Albert Einstein Kimdir?

20.12.2021 / Biyografi / Tarih

Fizik ve matematik alanında yaptığı çalışmalar Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Albert Einstein, Almanya doğumlu Yahudi teorik fizikçidir.

Alman İmparatorluğu'nun Ulm kentinde, Aşkenazi Yahudi bir ailede dünyaya gelen Einstein, hayatının ilk yıllarını Münih kentinde geçirdi. Lise ve üniversite hayatını ise İsviçre de tamamlayan Einstein, öğretmenlik yapmak için iş aramaya başladı. Aradığı işi bulamasa da eski sınıf arkadaşının babasından aldığı teklifi kabul ederek Bern Patent ofisinde asistan müfettiş olarak iş hayatına başladı.

Patent ofisinde işinin büyük kısmı elektrik sinyallerinin aktarımı ve elektriksel-mekanik zaman eşgüdümü ile ilgili sorular hakkındaydı. İki teknik soru hakkında yaptığı düşünce deneyleri, Einstein’ın ışığın doğası ile zaman, uzay ve zamanın ilişkisi hakkında radikal sonuçlara varmasını sağlamıştır.

Bern’de tanıştığı birkaç arkadaşı ile “The Olympia Academy” adında küçük bir tartışma grubu oluşturmuş, ve toplandıklarında bilim ile fizik hakkında tartışmalar gerçekleştirmişlerdir. 1909'da patent ofisindeki işinden ayrılan Einstein, Zürih Üniversitesi'nde kuramsal fizik profesörü olmuştur.

1905 yılında yayımladığı dört makalesi ilk başlarda benimsenmese de ileriki yıllarda Einstein bu makaleler sayesinde “deha” olarak anılmaya başlayacaktır. Bu nedenle 1905 yılı için Latince “Mucizevi Yıl” anlamına gelen “Annus Mirabillis” yılı adı verilmektedir.

Bir yıl içerisinde Annalen der Physik dergisinde yayımladığı dört makale, modern fizik anlayışında devrim yaratmıştır. Bu makaleler:

• 9 Haziran - Işığın Oluşumu ve Dönüşümü Üzerine Bir Görüş: Planck'ın "Kara Cisim Işıması" çıkmazına çözüm olarak önerdiği, radyasyonun kuantalardan oluştuğu tezinin ışık için de geçerli olduğunu önerdi ve böylece kuantum kuramının temellerinin atılmasına önemli bir katkı sağladı. (Konusu: Fotoelektrik Etki)
• 17 Temmuz - Durağan Bir Sıvı İçindeki Asıltı Parçacıklarının Moleküler Kinetik Kuramı Çerçevesindeki Hareketleri Üzerine: Atomların varlığına bir kanıt sundu ve istatistik fizik alanına destek sağladı. (Konusu: Brown hareketi)
• 26 Eylül - Hareketli Cisimlerin Elektrodinamiği: Maxwell'in elektromanyetik denklemleri ile mekanik yasalarını bağdaştırdı, ışık hızının her referansa göre sabit olduğunu önerdi, esirin varlığını reddetti. (Konusu: Özel Görelilik)
• 21 Kasım - Bir Cismin Eylemsizliği Enerji İçeriğine Bağlı mıdır?: Kütle enerji eşitliğini ünlü formülü ile gösterdi, ışığın gravitasyon ile bükülebileceğini açıkladı. ( Konusu: Kütle-enerji eşitliği)

1914 yılında Max Planck'ın kişisel ricası ile Almanya'ya geri dönen Einstein, 1921 yılında fotoelektrik etki üzerine çalışmaları nedeniyle Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Nazi Partisi iktidara geldiği sırada Einstein Amerikan üniversitelerini ziyaret ediyordu. Ziyaretleri sırasında Alman hükümetinin Yahudileri üniversitelerdeki öğretmenlik dahil bütün her yerden men ettiklerini duyunca 1933'te Almanya'yı terk ederek Amerika Birleşik Devletleri’ne yerleşti.

Albert Einstein, “Özel Görelilik Kuramı” ve “Genel Görelilik Kuramı” ile iki yüzyıldır Newton mekaniğinin hâkim olduğu uzay anlayışında bir devrim yaratmıştır. Sadece matematik hesaplamalar ve denklemler ile oluşturduğu kuramları sonradan deneysel olarak defalarca doğrulanmıştır. E = mc2 denklemi ile formüle ettiği kütle-enerji eşdeğerliği yıldızların nasıl enerji oluşturduğuna açıklama getirmiş ve nükleer teknolojinin önünü açmıştır. Modern fiziğe kattıkları arasında Fotoelektrik Etki ve Brown hareketine getirdiği matematiksel açıklamalar yer almaktadır.

Ömrünün büyük bir kısmını bütün kuramları birleştiren bir birleşik alan kuramı yaratmaya çalışarak geçiren Einstein, sonuca ulaşamamıştır. Albert Einstein kuantum mekaniğinin belirsizlik ilkesine oldukça şüpheci yaklaşmıştır. Bu yaklaşımlar ileriki yıllarda geniş kabul görmüştür.

Einstein, Nazilerin nükleer bomba geliştirmesi endişesiyle ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'e bir mektup göndererek ABD'nin nükleer çalışmalara başlamasını tavsiye etmiştir. Holokost sonrası Yahudilerin kendi ülkelerine sahip olması gerektiği fikrini savunan Einstein, İsrail'in kuruluşuna destek vermiştir. Sosyalizme sempati duyduğuna dair bir makale yayımlayan Einstein hakkında çeşitli söyleşilerinde Yahudilik dinine ve diğer kutsal kitaplara inanmadığını belirtilmiştir. Ayrıca Bertrand Russell ile birlikte nükleer silahlara karşı bir manifesto da yayımlamıştır.

18 Nisan 1955’te, Albert Einstein iç kanama geçirdiği sırada İsrail’in kuruluşunun yedinci yılı kutlamaları için bir televizyon konuşması hazırlıyordu. Konuşmasını yapamadan hayatını kaybeden Einstein, kendisini daha önce uyaran doktorları şu sözleriyle reddetti:

İstediğim zaman gitmek istiyorum. Hayatı yapay bir şekilde uzatmak tatsız. Ben payımı kullandım, şimdi gitme zamanı ve bunu zarif bir şekilde yapmak istiyorum.”

Albert Einstein, Princeton Hastanesi’nde gece saat 01.55'te 76 yaşındayken hayatını kaybetti. Einstein’in ölüm nedenini araştırması için görevlendirilen Princeton Hastanesi Patolojisti Thomas Stoltz Harvey, Einstein’ın beyni için “bu dünyamız hakkında her şeyi değiştiren beyindir” demiştir.

Einstein, bedeninin putlaşmasını istemediği için kendisini öldükten sonra yakmaları konusunda vasiyet bırakmıştır. Harvey ise bu vasiyet doğrultusunda bedeni yakılmak üzere hazırlasa da Einstein’ın beynini kendi yemek tasına koyup evine getirmiştir. Bir daha da beyinden haber alınmamıştır.

1999'un sonlarında 100 ileri gelen fizikçiyle gerçekleştirilen milenyum oylamasında Einstein, tüm zamanların en iyi fizikçileri arasında 1. seçilmiştir.

Hayatı boyunca 300’den fazla bilimsel makale yayımlayan Einstein, ayrıca 150’den fazla bilim dışı çalışmalara da imza atmıştır. Başarıları ve eserleri nedeniyle Einstein sözcüğü, “dahi” ile eş anlamlı olarak kullanılmaya başlanmıştır.