözükmektedir.

Nüfusun coğrafi dağılımlarında beşeri sebepler de yer alabiliyor. İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Adapazarı, İzmit, İskenderun ve Kırıkkale gibi alanlarda sanayileşme olduğu için işçi göçü almış ve nüfusu artmıştır. Çukurova, Bafra, Çarşamba, Bakırçay, Gediz, Küçükmenderes ve Büyükmenderes gibi alanlarda tarımcılık olduğu için nüfus oranları artmaktadır. Zonguldak’ta kömür yatakları, Batman’da petrol, Soma, Yatağan ve Afşin’de de linyit yatakları bulunduğu için işçi göçü alır. Antalya, Alanya, Marmaris, Bodrum, Kuşadası, Efes, İstanbul, Pamukkale ve Ürgüp ise turizm ile nüfusunu arttırmaktadır. Nüfusu arttıran temel beşeri sebep ise ulaşımın artmasıdır. Tüm bu işçi göçü alan şehirlerde ulaşım kolaylığı da sağlanmıştır.