Susam Yağı Faydaları

01.06.2023 / Yiyecek / İçecek / Sağlık

Susam yağı, susam tohumlarından elde edilen bir bitkisel yağdır. Genellikle yemek pişirmede ve yemeklere tat katmak için kullanılır. Susam yağı, Orta Doğu ve Asya mutfağında yaygın olarak kullanılan bir bileşendir.

Susam yağı, sağlığa birçok fayda sağlayabilen besin maddeleri açısından zengindir. İyi bir omega-6 yağ asidi kaynağıdır ve E vitamini, B kompleks vitaminleri ve mineraller içerir. Ayrıca, yüksek oranda antioksidanlar içeren lignanlar da içerir.

Susam Yağı Özellikleri

Susam yağı birçok özelliğe sahiptir. İşte susam yağının önemli özellikleri:

• Tat ve aroma: Susam yağı, kendine özgü bir tat ve aromaya sahiptir. Hafif fındık tadıyla birlikte biraz topraksı bir aroması vardır. Bu özellikleri, yemeklere özgün bir lezzet katar.
• Besin içeriği: Susam yağı, bir dizi besin maddesi içerir. İçeriğinde bulunan yağ asitleri, E vitamini, B kompleks vitaminleri (örneğin B1, B3, B6) ve mineraller (örneğin demir, kalsiyum, magnezyum) gibi besinler sağlık açısından faydalı olabilir.
• Yüksek yanma noktası: Susam yağı, yüksek bir yanma noktasına sahiptir. Yanma noktası, yağın yüksek ısıda ne kadar stabil olduğunu gösterir. Susam yağı, yüksek sıcaklıklara dayanabilir, bu da onu kızartma ve yüksek ısıda pişirme için uygun hale getirir.
• Antioksidan içeriği: Susam yağı, lignanlar adı verilen antioksidan bileşikler içerir. Antioksidanlar, serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltabilir ve vücuttaki oksidatif stresi önleyebilir.
• Cilt bakımı için kullanım: Susam yağı, cilt bakımı için yaygın olarak kullanılan bir bileşendir. Nemlendirici özelliklere sahiptir ve ciltteki nem kaybını önleyebilir. Ayrıca, antioksidan içeriği sayesinde cildi serbest radikallere karşı koruyabilir.
• Saç bakımı için kullanım: Susam yağı, saç sağlığı için de faydalı olabilir. Saç derisini besleyerek saç sağlığını destekleyebilir, saç dökülmesini azaltabilir ve saçları güçlendirebilir.
• Uzun raf ömrü: Susam yağı, oksidasyona karşı dayanıklıdır ve uzun bir raf ömrüne sahiptir. Doğru şekilde saklandığında, uzun süre taze kalabilir.

Her ne kadar susam yağı birçok faydalı özelliğe sahip olsa da, herkesin vücudu farklı tepkiler verebilir. Özellikle alerjisi olan veya hassas sindirim sistemine sahip kişilerin kullanmadan önce bir uzmana danışmaları önemlidir.

Susam Yağı Nasıl Elde Edilir?

Susam yağı, susam tohumlarının işlenmesiyle elde edilir. İşte susam yağının nasıl elde edildiği genel olarak şu adımlardan oluşur:

• Susam tohumlarının temizlenmesi: İlk adım, susam tohumlarının temizlenmesidir. Tohumların üzerindeki kir, taş veya diğer yabancı maddeler temizlenir.
• Kavrulma: Temizlenen susam tohumları, genellikle hafifçe kavrulur. Kavurma, tohumlardaki yağın çıkmasını kolaylaştırır ve lezzetli bir aroma oluşturur.
• Öğütme: Kavrulmuş susam tohumları, öğütme işlemine tabi tutulur. Bu, tohumların ezilmesi veya öğütülmesi anlamına gelir. Geleneksel olarak, büyük granit taşlı değirmenlerde veya öğütücülerde öğütme yapılır. Bu işlem, susam tohumlarının yağının salınmasını sağlar.
• Ayırma: Öğütülen susam tohumları ve yağ karışımı, genellikle hidrolik presler veya süzgeçler aracılığıyla ayrıştırılır. Bu aşamada, susam yağı ayrılırken, susam unu veya posası ayrı bir kısımda toplanır.
• Süzme: Elde edilen susam yağı, daha sonra süzgeçler veya bezler aracılığıyla süzülür. Bu, herhangi bir kalıntının veya katı parçacığın yağda bulunmasını engeller.
• Depolama: Süzülen susam yağı, uygun şekilde saklanacak steril cam şişelere veya kaplara aktarılır. Soğuk, karanlık ve kuru bir yerde muhafaza edilerek tazelik ve kalite korunur.

Elde edilen susam yağı, daha sonra yemek pişirmede, salata soslarında, marinatlarında, çeşnilerde veya cilt bakımı ürünlerinde kullanılabilir.

Susam Yağının Kullanım Alanları

Susam yağı, çok çeşitli kullanım alanlarına sahip olan çok yönlü bir yağdır. İşte susam yağının yaygın kullanım alanları:

• Yemek pişirme: Susam yağı, çeşitli yemeklerin pişirilmesinde ve hazırlanmasında kullanılır. Çin, Japon, Kore ve Hint mutfağı gibi Asya mutfaklarında sıkça tercih edilen bir yağdır. Sebzeleri, deniz ürünlerini, noodle'ları ve pirinçleri tatlandırmak için kullanılabilir. Ayrıca wok tavalarında kızartmalar için idealdir.
• Salata sosları ve marinatlar: Susam yağı, salata soslarına ve marinatlara benzersiz bir aroma ve lezzet katar. Salatalara veya sebze yemeklerine birkaç damla eklenerek tadını zenginleştirebilir. Aynı zamanda et, tavuk veya deniz ürünlerini marine etmek için de kullanılabilir.
• Çeşniler ve soslar: Susam yağı, çeşitli çeşnilerin ve sosların temel bir bileşeni olabilir. Özellikle Asya mutfağındaki baharat karışımlarında yaygın olarak kullanılır. Susam yağı, soslar, dip sosları, teriyaki sosları ve hoisin sosu gibi birçok lezzetli karışımın bir parçası olabilir.
• Hamur işleri: Susam yağı, bazı hamur işlerinde de kullanılır. Özellikle Asya mutfağındaki hamur işlerinde ve böreklerde lezzet katmak için kullanılabilir.
• Cilt bakımı: Susam yağı, cilt bakımında da yaygın olarak kullanılan bir bileşendir. Nemlendirici özelliklere sahiptir ve ciltteki nem kaybını önleyebilir. Masaj yağı olarak da kullanılabilir ve ciltteki kuru bölgeleri yumuşatabilir.
• Saç bakımı: Susam yağı, saç bakımında da kullanılır. Saç derisini besleyebilir, saç dökülmesini azaltabilir ve saçlara parlaklık ve yumuşaklık sağlayabilir. Saç derisine masaj yapmak veya saçlara uygulamak için kullanılabilir.
• Aromaterapi: Susam yağı, aromaterapide baz yağı olarak da kullanılabilir. Esansiyel yağlarla karıştırılarak masaj yağları veya vücut bakım ürünleri için temel bir taşıyıcı yağ olarak kullanılabilir.

Bu kullanım alanları, susam yağının çeşitliliği ve çok yönlülüğünü göstermektedir. Ancak, herhangi bir kullanım öncesi, bireysel tercihler ve alerjik reaksiyonlar göz önünde bulundurularak uygun şekilde kullanılması önemlidir.

Susam Yağının Faydaları

Susam yağı, sağlık açısından birçok fayda sağlayabilen besin maddeleri ve bileşikler içerir. İşte susam yağının bazı faydaları:

• Kalp sağlığını destekler: Susam yağı, tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri içerir. Bu yağ asitleri, kalp sağlığını destekleyebilir, kolesterol seviyelerini düşürebilir ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir.
• Antioksidan etkileri vardır: Susam yağı, antioksidanlar açısından zengindir. İçerdiği lignanlar, fenolik asitler ve tokoferoller gibi bileşikler sayesinde vücutta serbest radikallerle savaşabilir, hücre hasarını azaltabilir ve oksidatif stresi önleyebilir.
• İltihaplanmayı azaltır: Susam yağı, iltihap önleyici özelliklere sahip olabilir. İçerdiği fitosteroller, anti-enflamatuar etkilere sahip olabilir ve inflamasyonu azaltabilir.
• Sindirimi destekler: Susam yağı, sindirim sistemi sağlığına faydalı olabilir. İçerdiği lif, bağırsak hareketliliğini artırabilir, kabızlığı önleyebilir ve sindirim sürecini iyileştirebilir.
• Kemik sağlığını destekler: Susam yağı, kalsiyum, magnezyum, fosfor ve diğer mineraller açısından zengindir. Bu mineraller, kemik sağlığını destekleyebilir, kemik yoğunluğunu artırabilir ve osteoporoz riskini azaltabilir.
• Cilt sağlığını korur: Susam yağı, cilt bakımında da kullanılan bir yağdır. Nemlendirici özellikleri vardır ve ciltteki nem kaybını önleyebilir. Antioksidan içeriği sayesinde cildi serbest radikallere karşı koruyabilir ve gençlik etkisi sağlayabilir.
• Saç sağlığını destekler: Susam yağı, saç bakımında da faydalı olabilir. Saç derisini besleyebilir, saç dökülmesini azaltabilir, saçların parlaklığını ve yumuşaklığını artırabilir.

