Girişimcilikte Temel Kavramlar

16.12.2019 / Eğitim / Genel

Girişimciliğin temelinde ekonomik hareketler bulunduğu için bireylerin ekonomi hakkında bilgi sahibi olmaları son derece önemlidir.

İnsanlık tarihinin başlangıcından itibaren insanlar yaşamaları için gerekli olan ihtiyaçları giderme çabası içinde olmuşlardır. İhtiyaçların karşılanması, yaşamımızı sürdürmeyi ya da kolaylaştırmayı sağlar. Örneğin yiyecekler, yaşamımızı sürdürmek için beslenme ihtiyacımızı karşılarken bilgisayarlar da yaşamımızı kolaylaştırmaktadır.

İlk çağlarda insanlar kendi ihtiyaçlarını karşılamak için girişimde bulunurken daha sonraki dönemlerde diğer insanların ve toplumun ihtiyaçlarını karşılama yoluna gitmişlerdir. İhtiyaçlarımızın karşılanması için üretim yapma zorunluluğumuz vardır. Üretimi gerçekleştirmek için de doğal kaynakların, emeğin ve sermayenin bir araya getirilmesi gerekmektedir.

Girişimcilik, girişimci kişinin fırsatları görerek, risk alarak, öncü ve rekabetçi olarak gerçekleştirdiği bir değer oluşturma sürecidir. Girişimci ise kazanç elde etmek üzere emek, sermaye, doğal kaynaklar ve teknolojiyi örgütleyerek kendi işini kuran kişidir.

Girişimci düşüncenin yenilikçi ve yaratıcı olma, risk alma, öncü olma ve rekabetçi düşünme olmak üzere dört ana bileşeni vardır:

• Yenilikçi ve yaratıcı olmak: Girişimcilik; ürün, hizmet, teknoloji ya da üretim açısından yaratıcı ve alışılmamış çözümler bulmayı gerektirir. Alışılmış iş yapma kalıplarının yıkıldığı yerde girişimci düşünce başlar. Girişimci, başkalarının baktığı ama göremediği fırsatları fark edip bunları birer iş fikrine dönüştürür.
• Risk almak: Girişimci; teknolojik değişimi, pazar yapısını, kanuni düzenlemeleri ve rekabeti gözeterek risk üstlenir. Risk almak; onu sıradan bir iş sahibi, patron ya da yöneticiden ayıran önemli bir özelliktir.
• Öncü olmak: Girişimci, başkalarını izlemeden yenilikçi düşüncesini gerçekleştirecek iş planlarını oluşturup hızla faaliyete geçer. Bir fikri gerçekleştirme tutkusuyla eyleme başlar, öne geçer.
• Rekabetçi düşünmek: Tüketici daima yüksek kaliteyi, düşük fiyatı ve daha fazla seçeneği ister. Bu sebeple girişimci, rekabet edebilmek için tüketici odaklı düşünür ve buna uygun çözümler üretir.

Girişimcinin Özellikleri

Başarılı bir girişimcide bulunması gereken kişisel özelliklerden bazıları şunlardır:

• Kararlılık: Sorunlardan kaçmaz, onları olduğu gibi kabul ederek çözmeye çalışır. Karar vermekten çekinmez hatta bunu arzular.
• Kendine güvenirlik: Karşılaşacağı tüm sorun ve zorlukların üstesinden geleceğine inanarak çalışmalarını sürdürür.
• Kabul edilebilir riskleri göze alma: Girişimci, kâr güdüsüyle hareket etse de çalışmaları sonucunda meydana gelebilecek olumsuz sonuçları (rizikoları) da göze alır.
• İş bitiricilik: Yapılması gereken işi sonuna kadar izler, gerektiğinde bizzat çalışarak işi bitirir.
• Planlı hareket etme: İşlerin planlandığı gibi zamanında, doğru ve rasyonel biçimde yapılmasını sağlar.
• Atılımcılık: Yeni gereksinimleri herkesten önce sezinleyerek gerekli girişimlerde bulunur.
• Çok yönlülük: İşletme işlevlerinin gerçekleştirilmesinde belli sınırlar içinde kalmak yerine her işlevin yerine getirilmesinde otorite olmayı, önderlik yapmayı arzular ve bunun için kendini yetiştirmeye çalışır.
• İleri görüşlülük: İleride olabilecek değişim ve gelişmeleri öngörür.
• Önderlik: Yanında çalışanları işin gerektirdiği şekilde örgütleyerek işletmesinin amacına ulaşmasını sağlar.
• Uyumluluk: İş dünyasında ortaya çıkan hızlı değişimleri, yeni teknikleri izler ve onlara uyum sağlar.
• Sosyal olma: Otoritesi altında çalışanlarla ve iş çevresiyle etkin bir iletişim kurar, sabır ve ikna becerisi ile güven sağlar.

Girişimcilik Türleri

Girişimcilik, farklı açılardan bakılarak çeşitlere ayrılabilir. Kapsam ve içerik açısından girişimcilik türleri şunlardır:

