Polen Alerjisi

14.07.2022 / Yiyecek / İçecek / Sağlık

Polen, mevsimsel olarak görülen alerjilerin en yaygın tetikleyicilerindendir.

Pek çok insan polen alerjisi değil alerjik nezle ya da saman nezlesi olarak da bunu adlandırmaktadır. Ancak uzmanlara göre bu alerjinin adı mevsimsel alerjik rinit olmaktadır.

Her mevsimsel dönüşte ki bunlar genellikle ilkbahar, yaz ve sonbahar aylarıdır, bitkiler aynı türdeki diğer bitkilerin döllenmesi için küçük küçük polen taneleri sağlamaktadır. Alerjik reaksiyonlara neden olan polenlerin birçoğu ağaçlardan, çimlerden ya da otlardan gelmektedir. Bu bitkiler rüzgâr ile seyahat eden minik, hafif ve kuru polen taneleri yapmaktadır.

Alerjik durumlar her yaşta görülebilmekle beraber çocukluk ve erişkin döneminde daha çok görülmektedir. Bu dönemlerde eğer polen alerjisi teşhisi konulursa dikkatli olmakta fayda vardır. Alerjik rahatsızlığı bulunan hastalarda yaklaşık %50 pozitif aile öyküsü bulunmaktadır.

Anne ya da babada alerjik bir durum söz konusu ise çocukların %68’i 10 yaşından önce, %85’i de 20 yaşından önce ilk alerji bulgularını ortaya çıkarmıştır. Alerji bulgularının kaybolması ise %10 civarında olmaktadır. Polen alerjisi, hayat olumsuz etkileyecek bazı semptomlara sahiptir. Ancak uygun tedavi yöntemleri ile bu semptomları azaltmak da mümkündür. Bu konuda yapılan çalışmalar ile alerjik semptomları azaltacak pek çok yöntem bulunmuştur. Uzmanların bu konudaki araştırmaları devam etmektedir.

Polen Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Polen alerjisi bulunan kişilerde, hangi polen türüne alerji varsa o polenlerin havada olduğu dönemlerde alerji belirtileri görülmektedir. Bazı bilinen belirtiler ise şöyledir;

Burun akıntısı ve artan mukus üretimi
Sürekli hapşırma
Kırmızı ve sulanmış gözler
Gözlerin etrafında şişlik
Göz çevresinde morarma
Düzensiz hapşırma ile uyku düzeninde bozukluk
Kendini rahatsız hissetme
Park, bahçe vb. Alanlarda dolaşamama
Mevsim değişikliklerinde eve kapanma

Polen Alerjisi Nedenleri?

Tüm alerjiler için, bağışıklık sistemi spesifik alerji tetikleyici moleküllerine (alerjenler) tepki verir. Bağışıklık sistemi, alerjeni tespit eden ve enflamatuar reaksiyonlara ve histamin adı verilen kimyasalın salınmasına neden olan antikorlar üretir. Histamin, kaşıntılı ve sulu burun ve gözler gibi saman nezlesi semptomlarına ve hapşırmaya neden olur.

Polen alerjisine neden olduğu bilinen birkaç bitki türü aşağıdaki gibidir:

Ağaçlar: Huş, Kızılağaç, Sedir, Fındık, Söğüt, Düzlem, Zeytin ve Gürgen,
Çimler: Karaçayır ve Timothy,
Yabancı Otlar: Ragweed, Isırgan, Mugwort, Kaz Ayağı ve Kuzukulağı.

Polenlerden Nasıl Korunabilirim?

Bu önlemler sadece polenlerin yoğun olduğu mevsimler için geçerlidir.

“Polenler gün içinde özellikle sabah erken saatlerde ve öğle saatlerinde yoğun olarak bulunurlar. Yağmur yağdıktan sonraki ilk birkaç saat ve akşam saatlerinde polen yoğunluğu büyük oranda azalmaktadır.”

