Tutumların Zihinsel, Duygusal ve Davranışsal Ögeleri

13.12.2024 / Eğitim

Tutum, bireylerin çevreleriyle etkileşimlerinde nasıl bir tavır sergileyeceğini belirleyen önemli bir psikolojik bileşendir.

Bir tutum, sadece bir davranış ya da duygu durumunu yansıtmaz; aynı zamanda bu duygular, düşünceler ve davranışlar arasında derin bir iç tutarlılık bulunur. Tutumların üç ana ögesi vardır: zihinsel, duygusal ve davranışsal. Bu ögeler, bireyin bir nesne, kişi veya duruma karşı geliştirdiği tutumun temel yapı taşlarını oluşturur ve bu ögeler arasında belirli bir uyum ve iç tutarlılık bulunur.

Zihinsel Öge: İnançlar ve Düşünceler

Tutumların zihinsel ögesi, bireyin bir nesne ya da durum hakkında sahip olduğu düşünceler ve inançlarla ilgilidir. Bu öge, tutumun bilişsel boyutunu oluşturur ve kişinin dünyayı nasıl algıladığını, hangi fikirleri benimsediğini ve bu fikirlerin tutumlarını nasıl şekillendirdiğini belirler. Örneğin, bir kişi, çevreye duyarlı olmanın önemine inanıyorsa, çevre dostu ürünleri tercih etme eğiliminde olabilir. Bu zihinsel öge, bir nesneye ya da duruma karşı duygusal ve davranışsal eğilimlerin temelini atar.

Duygusal Öge: Duygular ve Değerler

Tutumların duygusal ögesi, bireyin belirli bir nesne ya da durum karşısında hissettiği duygularla ilgilidir. Bu duygular, olumlu ya da olumsuz olabilir ve kişinin tutumunu yönlendiren güçlü bir faktördür. Duygusal öge, bireyin belirli bir konuda ya da kişide ne tür hisler geliştirdiğini ifade eder. Örneğin, bir kişi belirli bir sanatçıya karşı büyük bir hayranlık duyuyor ve bu hayranlık, onun sanatçının eserlerine olan tutumunu olumlu yönde etkileyebilir. Duygusal öge, genellikle bir tutumun en güçlü bileşenlerinden biri olup, kişiyi belirli bir şekilde davranmaya yönlendiren motivasyonu oluşturur.

Davranışsal Öge: Davranış Eğilimleri

Tutumların davranışsal ögesi, bireyin belirli bir tutuma uygun şekilde gösterdiği davranışları içerir. Bu öge, tutumların somut ifadesidir ve bireyin düşünsel ve duygusal ögelerle uyumlu bir şekilde hareket etmesini sağlar. Örneğin, çevre dostu bir tutum geliştiren bir kişi, geri dönüşüm yapma, enerji tasarrufu sağlama ve çevreyi koruma gibi davranışları benimseyebilir. Davranışsal öge, genellikle bir tutumun pratiğe dökülmesi ve bireyin tutumunun dışa vurumu olarak kabul edilir.

İç Tutarlılık ve Ögeler Arasındaki Etkileşim

Tutumların zihinsel, duygusal ve davranışsal ögeleri arasında iç tutarlılık olduğu kabul edilmektedir. Bu iç tutarlılık, her bir ögenin diğerleriyle uyum içinde olması gerektiğini ifade eder. Yani, bir bireyin tutumu, zihinsel, duygusal ve davranışsal bileşenler arasında bir denge ve uyum göstermelidir. Eğer bu ögelerden biri diğerleriyle çelişirse, birey tutumunu değiştirmeye ya da dengeyi sağlamaya yönelik bir çaba gösterebilir.

Örneğin, bir kişi çevreye duyarlı olduğunu düşünüp (zihinsel öge), çevre dostu ürünleri sevdiğini hissediyor (duygusal öge), ancak bu kişiye çevre dostu ürünleri almadığında görülen bir davranışsal çelişki söz konusu olabilir. Bu durumda, birey tutumunun iç tutarlılığını sağlamak için davranışlarını değiştirmeye veya tutumunun bir kısmını gözden geçirmeye çalışabilir.

Ayrıca Bakınız

• Çalışma İlişkileri ve Etik