Saya Malzemeleri: Suni Deriler

03.05.2024 / Genel

Her ne kadar isimlerine suni deri dense de bu malzemelerin yapı olarak doğal derilerle hiçbir benzerliği yoktur.

Sadece doğal derilerin yerini tutması için üretildiklerinden dolayı suni deri ismini almışlardır. Dünyadaki insan nüfusunun hızla artmasıyla beraber doğal deri ihtiyacı da beraberinde artmaktadır. Ayakkabı, saracıya ve deri giyim sanayilerinin ihtiyacı olan deri miktarı mevcut üretimin çok üzerindedir bu yüzden doğal deri çok pahalı bir malzeme olmaktadır.

İşte bu nedenlerden dolayı görünüm olarak doğal deriye benzeyen ama çok daha ucuz bir malzeme üretme çalışmaları suni derilerin bulunmasını sağlamıştır. Bu malzemeler doğal derilerin cilt yapılarına çok benzer görüntüye sahip olunca ayakkabı sanayinde yüzlük ve astarlık olarak çokça kullanılmaya başlamıştır. Özellikle ayakkabı maliyetlerini düşük tutmak isteyen firmalar üretimlerinde suni deri malzemeleri tercih etmişlerdir.

Suni Derilerin Yapısı ve Özellikleri

Suni deriler temel olarak kumaş bir zeminin plastik madde ile kaplanması sonucu elde edilmektedirler. Bu zemin dokuma kumaş, örgülü kumaş veya non-woven diye bilinen dokusuz yüzey olabilmektedir. Burada kumaşlar suni deri malzemeye dayanımını vermektedir. Altında kumaş zemin olmayan suni derileri üretmek mümkün olsa da bu malzemelerin dayanımları çok zayıftır. Önceleri sadece PVC kaplayarak suni deriler üretilmiş, daha sonra PU (poliüretan) kaplı suni derilerde bu ürünler arasında yerini almıştır. Aşağıdaki şekilde PVC kaplı suni derinin kesit görüntüsü yer almaktadır.

İkinci bölümde suni deri üretim yöntemi etraflıca incelenecektir, şimdi suni derilerin doğal derilerle karşılaştırmasını inceleyelim;

• Suni deriler seri üretimle makinede üretildiği için düzgün ve her tarafında aynı özelliği gösteren bir yapıya sahiptirler.
• Doğal derilerde görülen yüzey hataları (kesik, çizik, nokra deliği gibi) suni derilerde olmadığında kesim öncesi hata kontrol etmek gibi bir işlem gerekli değildir.
• Yukarıdaki özelliklerden dolayı bu malzemeleri kat kat koyup çoklu kesim yapmak mümkündür.
• Tamamen insan yapısı oldukları için kumaş seçimi ile dayanımlarını ayarlamak mümkün olmaktadır.
• Maliyet olarak doğal derilere göre çok ucuzdurlar.
• Doğal derilerin sahip olduğu su buharı geçirgenliği (nefes alabilirlik) özelliğine sahip değildirler. Bu yüzden ayakkabıda kullanıldıklarında ayak terleme yapabilir.

Suni Derilerin Üretim Yöntemleri

Sürülebilecek kıvamda hazırlanan plastik malzeme (PVC veya PU) aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi transfer kâğıdı denilen özel desenli kâğıt üzerine istenen incelikte sıvanır.

Kâğıt fırına girerek üzerindeki hamurun uçucu maddelerinden kurtulur. Kalan katı madde kararlı bir tabaka hâline gelir. İstenen kalınlığa göre bu işlem tekrarlanır.

En son kademede aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi yapıştırma hamuru tüm katmanların üzerine sıyrılır ve baskıyla kumaş yapıştırılır.

Son kademede fırında kumaşın yapıştırıcı hamuruna bulandığı bölgeler katılaşıp kumaşı tutar. Soğutma silindirlerinden geçtikten sonra kâğıttan kumaşa tamamen bağlanmış suni deri alınır.

Üretilecek ürüne göre görsel özellikler katmak için birtakım finisaj işlemleri uygulanabilir. Bunlar:

• Gofraj işleminde belli bir desene sahip sıcak metal silindirden baskıyla geçirilen ürün yüzeyinde desen oluşturulur.
• Emprime işleminde ürün üzerine yine desenlerin bulunduğu silindirler vasıtasıyla renkli desenler basılabilir veya verniklenebilir.
• Zımparalama işlemi ile ürüne nubuk deri görüntüsü verilebilir.
• Transfer kâğıdı uygulamaları ile ürün üzerine istenen renk ve desende baskı yapılabilir.