Belgrad Antlaşması

15.06.2023 / Tarih / Genel

Osmanlı Devleti'nin 18 Eylül 1739 tarihinde Avusturya, 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya'yla imzalamış olduğu barış antlaşmalarıdır.

18 Eylül 1739 tarihinde imzalanan Belgrad Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında gerçekleşen bir barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma, Osmanlı-Avusturya Savaşı olarak da bilinen 1737-1739 Savaşı'nı sona erdirdi.

Belgrad Antlaşması, savaşan taraflar arasında teritorial değişiklikleri ve bazı diğer önemli hükümleri içeriyordu. Antlaşma uyarınca, Osmanlı İmparatorluğu Belgrad, Sırbistan, Banat ve Temeşvar'ı (Timişoara) Avusturya'ya geri verdi. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu, Karlofça Antlaşması'yla kaybedilen Belgrad'ın doğusundaki bazı toprakları da geri alarak Karadeniz'e doğru genişledi.

Belgrad Antlaşması ile birlikte savaşan taraflar arasında ticaret ve ekonomik ilişkilerin düzenlenmesi amacıyla çeşitli hükümler de yer aldı. Antlaşma, barışın sağlanması ve savaşın sona ermesi için önemli bir adım oldu.

Ancak, Belgrad Antlaşması uzun süreli bir barışı temin etmekte başarılı olamadı. İlerleyen yıllarda Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında başka savaşlar ve çatışmalar yaşandı. Belgrad Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avusturya'ya kaybettiği toprakları geri alma çabalarının bir parçası olarak değerlendirilebilir.

Belgrad Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin 28 yıllık savaşların ardından Avusturya ve Rusya ile barışı sağladığı bir antlaşmadır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Avusturya'ya Belgrad, Temeşvar, Sırbistan ve Erdel'i geri vermek zorunda kalmıştır. Rusya'yla yapılan antlaşma ise Osmanlı Devleti'nin Azak Kalesi'ni Rusya'ya geri vermesini sağlamıştır.

Belgrad Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin Avusturya ve Rusya'yla yapılan toprak kayıplarını kabul ettiği ve barışı sağladığı önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu antlaşma, Osmanlı Devleti'nin gücünün azaldığı ve Avrupa'daki diğer devletlerin bölgesel dengeyi etkileme fırsatı bulduğu bir dönemde imzalanmıştır.

Belgrad Antlaşması Maddeleri

• Belgrad, Sırbistan, Banat ve Temeşvar (Timişoara) Avusturya'ya geri verilecektir.
• Osmanlı İmparatorluğu, Belgrad'ın doğusundaki bazı toprakları geri alarak Karadeniz'e doğru genişleyecektir.
• Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya Arşidüklüğü, esirlerin serbest bırakılması ve tazminat ödenmesi konusunda anlaşmışlardır.
• Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya Arşidüklüğü arasında barış ve dostluk ilişkileri kurulmuştur.
• Belgrad Antlaşması, taraflar arasındaki ticaretin yeniden düzenlenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla önlemler içermektedir.
• Azak Kalesi yıkılarak etrafı boşaltılacaktı.
• Kuzey Kafkasya'da bulunan ve dağ geçitlerini (Daryal Geçidi, vd) denetleyen Kabartay bölgesi (Kabardiya) tarafsız bir bölge olarak kabul edildi.
• Ruslar Kırım'dan çekilecek.
• Rusya, Karadeniz'de savaş ve ticaret gemileri bulunduramayacaktı.

Belgrad Antlaşması Sonuçları

• Toprak Değişiklikleri: Antlaşma sonucunda, Osmanlı İmparatorluğu Belgrad, Sırbistan, Banat ve Temeşvar'ı (Timişoara) Avusturya'ya geri vermiştir. Bununla birlikte, Osmanlı İmparatorluğu Belgrad'ın doğusundaki bazı toprakları geri almış ve Karadeniz'e doğru genişlemiştir.
• Barış ve Dostluk İlişkileri: Antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında barış ve dostluk ilişkilerinin kurulmasını sağlamıştır. Bu, çatışmaların sona ermesi ve iki taraf arasındaki gerilimin azalması anlamına gelmiştir.
• Ticaret ve Ekonomi: Belgrad Antlaşması, ticaretin düzenlenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla çeşitli hükümler içermiştir. Bu, savaş döneminde zarar gören ticaretin canlanması ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi için bir adım olmuştur.
• Gelecekteki Çatışmalar: Ne yazık ki, Belgrad Antlaşması uzun vadeli bir barışı sağlamada başarılı olamamıştır. Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında ilerleyen yıllarda başka savaşlar ve çatışmalar yaşanmıştır. Dolayısıyla, Belgrad Antlaşması sadece geçici bir barış anlaşması olarak değerlendirilebilir.

Ayrıca Bakınız

• 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı