Sentriyol Nedir?

04.03.2020 / Eğitim / Bilim / Teknoloji

Varil biçimindeki hücre organelleridir. Ökaryotik hücrelerin çoğunda bulunsalar da damarlı bitkilerde ve mantarlarda bulunmazlar.

Sentriyol, hayvan hücresinde bulunan ve hücre bölünmesinde iğ ipliklerini oluşturan organeldir. Ökaryotik hücrelerin çoğunda bulunsalar da damarlı bitkilerde ve mantarlarda bulunmazlar. Bitkiler tohumlu- tohumsuz bitkiler olarak ikiye ayrılır. Tohumsuz bitkiler damarlı ve damarsız tohumsuz olarak iki grupta incelenmektedir. Ayrıca; hayvan hücrelerinin; nöron, olgun yumurta, çizgili kas hücrelerinde de sentriyol yoktur. Alglerde görülürler.

Sentriyoller, küçük, silindirik yapıda ve 0,2 mikrometre genişlikte ve 0,4 mikrometre uzunluğundadırlar. Sentriyol’ün her bir duvarı genellikle üçlü gruptan oluşan dokuz mikrotübülden oluşur. Hayvan hücrelerinde bir çifti sentrozomun merkezinde bulunur.

Drosophila melanogaster (sirke sineği) embriyolarında, çiftli olarak, Caenorhabditis elegans (iplik kurdu) sperm hücrelerinde ve erken embriyolarında tekli, ama dokuz tane olarak görülürler. Bunlar değiştirilmemiş tubulinden daha kararlı yapılar meydana getirmek için oluşturulmuşlardır. Sentriyollerin ilişkilendirilmiş çiftleri dikey olarak sıralanır, sentrozom olarak bilinen yapıyı oluşturur, matriksle çevrili olan sentriyol çiftleridirler.

Her sentriyol enine kesitte dairesel olarak dizilmiş 9 fibrilden oluşur. Her fibril 3 subfibril (mikrotubulus) ihtiva eder. Fibriller bir matriksle sarılıdır. Sentriyoller hücre bölünmesi sırasında çoğalıp birer çift halinde hücrenin her iki kutbuna giderek aster denen ipliklein oluşumunu ve asterler yardımıyla kromozomların sentromerlerinden yakalanıp kutuplara çekilmesini sağlar.

Hücre bölünmesinde görev yaparlar. Replikasyon sırasında, eşleştirilmiş her yeni sentriyol grubu, hem sentriyol çiftini hem de orijinal çifti barındırır. Eğer sentriyoller kendiliğinden hareket eden kamçı ya da sil organellerinin şekillendirilmesinde kullanılırlarsa, sentriyollerin yaşlı olanı, anne sentriyol, organel yapısını organize eden bazal gövde haline gelir.