1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı

16.06.2023 / Tarih / Genel

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır.

Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların (Napolyon savaşları) arka planında yer alan savaş olarak da bilinir.

Savaş, Rus İmparatoru I. Aleksandr'ın, Osmanlı İmparatorluğu'nun iç sorunlarından ve zayıf bir durumda olmasından yararlanmak istemesiyle başladı. Rusya, Kırım'ı ele geçirerek Osmanlı İmparatorluğu'nun güney sınırlarına doğru genişlemeye çalıştı. Ayrıca Ruslar, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki bazı isyanlara destek vererek iç karışıklıklar yaratmaya çalıştılar.

Savaşın en önemli olaylarından biri, 1807'de İngiltere, Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan Tilsit Antlaşması'dır. Bu antlaşma ile Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı saldırmayı durdurdu ve iki devlet arasında bir dostluk ilişkisi kuruldu. Ancak bu antlaşma uzun ömürlü olmadı ve Rusya, 1809'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı yeniden saldırıya geçti.

Savaş, 1812 yılında Bükreş Antlaşması ile sona erdi. Bu antlaşma, Rusya'nın Osmanlı İmparatorluğu'ndan toprak taleplerinden vazgeçtiği ve savaş öncesi sınırlara geri dönüldüğü bir barış anlaşmasıydı. Ancak bu savaş, Osmanlı İmparatorluğu'nun gücünün azaldığını ve Rusya'nın bölgedeki etkisinin arttığını gösteren bir dönüm noktası oldu.

Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasının ve Rusya'nın güçlenmesinin bir göstergesi olarak tarihsel öneme sahiptir. Bu savaş, Osmanlı İmparatorluğu'nun sonraki dönemlerdeki toprak kayıplarının ve gerilemesinin bir parçası olarak görülür.

Savaşın Nedenleri

• Genişleme ve Sınır Anlaşmazlıkları: Rusya, genişleme politikaları doğrultusunda Osmanlı İmparatorluğu'ndan toprak almak istiyordu. Özellikle Karadeniz'in kuzeyindeki topraklar ve Kırım, Rusya'nın hedefleri arasındaydı. Sınırlar konusunda yaşanan anlaşmazlıklar, çatışmanın temel nedenlerinden biriydi.
• Güç Dengesi ve Rekabet: Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflaması ve Rusya'nın güçlenmesi, bölgedeki dengeyi etkiliyordu. Rusya, Balkanlar ve Karadeniz bölgesinde etkisini artırmak istiyordu ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bu süreçte zayıf düşmesi, Rusya için bir fırsat olarak görüldü.
• Ekonomik Çıkarlar: Karadeniz bölgesi, ticari açıdan önemli bir bölgeydi. Rusya, bu bölgenin kontrolünü ele geçirerek deniz ticaretini geliştirmek ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan ekonomik çıkarlar elde etmek istiyordu.
• Balkanlar ve Ulusal Hareketler: Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'daki zayıflığı, bölgedeki ulusal hareketlerin yükselmesine ve bağımsızlık isteğine yol açtı. Rusya, bu ulusal hareketleri destekleyerek Osmanlı İmparatorluğu'na karşı kendi etkisini artırmayı hedefliyordu.
• Jeopolitik Konum: Osmanlı İmparatorluğu'nun jeopolitik konumu, Rusya için stratejik bir öneme sahipti. Rusya, Karadeniz'e açılan boğazları kontrol etmek ve Akdeniz'e erişimi sağlamak amacıyla Osmanlı İmparatorluğu'na baskı yapmak istiyordu.

Bu nedenler ve çeşitli siyasi, ekonomik ve stratejik faktörler, Osmanlı-Rus Savaşı'nın ortaya çıkmasına ve devam etmesine yol açmıştır.

Savaşın Sonuçları

• Bükreş Antlaşması: Savaş, 28 Mayıs 1812'de imzalanan Bükreş Antlaşması ile sona erdi. Bu antlaşma ile Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'ndan toprak taleplerinden vazgeçti ve savaş öncesi sınırlara geri dönüldü. Rusya'nın Kırım ve Besarabya üzerindeki hak iddiaları kabul edilmedi.
• Osmanlı İmparatorluğu'nun Zayıflaması: Savaş, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasının bir göstergesi oldu. Osmanlı İmparatorluğu, toprak kaybına uğradı ve gücü daha da azaldı. Bu durum, Osmanlı İmparatorluğu'nun sonraki dönemlerdeki toprak kayıplarının ve gerilemesinin bir parçası olarak görülür.
• Rusya'nın Etkisinin Artması: Savaş, Rusya'nın bölgedeki etkisini artırdı. Rusya, Kırım ve Karadeniz bölgesindeki hakimiyetini güçlendirdi. Aynı zamanda Balkanlar'daki ulusal hareketleri destekleyerek, bölgedeki nüfuzunu genişletti.
• İngiltere'nin Rolü: İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'nun yanında yer alarak Rusya'ya karşı destek verdi. İngiliz donanması, Osmanlı İmparatorluğu'na yardım sağlamak amacıyla Karadeniz'e girdi. Bu savaş, İngiltere ve Rusya arasındaki rekabetin bir parçası olarak da görülür.
• Savaşın Uluslararası Sonuçları: Osmanlı-Rus Savaşı, Avrupa devletleri arasındaki dengeyi etkiledi. Rusya'nın bölgedeki gücünün artması, diğer büyük güçlerin dikkatini çekti ve denge politikalarını yeniden gözden geçirmelerine neden oldu.

Sonuç olarak, Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasını ve Rusya'nın bölgedeki etkisini artırmasını gösteren bir dönüm noktası oldu. Bu savaşın sonuçları, bölgedeki siyasi dengeleri ve uluslararası ilişkileri etkiledi.

Ayrıca Bakınız

• Osmanlı Devleti ile Rusya Arasında Geçen Savaşlar