Yukarıda belirtilen faydalar, susam yağının içerdiği besin maddeleri ve bileşiklerden kaynaklanmaktadır. Ancak, her bireyin vücudu farklı tepkiler verebilir ve herhangi bir sağlık durumu veya alerji varsa, bir uzmana danışmak önemlidir. Ayrıca, susam yağı yüksek kalorili bir yağdır, bu nedenle dikkatli kullanılmalı ve dengeli bir diyetle birlikte tüketilmelidir.

Susam Yağının Zararları

Susam yağı genellikle güvenli bir şekilde tüketilen bir yağdır. Ancak, bazı insanlar için bazı olumsuz etkileri olabilir. İşte susam yağının bazı potansiyel zararları:

• Alerjik reaksiyonlar: Susam yağına alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Susam alerjisi, cilt döküntüsü, kaşıntı, şişme, mide bulantısı, kusma veya anafilaksi gibi semptomlara neden olabilir. Susam alerjisi olan kişilerin susam yağı tüketmeden önce dikkatli olmaları ve bir sağlık uzmanına danışmaları önemlidir.
• Kalori içeriği: Susam yağı yüksek kalorilidir. 1 çorba kaşığı susam yağı yaklaşık 120 kalori içerebilir. Bu nedenle, aşırı tüketildiğinde kilo alımına veya kilo yönetimi sorunlarına katkıda bulunabilir.
• Sindirim sorunları: Bazı insanlar susam yağını tolere etmekte zorluk yaşayabilir. Aşırı miktarda tüketildiğinde veya hassas sindirim sistemi olan kişilerde, susam yağı mide rahatsızlığı, karın ağrısı, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
• Oksidasyon riski: Susam yağı, oksidasyona karşı direnci düşük olan bir yağdır. Uzun süreli saklama veya yüksek sıcaklık altında kullanma durumunda, susam yağı okside olabilir ve besin değerleri azalabilir. Taze ve doğru şekilde saklanması önemlidir.
• İlaç etkileşimleri: Susam yağı, bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Özellikle antikoagülan (kan sulandırıcı) ilaçlar veya diyabet ilaçları kullanılıyorsa, susam yağının tüketimi öncesinde bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Her ne kadar susam yağı birçok fayda sağlayabilse de, kişinin sağlık durumu, alerjileri veya diğer özel durumları dikkate alınmalıdır. Herhangi bir endişeniz varsa veya susam yağını diyetinize dahil etmek istiyorsanız, bir sağlık uzmanıyla konuşmanız önemlidir.

Susam Yağının Kalori ve Besin Değeri

Susam yağı, yüksek kalorili bir yağdır ve çeşitli besin maddeleri içerir. Besin değeri, genellikle 100 gram susam yağı için aşağıdaki gibi olabilir:

• Kalori: 884 kcal
• Protein: 0 g
• Yağ: 100 g
  • Doymuş yağ: 14 g
  • Tekli doymamış yağ: 39 g
  • Çoklu doymamış yağ: 41 g
• Karbonhidrat: 0 g
• Lif: 0 g
• Şeker: 0 g
• Sodyum: 0 mg

Susam yağı, ağırlıklı olarak yağdan oluşur ve özellikle sağlıklı yağlar içerir. İçerdiği yağ asitleri, omega-6 yağ asitleri (linoleik asit) ve omega-9 yağ asitleri (oleik asit) gibi çeşitli doymamış yağ asitleridir.

Susam yağı ayrıca E vitamini, B vitaminleri (B1, B2, B3, B6), kalsiyum, magnezyum, demir ve çinko gibi bazı mineralleri içerir. Bununla birlikte, besin değeri, marka ve işleme yöntemine bağlı olarak değişebilir.

Susam yağı yüksek kalorili olduğu için tüketirken dikkatli olunmalı ve porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. Bir çorba kaşığı susam yağı yaklaşık 120 kalori içerir.

