Yüz Felci Nedir?

22.06.2022 / Sağlık / Genel

Genellikle ani, bazen de birkaç güne yayılan yüzün bir tarafındaki mimik kaslarını kontrol eden sinirin hasarı (şişmesi ve iltihaplanması) sonucunda güçsüzlük gelişmesidir.

Çoğu durumda, zayıflık geçicidir ve haftalar içinde önemli ölçüde iyileşir. zayıflık, etkilenen yüz yarısının sarkık görünmesine neden olur. gülündüğünde ağız sağlam tarafa kayar ve o taraftaki göz kapatılmakta güçlük çekilir.

Beyinde yüz kaslarına giden sinir hücrelerinin gövdesinde hasarlanma veya yüzdeki kasların ana sinirinin çeşitli nedenlerden dolayı hasar görmesi sonucu gerçekleşen yüz felci yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık.

Yüzümüzün her iki yarısında bulunan kasların hareket etmesini sağlayan iki tane sinir vardır. Bu sinirler beyin sapından çıktıktan sonra kulak kemiği içinde devam eder ve kulaktan çıktıktan sonra yüzümüzde alın, göz kapağı, kaş, burun kenarı, dudak kenarı ve boyun kaslarını hareket ettirmeye sağlayan sinirler olarak beş parçaya ayrılır.

Bu sinirin hasar görmesi durumunda buradaki kasların yönetilmesi azalır. Buna bağlı olarak da kaslarda hareketsizlik oluşmaya başlar. Kaslardaki hareketsizlik hafif derecede olabileceği gibi tamamen de hareketsizlik görülebilir. Bu duruma yüz felci denir.

İlk belirtiler görüldüğünde hızlıca tanı sürecinin gerçekleşmesi ve tedaviye başlanması gereken hastalıkta tedaviler kişiden kişiye ya da sorunun oluş nedenine göre değişiklik gösterebiliyor.

Yüz felcini santral dediğimiz merkezi yüz felci ve çevresel dediğimiz periferik yüz felci olarak ikiye ayırırız. Santral yüz felci beyindeki bir hasardan dolayı meydana gelen yüz felcidir ve beraberinde vücudun başka yerinde de tutmama, beyin hasarı, inme gibi başka bulgular da olur. İkincisi ise sinirin beyin sapından çıktıktan sonra başına bir olay gelmesi dolayısıyla oluşan ve sadece yüzün o tarafını etkileyen vücudun başka bir yerinde herhangi bir bulgu yaratmayan çevresel dediğimiz periferik yüz felcidir. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları santral yüz felcine göre daha sık görülen periferik yüz felci ile ilgilenir.

Yüz Felci Belirtileri?

• Yüzde ağrı
• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Kulak ağrısı, kulak çınlaması, sese karşı hassasiyet
• Konuşma zorluğu
• Yeme içmede zorluk
• Duygularını ifade etmede zorluk
• Salya akması
• Kas seğirmeleri
• Gözyaşının kontrolsüz akması
• Gözde ve ağızda kuruluk gibi belirtiler görülür.

Yüz Felcinin Nedenleri?

• Viral enfeksiyonlar (Bell’s palsi ve Ramsey Hunt Sendromu)
• Cerrahi sebepler
• Orta kulak iltihabı
• Lyme hastalığı
• Nörolojik hastalıklar (Multiple skleroz, Gullian Barre vb.)
• Kafatası ve yüz kemiği kırıkları
• Travma
• Doğum travmaları
• Doğum öncesi fasiyal sinirde meydana gelen gelişim anomalileri
• Genetik sendromlar (Charge sendromu vb.)
• İnme (felç)

Yüz Felcinin Tedavisi?

Tedavi olsun veya olmasın çoğu kişide bell paralizisi tamamen iyileşir. Bell paralizisini tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan ilaçlar şunlardır:

1-Metil prednizon etken maddeli kortizonlar (kortikosteroidler):

Güçlü antiinflamatuvar (ödem giderici) ajanlardır. Yüz sinirinin şişerek sıkıştığı kemik kanalda ödemi gidererek rahatlamasını sağlar. Kortikosteroidler, semptomların başlamasından sonraki birkaç gün içinde başlanırsa en iyi sonucu verebilir.

2-Antiviral ilaçlar:

Antivirallerin rolü kanıtlanmış değildir. Tek başına antiviral ajanların, plaseboya üstünlüğü yoktur. Kortikosteroidlere eklenen antiviral ajanlar, muhtemelen faydalıdır, ancak bu hala kanıtlanmamıştır. Bununla birlikte, buna rağmen, ciddi yüz felci olan kişilerde bazen valasiklovir veya asiklovir, prednizon ile kombinasyon halinde verilir.

