Magna Carta Nedir?

01.10.2020 / Tarih / Genel

Magna Carta veya Magna Carta Libertatum, 1215 yılında imzalan ve ilk kez bir kralın yetkilerini kısıtlayan antlaşmadır.

Magna Carta, günümüzdeki anayasaların birçoğunun temelini atmıştır. Bu antlaşma ile kralın bazı yetkileri elinden alınmış, kanunlara uygun hareket etmesi sağlanmıştır. Kralın arzu ve istekleri kanunlardan üstün olmayacaktır.

Magna Carta Neden Hazırlandı?

Normanların (MS 912 yılından itibaren Normandiya'ya yerleşen Frenk ve İskandinav karışımı halk) İngiltere’yi ele geçirmesi ile temeli atılmıştır.

İngiliz kralının o dönemki amaçlarından bir tanesi de derebeyliklerin varlıklarına son vermekti. Bu konu atılan her adım İngiltere’de bulunan baronları kızdırmaya başlamıştı. Baronların yaşadığı rahatsızlıkların neticesinde isyanlar ortaya çıkmaya başladı.

150 yıl süren çekişme, Kral John’un adımları ile çözülmez hal aldı. Kral tüm gücü ile derebeylerin üzerine gitti. Fransızlar ile yapılan savaşı kaybeden Kral John, karşısında baronları da gördü. Baronlar, ülkede bulunan tüm haklarını geri almak için harekete geçti.

Kendi aralarında isteklerini yazdıkları bir belge oluşturdular. Bu belgeyi kral okur ve reddederse savaş açılacaktı.

Magna Carta’nın İlanı

1215 yılında baronların belgesini okuyan Kral John, bu istekleri ileriki süreçte karşılayacağını söylese de sözünde durmadı. Beklemekten sıkılan baronlar krala karşı ayaklanma başlattı. Ayaklanmanın beraberinde İngiltere’nin önemli bölgelerini ele geçirdiler ve kralı antlaşma yapmaya mecbur bıraktılar.

1215 yılında ilan edilen Magna Carta ile kralın yetkileri “baron” adı verilen toprak sahipleri adına kısıtlandı. Derebeyler büyük imtiyazlar elde etti.

Magna Carta, vatandaşların özgürlüğünden çok toplumdaki egemen güçler arasında bir denge kurmuştur. Halk, derebeylerin toprak ile alıp sattıkları konumdan kurtulamamıştır.

Magna Carta’nın 39. maddesi, günümüzdeki birçok anayasanın temelini oluşturmaktadır.

Özgür hiç kimse kendi benzerleri tarafından ülke kanunlarına göre yasal bir şekilde muhakeme edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun bırakılmayacak, kanun dışı ilan edilmeyecek, sürgün edilmeyecek veya hangi şekilde olursa olsun zarara uğratılmayacaktır.

Magna Carta’nın ilanından sonra kralın yetkileri sınırlandırıldı. Tanrı tarafından doğuştan verildiğine inanılan güçlerin bir antlaşma ile kralın elinden alınması, klişenin de gücünün azalmasına neden olmuştur.