Veri İşleme Yaklaşımları

28.12.2021 / Eğitim / Bilim / Teknoloji

Geçmişten günümüze sürekli yeni bilgiler ortaya çıkıyor ve bu bilgilerin büyük bir bölümü eldeki verilerin işlenmesiyle üretiliyor.

Günümüzde de teknolojinin yaygın kullanımı ile çok büyük boyutlardaki bilgiler çok kısa sürelerde ortaya çıkarılabilmektedir.

Veri işleme yaklaşımlarının sınıflanmasında veri işleme sürecinde yapılan işlemler dikkate alınmış ve bu kitapta veri işleme evrelerinin özelliklerine göre bir sınıflama kullanılmıştır. Şimdi kronolojik olarak veri işleme yaklaşımlarını ele alalım. Bu yaklaşımlar şunlardır:

• El yordamıyla veri işleme
• Mekanik veri işleme
• Elektromekanik veri işleme
• Elektronik veri işlemedir

Napier Bones

El Yordamıyla Veri İşleme

Veriler üzerinde yapılan işlemlerin el yordamı ile gerçekleştirildiği evredir. İlk veri işleme evresini kapsayan bu dönem milattan önceki tarihlere kadar uzanmaktadır. El yordamı ile gerçekleştirilen veri işleme sürecinde gerçekleştirilen aşamalar tamamen insana özgü özellikler üzerinden gerçekleştirilmektedir. Diğer bir ifade ile verileri belirleme, kaydetme ve veri işleme süreçleri insanlar tarafından gerçekleştirilmektedir.

El yordamı ile veri işleme sürecinde çeşitli araçlar kullanılmaktadır. Verileri ve bilgileri kaydetmek için kullanılan araç ve gereçlerin (kalem, kağıt vb.) yanı sıra veriler üzerinde hesaplama işlemini gerçekleştirmeyi sağlayan araçlar da el yordamı ile veri işleme sürecinde kullanılır. El yordamı ile veri işleme sürecinde kullanılan temel hesaplama aracı Abaküs‘tür.

Bu araç 2000 yıldan fazla süredir bilinmekte ve el yordamıyla veri işleme sürecindeki hesaplama işlemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. El yordamı ile üretilen bilgilerin çeşitli araçlar üzerine yazılması da verilerin depolanma sürecinin ilk örnekleridir. El yordamıyla veri işlemeye günümüz şartlarında verebileceğimiz en güzel örneklerden birisi bakkal defterleridir. Gerçi etrafımızda çok fazla kalmasalar da veresiye satışlar için tutulan bakkal defterleri el yordamı ile yapılan veri işleme süreçlerinin kayıtlarını tutmak için kullanılmaktadır. Bakkal defterlerinde yapılan hesaplamalar ve aylık ödenmesi gereken tutarın belirlenmesine yönelik kâğıt üstünde yapılan hesaplamalar da el yordamıyla yapılan veri işleme sürecine örnek gösterilebilir.

Pascal'ın Hesap Makinesi (Replica)

Mekanik Veri İşleme

Mekanik veri işleme evresi, veri işleme sürecinde mekanik araçların kullanılmasını kapsamaktadır. Bu süreçte günümüz için basit olan hesaplamaları yapmak için mekanik cihazlar geliştirilmiştir. Napier Kemikleri (Napier Bones) ve Pascal’ın hesaplama aracı ilk mekanik veri işleme araçları olarak sınıflandırılmaktadır.

Mekanik veri işleme sürecinde veri işleme adımlarını mekanik aletler gerçekleştirir. Bu sayede hesaplama işlemlerinin el yordamına göre daha hızlı olması sağlanmıştır. Fark Makinesi olarak adlandırılan otomatik mekanik hesap makinesi 1820’li yıllarda üretilmiştir. Fark makinası temel dört işlem üzerinden hesaplama yapılmasına imkân veren bir yapıya sahiptir.

Mark 1 Bilgisayar

Elektromekanik Veri İşleme

Elektromekanik veri işleme, adından da anlaşılabileceği gibi veri işleme sürecinin elektromekanik cihazlar yardımı ile gerçekleştirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Elektromekanik veri işleme sürecinde kullanılan sistemler, tek bir işlem için kullanılabilen yapılardır ve hem elektronik hem de mekanik bileşenler barındırmaktadırlar. Elektronik sistemler için herhangi bir yazılım söz konusu değildir. Bu dönemin temel teknolojileri arasında delikli kartlar ve bu kartları çalıştıran cihaz gösterilebilir.

Bu dönemde ortaya çıkan veri işleme araçlarından biri “Mark-1”dir. Mark-1 isimli ilk otomatik dijital bilgisayar 1937 yılında yapılmıştır. Mark-1; toplama, çıkarma, çarpma, bölme logaritma hesabı ve trigonometrik fonksiyonların çözümünü yapabilme kapasitesine sahiptir ve bugünkü anlamda bilgisayar döneminin başlamasını sağlayan temel yapı olmuştur.

ENIAC

Elektronik Veri İşleme

Günümüzde kullanılan veri işleme sürecidir. Elektronik veri işleme elektronik ortamlarda gerçekleştirilmekte ve veri işleme sürecinde mekanik aygıtlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu süreç ilk elektronik bilgisayarın icadı ile başlayıp günümüze kadar uzanmaktadır. Elektronik veri işlemenin gelişimi ve ilerleyişi, bilgisayarın gelişimi ve ilerleyişi ile paralellik göstermektedir. Bu dönemin başlarında fonksiyonları sınırlı ve oldukça fazla fiziki alan kaplayan cihazlar üretilirken günümüzde çok küçük boyutlara sahip olmalarına rağmen çok hızlı veri işleme yapabilen cihazlar bulunmaktadır.

İlk prototip elektronik bilgisayar, Atanasoff-Berry Computer “ABC”’dir ve ardından genel amaçlı kullanımlara hizmet edebilecek kapasiteye sahip ENIAC isimli bilgisayar geliştirilmiştir. İlk bilgisayarlar oldukça büyük alan kaplayan ve çok fazla enerji tüketen yapılarına oranla oldukça düşük kapasitelere sahiptiler. Günümüzde bilgisayarlar her an yanımızda taşıyabileceğimiz farklı formlara bürünmüşlerdir.

Ayrıca Bakınız

• Tarihteki İlk Bilgisayar: ENIAC