Felçli kaslar kısalabilir ve kalıcı kontraktürlere (kasın aşırı kısalmasıyla eklemin anormal bir şekle bürünmesi) neden olabilir. Fizik tedavi bu durumlarda sinir iyileşmesinde yardımcı olur.

Nadiren kalıcı sinir hasarını düzeltmek için cerrahi gerekebilir.

Akupunktur, biofeedback gibi alternatif tedavi yöntemleri de uygulanabilir.

Diğer nedenlere bağlı yüz felci tedavisinde nedene yönelik tedavi yapılır. Damar tıkanıklığı için kan sulandırıcılar, sinir travmatik hasarı için cerrahi, beyin tümörü varsa tümör ameliyatla çıkarılır.

Yüz Felcine Karşı Nasıl Korunulur?

Yazın arabada veya ofiste, terliyken klima ve rüzgara direkt maruziyetten kaçınmalıdır. Ani sıcak değişimleri, yüz sinirinde ödem oluşumuna ve yüz felcine neden olmaktadır.

1- Duş aldıktan sonra klimalı bir ortama girilecekse, saçlar ve yüz iyice kurutulmalıdır.

2-Islak saçla dışarı çıkılmamalıdır.

3- Duş aldıktan sonra arabaya binilecekse arabanın camları açık tutulmamalıdır.

4- Arabada klima kullanılacaksa önce dolaylı soğutma yapılmalıdır. Yani klima çalıştırılmadan önce arabanın kapıları ve camları bir süre açık tutularak ortam soğutması yapıldıktan sonra klima kullanımına geçilmelidir.

5- Bu aşamadan sonra araç kliması rüzgarına, özellikle yüz bölgesinin maruz kalması önlenmelidir.

6- Ani ısı değişimlerine dikkat edilmelidir. Aşırı sıcak bir ortamdan aşırı serin bir ortama girerken önlem almak, yüz felcinden en önemli korunma yoludur

7-Soğuk havalarda özellikle yüz ve kulaklar çok iyi korunmalı, bere ve atkı kullanılmalıdır

8-Üst solunum yolu enfeksiyonları yüz felcine karşı daha savunmasız bırakır. Bu nedenle bağışıklık sistemini güçlendirecek besinler tüketilmeli.

9-Stresten uzak durulmalıdır.

10-Özellikle hamileler ve yaşlılar, çok soğuk havalarda çıkarı çıkmamaya özen göstermelidir.

Yüz Felci İyileşme Süresi?

İyileşme süreci yüz sinirinin harabiyeti ile doğru orantılıdır. Hafif hasarlanmalarda düzelme yalnızca birkaç gün gibi kısa bir sürede oldukça hızlı ve tam olurken, daha ağır vakalarda bu süre birkaç ay gibi daha uzun olabiliyor. Harabiyete uğrayan sinirin onarımını ortalama 1 - 2 mm/gün hızı ile hesap ettiğimizde, iyileşmeyi 15 gün ile 18 ay arası bir süre içinde bekleyebiliriz.

Yüz Felci Tekrarlar mı?

Yüz felcinin tekrar etme olasılığı %5 - 15 civarında olup altta yatan hastalıklar ve risk faktörlerine göre değişir.

Cinsiyetlere Göre Hastalığa Yakalanma Olasılı?

Hayır, yüz felci görülme olasılığı kadın ve erkeklerde eşittir.

Yüz Felci Vücudumuzun Diğer Yerlerini Etkiler mi?

Hayır, yüz felcinde vücıudun başka hiç bir bölgesinde felç, güçsüzlük veya uyuşma gibi şikayetler oluşmaz, oluştuğu takdirde başka bir hastalık düşünülmeli, araştırılmalıdır.

Yüz Felci Nedeniyle Yüz Kaslarında Erime Olur mu?

Bu durum kas erimesi için gereken süre sinirin iyileşmesine göre çok daha uzun olduğundan dolayı, nadir ağır vakalar dışında, görülmemektedir.

Yüz felçleri ikiye ayrılır.

1- Beyinden çıktıktan sonra zedelenmelere bağlı oluşan yüz felci (periferik): Yüz felci denince anlatılmak istenen budur.

2- Beyindeki hasarlara bağlı olan yüz felci (santral): Beyindeki hastalıklara (damarlarda tıkanma- kanama, tümörler, multipl skleroz...) bağlı olan yüz felcidir. Nadirdir ve genellikle başka bulgular da eşlik eder.