Arazi Tespiti

09.03.2020 / Çevre / Eğitim

Tarımsal üretimde önemli olan birim alandan kârlı, bol ve kaliteli ürün almaktır. Bu da arazinin tespitinin doğru yapılmasından geçmektedir.

Arazi Yönünün Belirlenmesi

Genellikle güney ve doğu yöneyleri sıcaklığın biraz yüksek olmasını sağlar. Bu durum erken çiçeklenmeyi ve ürünün erken olgunlaşmasını teşvik eder. Ayrıca sebzelerin erken ekilmelerini sağlar; bu nedenle erkencilik ekonomik öneme sahipse güney yöney tercih edilmelidir. Ancak bu yöneyde ilkbahar geç donlarından zarar görme ihtimali yüksektir.

Kuzey yöney çiçeklenmeyi geciktirir ancak ilkbahar geç donlarından zarar görme olasılığı daha azdır. Ayrıca güney yöney yüksek ışık şiddetine sahip bölgelerde güneş yanıklarına karşı ağaçları korur. Hâkim kış rüzgârları kuzeybatıdan esiyorsa kuzey ve batı yöneyler bu soğuk rüzgârlara en fazla maruz kalan yöneyler olacaktır. O zaman bahçede dayanıklı çeşitlere gerek vardır. Böyle yerlerde doğu ve güneyden esen soğuk havanın sert etkisinden koruyabilecektir.

Doğu ve batı yöneyleri kuzey ile güney arasında orta bir karakter gösterir. Yalnız batı yöneyleri öğleden sonra havaların daha çok ısındığı bir zaman güneş ışınları dikeyleştiğinden daha sıcak olur. Aynı zamanda batı yöneylerinde günün en sıcak zamanı, doğu yöneyinin aksine olarak hava nispi neminin en düşük olduğu yani havanın en kurak olduğu zamana rastlar. Bu sebepten step (yarı kurak) ve sıcak bölgelerde batı yöneylerinde meyve ağaçları güneş yanmasından korkar. Bunun için bahçelerin batı tarafından yüksek boylu ağaçlarla gölge altına alınması gerekir.

Soğuk ve sert iklimli yerlerde ise ilkbahara doğru doğu yöneyleri sabahları henüz toprağın donu çözülmeden fazla ısınacaklarından meyve ağaçlarından fazla transprasyonla (terleme) zarar görmelerine sebep olabilir. Bu nedenle soğuk yerlerde batı yöneyleri daha uygundur. Ayrıca batı yönlerinde ilkbahar donlarından etkilenen meyve çiçekleri sabah don erimeden birden güneş göreceklerinden don etkisi daha da fazla olur. Yöneyleri turfandacılık bakımından da göz önünde tutmak gerekir. İlk turfanda yetiştirmek için güneyleri seçmek doğru olur. Bahçe dikim planının ve sera boylarının güneşten daha uzun faydalanması açısından doğu batı yönünde planlanması önemlidir. Ağaçların birbirine gölge yapmaması ve güneş ışıklarına engel olmaması fotosentez ve üretim açısından önemlidir.

Arazi Meylinin Belirlenmesi

Araziler düz veya eğimli olmak üzere ikiye ayrılabilir. Doğada tam düz arazi küçük alanlarda bulunur. Genel olarak eğimi % 2’ye kadar olan araziler düz arazi, % 2-10 arasında olan araziler orta eğimli, % 10’dan fazla olan araziler çok eğimli arazilerdir.

Tarım arazilerinin çok meyilli olmaları istenmeyen bir husustur. Aşırı meyil yağışlarla ve rüzgârla toprak kaybına yani erozyonuna açıktır. Meyilli arazilerde toprak işleme, bitki bakım, hasat ve harman işleri daha zordur.

Tarım arazilerinin çok meyilli olmaları istenmeyen bir husustur. Aşırı meyil, yağışlarla ve rüzgârla toprak kaybına yani erozyonuna açıktır. Meyilli arazilerde toprak işleme, bitki bakım, hasat ve harman işleri daha zordur.

Tarım arazilerinde eğim hesabı tecrübe ile belirlenebileceği gibi aşağıdaki formül ile de hesaplanabilir.

Eğim = h / L*100

Burada: h yükseklik, L mesafe ifadesidir.

Örnek: Yükseklik farkı =1 ; Yatay mesafe = 50 ise

Eğim = 1/50 *100 = 0,02 = % 2’dir.

Eğim aşağıdaki altı grup altında açıklanır:

• Oldukça düz eğim % 0 - 1
• Oldukça eğim % 1 - 3
• Orta eğim % 3 - 5
• Kuvvetli eğim % 5 - 8
• Dik eğim % 8 - 12
• Çok dik eğim %12 +

Arazi Yerinin Belirlenmesi

Yer seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli hususların başında, pazar durumu gelir. Başarılı olmuş birçok yetiştirme alanında, ekolojik faktörler yanında pazara yakın olmanın da büyük payı vardır. Ancak son yıllarda depolama ve taşımadaki gelişmeler yaş meyveleri hasat zamanının dışında da pazarlamayı mümkün kılmaktadır. Özellikle modern taşımacılıktaki gelişmeler, pazar uzaklığı dikkate alınmadan ürün için en uygun şartların olduğu yerde yetiştirmeye imkân sağlamaktadır. Ancak doğal olarak bu işlemler maliyeti yükseltmekte ve ürünün kendi pazarında yetiştiği duruma göre daha fazla enerjiyi gerektirmektedir.

Yer seçiminde dikkat edilecek diğer bir husus da ağaçlık alanların yakınlığıdır. Ağaçlık yerler soğuk havanın biriktiği yerlerdir. Bu birikme hava drenajının engellenmesi suretiyle olur. Bu alanlarda ilkbaharda don cepheleri oluşabilir. Bu nedenle dikimler orman alanına çok yakına yapılmamalıdır.