Orhan Kemal Öykü Ödülleri

22.06.2020 / Kültür / Sanat / Genel

Orhan Kemal romanlarında kendi yaşantısının da etkisi ile insanların yoksulluk ve hayat mücadelesini anlatmıştır.

Orhan Kemal, 1914 senesinde asker bir baba ve öğretmen bir annenin çocuğu olarak Adana’da dünyaya gelir. Asıl ismi Mehmet Raşit Öğütçü’dür. I. Dünya Savaşı sonrası, Adana’nın Fransız işgaline uğradığı dönemde, ailesi Niğde daha sonra da Konya’ya taşınır. Kastamonu Milletvekilliği de yapan babası, 1923 senesinde Adana’ya döner. Aynı zamanda Serbest Cumhuriyet Fırkası kurucularındandır ve parti fesih edilince tüm aile Suriye’ye yerleşir.

Orhan Kemal, Suriye’de ortaöğrenimini yarıda bırakır ve çalışmaya başlar. Bir sene sonra Türkiye’ye döner ve babaannesi ile yaşamaya başlar. Baba Evi ve Avare Yıllar romanlarında bu dönemde ki tecrübelerini yansıtacaktır. 1937 senesinde evlenir daha sonra askerlik yapmak için Niğde’ye gider. Burada Nazım Hikmet ve Maksim Gorki kitapları okuduğu için ve halkı isyana teşvik suçundan 5 yıl hapis cezası alır. İlk şiirini Kayseri’de hapiste olduğu dönemler yazar. “Duvarlar” adlı şiir kitabı 1939 da Yedigün Dergisi’nde yayımlanır. Bursa Cezaevi’nde bulunduğu dönemlerde Nazım Hikmet’le aynı koğuşta kalır. Ondan edebiyat ve felsefe dersleri alır. Ordayken Nazım’ın da teşvikiyle ilk romanı “Onsekiz Yaş”ı yazar ama bu roman yayınlanmaz.

Nazım Hikmet’le güzel bir dostlukları olmuş ve oğluna Nazım adını vermiştir. 1940 senesinde “Balık”, 1943’te “Asma Çubuğu” öyküsü yayımlanır. 1943’te hapishane hayatı biter. Hamallık ve inşaat işçiliği gibi işler yapar. 1948’de “Duygu”, 1949’da “Babaevi” ve “Ekmek Kavgası” adlı eserlerini yazar.

Hayatı maddi zorluklarla geçtiği için romanlarında da çalışan, mücadele veren insanları anlatıyordu. “Küçük Adamın Notları”, “Avare Yıllar”, “Cemile”  üçleme yani birbirinin devamı yapıtlar ilk olarak Orhan Kemal tarafından edebiyatımıza kazandırılmıştı. 1950’de ailesi ile İstanbul’a taşınır ve film senaryoları, makaleler, romanlar yazmaya devam eder. 1958’de “Kardeş Payı” romanı ile Sait Faik Ödülü’nü kazanır. 1964’te “Devlet Kuşu”, “İspinozlar” romanları tiyatroya uyarlanır. 1967’de “72. Koğuş” romanı oyunlaştırılır. 1969’da “Önce Ekmek” adlı romanı ile Sait Faik Ödülü ve Türk Dil Kurumu Ödülü’nü kazanır. 1970 yılında kalp krizi sebebi ile vefat eder.

Orhan Kemal Öykü Ödülü Yarışması ilk olarak Seyhan Belediyesi tarafından verilmiş olup, 1995 yılından itibaren Çukurova Gazeteciler Cemiyeti tarafından düzenlenir ve genç öykücüleri teşvik amaçlı 35 yaş sınırı getirilmiştir. Ödüller 2006’da Çukurova Edebiyatçılar Derneği tarafından verilmeye devam eder. İlk ödülü 1991 senesinde Fulya Gürses “Ekmek” adlı öyküsü ile almıştır. 2018 senesinde “Akılsız Sokrates” adlı öyküsü ile Mehmet Fırat Pürselim ödül almıştır.

“Ölüm Allah’ın emriydi. Allah emretmeden kuş kanadını oynatamaz, karınca adımını atamazdı.” Bereketli Topraklar Üzerinde