Sıra Dışı Lav Gezegeni K2-141b

08.11.2020 / Bilim / Teknoloji / Genel

Gökyüzü kayadan ve okyanusları lavdan oluşan alternatif bir Dünya, bilim kurgu senaryosu gibi görünebilir ama aslında bu bir gerçek.

2018'de gökbilimciler K2-141b dış gezegenini keşfederek bazı aşırı koşullarını gösteren bir çalışma yayınladılar. Dünya büyüklüğündeki bu dış gezegen, turuncu bir cüce yıldızına olan yakınlığı nedeniyle bir lav gezegeni olarak kabul ediliyor. Lav gezegenleri, yüksek sıcaklıktan dolayı bazı bölgelerinde lav okyanusları oluşması muhtemel gökcisimleridir. Ancak K2-141b'yi diğerlerinden ayıran ve sıra dışı yapan farklı hava koşulları mevcut.

McGill Üniversitesi, York Üniversitesi ve Hindistan Bilim Eğitimi Enstitüsü'nden araştırmacıların keşif raporlarına göre, gezegenin tamamı, yani yeryüzü katmanı ve atmosferi kayalardan oluşuyor ve bilgisayar simülasyonlarını kullanarak elde edilen verilere göre gezegenin üçte ikisi, cüce yıldıza yakınlığı sayesinde kütleçekimsel olarak yerinde kilitlenmiş olmasından dolayı sürekli gün ışığıyla karşı karşıya kalıyor.

Aşırı kontrast gösterisinde, gece tarafı -200 ° C (-328 ° F) sıcaklığa sahipken, gündüz tarafı şok edici bir şekilde 3000°C'ye kadar ulaşmakta. Bu durum da gezegeni oluşturan kayaları eritmekle kalmıyor aynı zamanda onları buharlaştırıyor da. Dolayısıyla K2-141b’nin büyük bir yeryüzü katmanı lav halinde ve atmosferi de ince bir kaya buharı tabakası.

Bu buhar daha sonra tıpkı Dünya'da bulduğumuz su döngüsü gibi çökeltiye dönüşür. K2-141b'de kaya buharı, şiddetli rüzgarlar tarafından gezegenin gece tarafına doğru süpürülüyor. Daha sonra, akıntı onu kavurucu gün tarafına geri getirmeden önce lav okyanuslarına yağmur olarak dökülüyor. O noktada yeniden buharlaşıyor ve döngü yeniden başlıyor. Tabi bu döngünün, yavaş yavaş ve zamanla gezegenin şeklini değiştirmesi öngörülüyor.

Dünya da dahil olmak üzere aslında tüm kayalık gezegenler aynı şekilde eriyik bir yapıya sahipti ancak daha sonra hızla soğudu ve katılaştı. Dünya ve Gezegen Bilimleri Bölümü'nden Profesör Nicolas Cowan, “Lav gezegenleri bize gezegensel evrimin bu aşamasında nadir görülen bir fikir veriyor.”diyor.

Ekip şimdi, gezegenin her iki tarafındaki sıcaklıklar hakkında bilgi veren Spitzer Uzay Teleskobu verilerini kullanarak tahminlerini doğrulamak için çalışıyor. James Webb Uzay Teleskobu 2021'de fırlatıldığında, K2-141b'nin atmosferik döngüsü hakkındaki tahminlerini doğrulayabilecek mi, hep birlikte göreceğiz.