Beslenme ihtiyaçlarınızı karşılamak için genel bir sağlıklı ve dengeli diyetin bir parçası olarak susam yağı tüketebilirsiniz. Ancak, özellikle kilo kontrolü veya diyet programı gerektiren durumlarda, kalori alımınızı ve yağ tüketiminizi dikkate almak önemlidir.

Susam Yağı Nasıl Saklanır?

Susam yağını doğru şekilde saklamak, tazeliğini ve kalitesini korumasına yardımcı olur. İşte susam yağını doğru şekilde saklamak için bazı ipuçları:

• Serin ve karanlık bir yerde saklayın: Susam yağınızdaki besin değerlerini korumak için ışık, sıcaklık ve nemden uzak bir yerde saklayın. Serin bir dolap veya mutfak dolabı idealdir. Güneş ışığına maruz kalmaması önemlidir.
• Hava geçirmez bir kapta saklayın: Susam yağını hava geçirmez bir kapta saklamak, oksidasyonu önleyerek tazeliğini korumasına yardımcı olur. Şişelerde koyu renkli cam veya metal kapaklı kaplar tercih edilebilir. Açıldıktan sonra şişeyi sıkıca kapatmak da önemlidir.
• Sıcaklığı kontrol edin: Susam yağı, sıcaklığa karşı hassastır. Yüksek sıcaklıklar, yağın hızla okside olmasına ve besin değerlerinin azalmasına neden olabilir. Bu nedenle, susam yağınızı fırın veya ocak gibi ısı kaynaklarından uzak tutun.
• Kullanım süresini takip edin: Susam yağının raf ömrü, işleme yöntemine ve saklama koşullarına bağlı olarak değişir. Genellikle açıldıktan sonra 6 ila 12 ay arasında tüketilmesi önerilir. Üretici tarafından belirtilen son kullanma tarihini takip etmek önemlidir.
• Kokusunu ve tadını kontrol edin: Susam yağının tazeliğini değerlendirmek için kokusunu ve tadını kontrol edebilirsiniz. Ranzada veya acı bir koku, yağın okside olabileceğini veya bozulduğunu gösterebilir. Ayrıca, tadı ekşi veya acıysa, tüketmekten kaçınmak en iyisidir.

Susam yağını doğru şekilde saklamak, uzun süreli kullanımı için önemlidir. Tazeliğini koruması, lezzetini ve besin değerlerini sağlam tutar.

Türkiye'de Susam Yağının Üretimi ve Tüketimi

Türkiye, susam üretimi ve susam yağı tüketimi açısından önemli bir ülkedir. Susam, Türkiye'de tarımsal üretimin önemli bir parçasıdır ve birçok bölgede yetiştirilmektedir. İşte Türkiye'de susam yağı üretimi ve tüketimi hakkında bazı bilgiler:

• Susam Üretimi: Türkiye, dünya genelinde susam üretiminde önemli bir konumdadır. Susam üretimi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesi gibi bölgelerde yoğunlaşmıştır. Türkiye, susam üretiminde dünya genelinde en büyük ikinci üretici konumundadır.
• Susam Yağı Üretimi: Türkiye'de susam yağı üretimi de önemli bir endüstri olarak faaliyet göstermektedir. Susam tohumları genellikle soğuk pres yöntemiyle işlenerek susam yağı elde edilir. Bu işlemde, susam tohumları ezilir ve preslenirken düşük sıcaklıkta kalması sağlanır. Böylece, yağın besin değerleri ve aroma özellikleri korunur.
• Susam Yağı Tüketimi: Susam yağı, Türk mutfağında yaygın bir şekilde kullanılan bir yağdır. Türk mutfağının birçok yemeğinde ve salatalarında susam yağı kullanılarak lezzet ve aroma katılır. Ayrıca susam yağı, çeşitli soslar, mezeler ve tatlılar için de tercih edilir. Türkiye'de susam yağı, geleneksel ve modern mutfaklarda geniş bir kullanım alanına sahiptir.
• İhracat: Türkiye, susam yağı üretiminin bir kısmını ihraç etmektedir. Susam yağı, Türk üreticiler tarafından çeşitli ülkelere ihraç edilmektedir. Türk susam yağı, kalitesi ve lezzetiyle tanınmıştır ve uluslararası pazarda talep görmektedir.

Türkiye'de susam yağı, hem yerel tüketim hem de ihracat açısından önemli bir üründür. Susam yağı, Türk mutfağının vazgeçilmez bir bileşeni olarak kabul edilir ve sağlıklı beslenme trendleriyle birlikte daha fazla tercih edilmektedir.

Ayrıca Bakınız

• Bitkisel Yağ Çeşitleri