Vekil Paradoksu

28.1.2019 / Deneme

Kendimizi temsil etme cesaretimiz olmadığı için seçmek zorunda kaldığımız vekiller, bizi gerçekten temsil edebilirler mi?

Maymunlar Cehennemi adlı film serisinde Caesar (Sezar) adlı maymunun hemcinslerini temsil ederken yaşadığı sorunlar üzerinden konuşalım. Böylece kendi hemcinslerimiz üzerinden konu anlaşılsın. Zira kıssadan hisse tabir edilen hikayeler bunun için vardır. İnsanoğlu kendisi üzerinden örnek verilmesinden hoşlanmaz. Ona illa çiçekten böcekten örnek vereceksin ki, "evet, bu böyle olmalı" diyebilsin.

Öncelikle hayvanları ve doğayı temsil eden bir canlı olmadığımız halde, filmde olduğu gibi bazı hayvan türlerinin isyan ettikten sonra kendi hiyerarşilerini kurup; bize savaş açmadıkları için şanslıyız diyerek başlayalım. Her ne kadar bir önceki yazım olan "Her Şey Doğaldır"da belirttiğim üzere 'doğa bizden bir şekilde intikamını almakta' tezi savunulsa da direk bir savaş söz konusu olmadığı müddetçe keyfimizce yaşamaya devam ediyor gözükeceğiz.

Neyse konumuzdan çok fazla uzaklaşmayalım.

Caesar (Sezar) adlı maymunun efsane liderliği söz konusuyken bile -serinin tümü ele alındığında- maymunlar arasında ciddi bir anlaşmazlık ortaya çıkmış ve maymunlar kendilerini temsil eden Sezar’a birkaç kez sırtlarını dönmek durumunda kalmışlardı.

Tam da burada okuyucuya film analizi yapmadığımızı hatırlatmak isteriz.

Bu durum doğanın kanunlarından biri midir bilmiyorum ama gerçek dünyada insanlar kendilerini yönetmesi için insanlar arasından bazı temsilciler seçerler ki böylece herkes kendi işine daha iyi odaklanabilsin. Peki vekiller gerçekten bizi temsil eder mi yahut her birey ülke meselelerini bir kenara bırakabilip, ciddi anlamda kendi işine odaklanabilir mi?

'Bazı gelişmiş ülkelerde' durum nasıldır bilmiyorum ama dünya genelinde insanlar kendi seçtikleri kişilerden bile çoğunlukla memnun olmazlar ve iç dünyalarında "seni yücelttiğimiz gibi indirmesini de biliriz" duygusunu diri tutmaya çalışırlar ve dolayısıyla asla kendi işlerine odaklanamazlar. "Sana beni temsil etme şansı verdim; ama sen bu şansı kullanamadın dostum" duygusu kendimizi şımartma eğilimimizi ve dolayısıyla aslında ezikliğimizi de yansıtan bir duygudur. Başkalarını ve kendimizi temsil edecek gücümüz, cesaretimiz, motivasyonumuz veya nedenlerimiz olmadığı için suçluluk duygumuzu bu şekilde bastırmak işimize gelmektedir.

Bu güce, cesarete, motivasyona sahip olanlar ise bunun ayrıcalığını yaşama hakkını da kendilerinde gördükleri için genelde diğer insanlara tepeden bakma, maddi-manevî olanaklara sınırsız erişimleri varmış ve bu olanakları şahsî işleri için de kullanmaları gayet doğalmış gibi birtakım duyguları yaşayabilirler.

Böylece ne biz kendimizi temsil edebilmiş, ne de vekiller bizi temsil edebilecek duyguyu tam olarak yakalayabilmiş olurlar. Bu yüzdendir ki gerçek hayatta gökten elma filan düşmez.