• Yaratıcı Girişimcilik / Fırsat Girişimciliği: Yaratıcı girişimcilik; yeni bir fikir ve buluşun ya da mevcut olan bir mal ve hizmetin dizayn, fiyat, kalite gibi yönlerden iyileştirerek kâr elde edilecek biçimde pazara sunulmasıdır. Günümüzde yaratıcı girişimciliğin asıl girişimcilik olduğu fikrinin ağır basması, bu girişimciliğin önemi artmıştır. Akıllı telefonlar, Facebook vb. yaratıcı girişimciliğin günümüzdeki başarılı örneklerindendir.
• İç Girişimcilik / Dış Girişimcilik: İç girişimcilik, işletme ve örgüt içinde yapılan her türlü girişimcilik faaliyetleridir. Bunun dışında kalan girişimcilik ise dış girişimcilik olarak adlandırılmaktadır. İç girişimcilik, faaliyet gösteren bir işletmedeki tüm alanlarda (yeni üründe / hizmette, yönetimde, pazarlamada, satın almada, üretimde, satışta ve bunların fonksiyonlarında) yapılan yeniliklerin ticari hâle gelme çabaları ve sonuçlarıdır. Firmanın kendi içinde yeni pazarlar bulması, yeni teknolojiler kullanması, otomasyona geçmesi vb. iç girişimcilik sayılır. Örneğin benzinli araba üretim yapan bir fabrikada elektrikli araba üretimine de geçilmesi iç girişimcilik, aynı girişimcinin tekstil sektöründe de faaliyet göstermesi ise dış girişimciliktir.
• Kadın Girişimciliği: Kâr amacı güderek ekonomik mal veya hizmet üretmek ya da sadece pazarlamak için üretim faktörlerini sistemli bir şekilde bir araya getiren ve girişimlerinin sonucunda doğabilecek risklere katlanan kadınlara kadın girişimci adı verilir.
• Sosyal Girişimcilik: Sosyal girişimcilik, girişimcilik yaklaşımlarının öncelikli toplumsal sorunlara uyarlanması ve böylece çevre, insan hakları, kalkınma gibi çeşitli toplumsal sorunların çözümüne yönelik yaratıcı ve sistematik çözümler geliştirilmesini kapsar.
• İnternet Girişimciliği: İnternet girişimciliği; risk alarak yaratıcı veya yenilikçi çözümler geliştiren ve bunları iyi yönetimle birleştiren, yeni ya da mevcut kuruluşların asıl iş alanları dışında, internetsiz var olamayacak şekillerde ekonomik aktivite veya sosyal fayda yaratma olarak tanımlanmaktadır.

Girişimciyi Başarısızlığa Götüren Hatalar

Girişimcilerin başarısızlığının altında yatan nedenler çoğunlukla aşağıdaki şekillerde karşımıza çıkmaktadır:

• Kişisel Güven: Kişisel güven gerek özel yaşamda gerekse iş yaşamında mutlaka olmalı, aranmalıdır fakat sadece kişisel güvene dayanan işler tökezlemeye mahkûmdur. İşle ilgili gerekli araştırmalar yapılmalı ve deneyim eksikliği dikkate alınmalıdır.
• Yanlış Ortak: Ortak seçimi genelde hâlihazırdaki duruma göre yapılır. Kişi kendi eksiğini tamamlayacak kişiyi ortak seçer. Fikri var, parası yoksa paralı ortak; ürünü var, pazarı yoksa satıcı ortak bulur. Aradan bir iki sene geçince şirket para kazanır veya satışı oturur, ortağa ihtiyaç kalmaz. Bu durumun çözümü, ortak seçerken gelecekteki ihtiyaçları ve dengeleri de gözeterek bugüne değil, yarına bakmaktır.
• Eksik Kayıt: Yazmayı sevmediğimiz için pek kayıt tutmayız. Sonra da bu kimdi, kime, neyi, kaça satmıştık, diye arar dururuz. İşin parçası olan her şey, her zaman bulunabilecek şekilde kaydedilmeli ve saklanmalıdır.
• İyimserlik: İş kararlarını alırken pembe gözlüklerimizi takarız. Kötüyü düşünmez, beklentilerimizi yükseltiriz. Satış cirosunu ve zamanlamasını abartır, masraf ve giderleri düşük öngörürüz. Karamsarlığa bürünmek doğru değil fakat gerçekçi de olmalıyız. Araştırmalarımızı iyi yapmalıyız ve her zaman bir B planı bulundurmalıyız. İyimser planımız tutmazsa en azından ne yapacağımızı bilmeliyiz.
• Kanıksama: Elinden geleni yapmak, çalışan için belki yeterli olabilir fakat girişimci için yeterli değildir. Başarı ancak planlı çalışmayla gelir. Elden gelen yetmeyecekse çekilmek zarardan kurtarır. “Herkes kadar kötü” olmak, iş yapacağım diye ortaya çıkmayı gerektirmez.

Girişimciliğin Desteklenmesi

Dünyada ve ülkemizde girişimcilik; yarattığı istihdam olanakları, ihracat ve ekonomiye katkıları nedeniyle gelişmekte olan ekonomilerde önemli bir kaynak olarak kabul edilmektedir. Günümüzde bir girişimin hayata geçirilmesi o kadar kolay değildir.

Girişimciler çeşitli konularda sorunlarla karşılaşmaktadır. Girişimciler bu sorunların üstesinden gelebilmek için devlet kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının desteğine ciddi bir biçimde ihtiyaç duyarlar. Ülkemizde girişimcilere destek sağlayan pek çok kuruluş vardır. Bu kuruluşlar girişimcilere;

• Finansman desteği,
• Eğitim desteği,
• Yatırım desteği,
• Danışmanlık desteği,
• Pazar desteği,
• İhracat desteği,
• Bilgi desteği,
• Araştırma ve geliştirme desteği,
• Mikro kredi ve özel konularda destek sağlamaktadır.

Girişimcilere destek sağlayan kuruluşlar şunlardır:

• İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV)
• Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı (KEDV)
• Kredi Garanti Fonu (KGF)
• Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi (KOSGEB)
• Mesleki Eğitimi ve Küçük Sanayi Destekleme Vakfı (MEKSA)
• Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
• Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK)
• Türkiye Halk Bankası (HALKBANK)
• Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER)
• Türkiye Kalkınma Vakfı
• Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB)
• Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV)