Mavi Hareketi: Maviciler

26.07.2023 / Tarih / Genel

1 Kasım 1952 tarihinde yayım hayatına başlayan Mavi dergisi, aylık olarak sanat ve fikir dergisi olarak Ankara’da çıkmıştır.

Atilla İlhan’ın 1952-1956 yıllarında çıkardığı derginin adı olan “Mavi”nin etrafında toplanan Orhan Duru, Ferit Edgü, Yılmaz Gruda gibi sanatçıların oluşturduğu bir edebi topluluktur.

Dergi büyük boyda ve sekiz sayfa olacak şekilde yayımlanmıştır. 1954 yılında yayım hayatına ara veren dergi 1956 yılında tekrardan yayım hayatına devam etmiştir.

Tarafsız bir dergi olmayı amaçlayan Mavi dergisi, edebi değerlerin sorgulanmasına da olanak sağlamıştır. Türk edebiyatının memleketi anlatmasını ve onu yansıtması gerektiğini savunmuşlardır.

Mavi Hareketi’nin Temsilcileri

• Teoman Civelek
• Attila İlhan
• Ferit Edgü
• Orhan Duru
• Özdemir Nutku
• Yılmaz Gruda
• Ahmet Oktay
• Demirtaş Ceyhun
• Demir Özlü
• Tahsin Yücel
• Bekir Çiftçi
• Güner Sümer
• Ülkü Arman Kıratlı
• Avni Dökmeci
• Orhan Çubukçu
• Oğuz Arıkanlı

Dergide özellikle on plana çıkan Ahmet Oktay ve Yılmaz Gruda’dır. Mavi’de bu isimlerin şiirleri, öyküleri, yazıları ve çevirileri yer almaktadır. Mavi, dergi dışındaki kişilerden de yazı talebinde bulunmuştur. Bu noktada, siyasi görüşlere dikkat edilmeden birçok kişinin yazısı yayımlanmıştır.

Ahmet Oktay, bu konu ile ilgili derginin bir ‘’yamalı bohça’’ ya benzediğini dile getirmiştir. Bir yandan ise dergi içindeki tartışmalar da devam etmektedir. Fransa’dan döndükten sonra Atilla İlhan’ın Mavi dergisine katılması önemli bir dönüm noktası olmaktadır. Garipçilere tepki göstermeyi sürdüren Atilla İlhan, Garipçileri sadeleştirerek basitleştirdiklerini dile getirmektedir. Mavi hareketi, sadeliğe her zaman karşı olan bir dergi olduğunu vurgulamaktadır.

Aynı zamanda, Atilla İlhan dergide önderliğini sürdürmüştür. Derginin amacı, yerli şiiri bulmak ve onu ortaya çıkarmaktır. Teoman Civelek, sanatı ifade ederken; insanların duygu ve düşünceleri dikkate alınarak, onların sahip olduğu kaderi de onlarla paylaşmayı vurgulamak. Dergi, siyasetten uzak kötüye sapmayan, sadece ‘’fikir ve sanat’’ dergisi olmayı amaçlamaktadır.

Bu konuda, Sait Faik’in farklı görüşü̈ olsa da farklı bir görüşlere adım atılmamıştır. Teoman Civelek, Sait Faik’in bu tutumu karşısında ‘’Kavga mı’’ adlı bir yazı yayımlar ve derginin asıl amacını tekrardan dile getirmiş̧ olur. Fakat Mavi dergisinin, kendi içinde tutarlı olmadığı için dağıldığına dair görüşler de bulunmaktadır. Bu bağlamda, Mavi sahip olduğu dil-üslup, içerik, yazı kadrosu ve amacı çerçevesinde ele alındığında döneminin önemli dergilerinden biri olmayı başarmıştır.