Vince Kasırgası

23.12.2021 / Tarih / Genel

2005 Atlantik kasırga mevsiminin bir parçası olan Vince, 8 Ekim 2005'te Atlas Okyanusu'nun kuzeydoğusunda meydana gelen kasırgadır.

Genellikle soğuk olduğu düşünülen sularda ortaya çıkan Vince Kasırgası, bu kasırga mevsiminde gerçekleşen 20. adlandırılmış hava olayı ve 12. kasırgadır.

ABD’nin Ulusal Kasırga Merkezi tarafından ilk anda gözlemlenememiş subtropikal tipinde fırtına olan Vince Kasırgası, 5 Ekim 2005'te Azorlar üzerinden geçen bir alçak basınç alanı tarafından yutulmuş ve cephesel yapısı bozulmuştur.

Hava kütlesi 8 Ekim 2005'te Azorlar'a bağlı Lajes das Flores'in 930 km (580 mil) güneydoğusunda bir subtropikal fırtınaya dönüşmüştür. Fakat deniz suyu sıcaklığı bir tropikal siklon oluşturmaya yetecek kadar yüksek değildi. Bu nedenle Ulusal Kasırga Merkezi, gerçekleşen bu kasırgayı öngöremedi ve adlandıramadı.

Bir gün sonra bazı tropikal özellikler kazanması ile fırtınaya dönüşen bu kasırga, normalde 26.5 °C (80 °F)’de bu özellikleri kazanması gerekirken 24 °C'den (75 °F) düşük bir sıcaklıkta kazanmıştır.

Ulusal Kasırga Merkezi 9 Ekim'de Madeira yakınlarında tropikal fırtınaya dönüşen ve gözü yeni yeni oluşan bu kasırgaya ilk önce "Vince Tropikal Fırtınası" adını verdi ve halka yönelik uyarılarına başlamıştır. Fırtınanın gözü bir süre sonra belirgin duruma gelmiş ve 25 km (15 mil) çapına ulaşmıştır.

Vince'in şiddeti oluşum hızına koşut biçimde artış göstermiş ve en yüksek rüzgâr hızı gün içinde 120 km/sa (75 mph) olarak ölçülmüştür. Ulusal Kasırga Merkezi yetkilileri bu olayı "kasırgayı andıran bu hava olayı -sahip olduğu ortam ve konum tam tersini gösterse de- büyük olasılıkla böyle bir şeydir" biçiminde değerlendirmişlerdir.

Vince Kasırgası'nın hızlı oluşumu batı yönlü bir rüzgâr makasının gözü saatler içinde dağıtmasıyla son bulmuş. Hava hareketi zayıflayarak tropikal fırtınaya dönüşmüştür.

Alçak düzey bir yatak fırtınaya kuzeybatıdan yaklaşarak ve ısıyı kuzeye, fırtınanın alçak düzey merkezini ise doğuya doğru sürüklemiştir. 10 Ekim'de iki ısı taşınım dalgası karşı karşıya gelse de deniz yüzeyi sıcaklığının 22 °C (72 °F) olması nedeniyle fırtınanın şiddeti değişmemiştir.

İber Yarımadası'na yaklaşırken zayıflayan ve 11 Ekim'de tropikal fırtınaya dönüşen Vince, İspanya'nın Huelva kenti yakınlarına yağış bırakmış ve kara üzerinde yok olmuştur. Hava olayından geriye kalanlar İspanya'nın güneyine yönelmiş ve bu kurak bölgede şiddetli yağışa neden olmuştur. Hava dalgası 12 Ekim gününün ilk saatlerinde ise Alicante üzerinden geçerek Akdeniz'e ulaşmıştır.

Etkileri

Acil Durum Koordinasyon Merkezi, Vince Kasırgası'nın Castellon ilini etkileyerek su taşkınlarına neden olabilecek yağışlar getireceğine ilişkin bir acil durum çağrısı yayımlamıştır. Ulusal Meteoroloji Enstitüsü’nden yapılan açıklamaya göre ise su taşkını riski %40 olarak belirlenmiştir. İspanya'nın dört özerk bölgesi (Asturias, Galiçya, Kastilya ve Leon, Katalonya) için de su taşkını uyarısı yapılırken Kanarya Adaları'nda şiddetli rüzgâr beklentisi oluşmuştur. Endülüs Özerk Bölgesi'nde açıktaki balıkçı tekneleri limana dönmüş ve fırtınanın dinmesini beklemiştir.

O dönemlerde kurak bir yaz dönemi geçiren İspanya, Vince Kasırgası'nın getirdiği yağışla serinlemiştir. A Coruna iline iki gün içinde düşen yağış miktarı yaz mevsimi toplamını geride bırakarak barajlardaki kullanım suyu düzeyini yükseltmiştir.

Ayrıca trafik kazaları ve küçük su taşkınlarına da neden olmuştur. Cordoba ilinde A-303, A-306 ve CO-293 kodlu yolların bir bölümü sular altında kalmıştır. Kentin çevre otoyollarla bağlantısını sağlayan la Ronda de Poniente'te ise maddi hasar meydana gelmiştir.

A Coruna Üniversitesi'nin girişi ise 11 Ekim'de su taşkınları nedeniyle kapanmıştır. Olaylarda can kaybı yaşanmazken fırtınanın kara üzerinde neden olduğu en şiddetli rüzgâr hızı Jerez'de 77 km/sa (48 mph) olarak ölçülmüştür.

Kasırganın getirdiği yağış miktarı (25–50 mm) ılıman hava hareketleriyle karşılaştırılmasına neden olmuştur. Ulusal Kasırga Merkezi çalışanlarından James Franklin bu durumu "İspanya'ya düşen yağış miktarı 2 incin altında ancak Cordoba Ovası 3.3 inci gördü" sözleriyle açıklamıştır.

İstatistikler ve Adlandırma

Bilinen hava hareketleri içinde kasırga derecesine en doğuda (18,9° batı boylamı) ulaşma özelliğine sahip olan Vince, Ulusal Kasırga Merkezi kayıtlarına göre İber Yarımadası'na yağış bırakan tek tropikal siklon olmuştur.

8 Ekim tarihinde doğan Vince, bir kasırga mevsiminde 21. sırada gözlemlenmiş en erken fırtına olmuştur. Bu olay 1933 Atlantik Kasırga Mevsimi’nde 21. sırayı alan hava hareketine göre 38 gün önce gerçekleşmiştir. 1950'de başlayan adlandırma sistemi uyarınca "V" harfini alan ilk kasırga olan Vince kayda değer bir hasara neden olmamıştır. Bu nedenle fırtınanın adı Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından kullanılmayı sürdürmüştür.