Dışarı aktivitelerinizde planlamanızı iyi yapın.
Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde, özellikle sabah ve öğle saatlerinde ve kuru ve rüzgarlı havalarda zorunlu değilse dışarı çıkmayın.
Açık hava aktivitelerinde bulunmayın veya en aza indirin.
Sportif faaliyetler için kapalı alanlar tercih edilmelidir.
Kendinizi Polenlerden Koruyun
Şapka (siperli) takın
Gözlük kullanın
Uzun kollu ve bacaklı giysiler giyinin.
Eve girince bu giysileri değişin
Bol su ile duş alın veya saçınızı ve yüzünüzü bol su ile yıkayın.
Evinize ya da aracınıza polen girmesine izin vermeyin
Çamaşırlarınızı polen mevsiminde ev içerisinde kurutun.
Kapı ve pencerelerinizi özellikle polenlerin yoğun olduğu saatlerde kapalı tutun.
Evde ve arabanızda Polen filtreli klima kullanabilirsiniz.
Arabanızı kullanırken camlarının açık olmamasına dikkat edin.
Toplu taşıma araçlarında seyahat ediyorsanız, açık pencere veya kapılardan uzakta oturmaya gayret edin.

Polen Alerjisi İlaçları Düzenli Kullanılmalı?

Polen, 0.05 mm boyutlarında, gözle görülemeyen, birçok alerjik protein içeren bitki tohumlarıdır. Aynı tür bitkileri döllemek için havaya salınan ve rüzgarla etrafa yayılan, değişik ağırlık ve çaplardaki küçük parçacıklar da denebilir.

Solunum yolu ile alınan alerjenler arasında en sık alerjiye neden olan etkendir. Polen alerjisi, çayır otları, yabani otlar ve ağaçlar nedeniyle oluşur. Polenler, sıcak, kuru ve rüzgarlı havalarda ve sabah erken saatlerde en yüksek seviyeye ulaşırlar. Polen alerji dönemleri her yörenin mevsimine, bitki örtüsüne, polenlerin çeşitliliğine göre değişiklik gösterebilir.

Hangi polenin alerjik reaksiyon yarattığı da kişiden kişiye değişir. Bazılarında çimen tozları daha etkili olurken bazılarında ise bir ağacın poleni aynı etkiyi yaratır. Ülkemizde en sık olarak çayır otlarının alerjiye neden olduğu gösterilmiştir.

Polen Alerjisi Nasıl Geçer?

Polen mevsiminde açık havada daha az vakit geçirmeye çalışın.
Otomobillerde ve evlerde pencereleri ve havalandırmaları kapalı tutun.
Polen mevsiminde tatil yapılacak ise olabildiğince yüksek yerlerde, kurak yaylalarda ve kıyılardan uzakta yapın.
Açık havadan kapalı mekana gelindiğinde, elbiselerinizi hemen değiştirin ve kapalı dolapta saklayın.
Sık sık duş alarak saçlarınızı polenlerden arındırın.

Polen Alerjisi Tedavisi:

Bütün alerji tedavilerinde olduğu gibi polen alerjisi tedavisinde de kişinin tahammül edemediği şeylerden kaçınması gerekir. Alerji ilaçları önleyici tür ilaçladır.

Polen alerjisinin tedavisine karşı birçok ilaç mevcuttur. Burun ilaçları, göz damlaları, alerji hapları (antihistaminler ve leukotriene antagonistler) iğneler ve solunum yoluyla alınan ilaçlar, alerji tedavisinde kullanılabilir.

İlaçların etkisini göstermesi için aradan 1-2 haftanın geçmesi gerekir. İlaçların tüm mevsim boyunca düzenli olarak kullanılması gerekebilir. Bu, polen yoğunluğunun düşük olduğu zamanlardaki alerji belirtilerinin kaybolduğu anlar için de geçerlidir.