Sembollerin Tarihçesi

27.3.2019 / Tarih / Eğitim

Antik çağlardan günümüze kadar gelen semboller, çeşitli anlamlar ifade ettiği gibi çoğunlukla iletişim amaçlı kullanılmıştır.

Sembollerin tarihinin ilk çağlara kadar dayandığını göstermektedir. Tuğla gibi yapı malzemesi olarak kullanılan nesnelerin üzerinde semboller rastlanmıştır. Hayvan, silah ve çeşitli eşyalar üzerinde de rastlanan bu semboller iletişim amaçlı olup karşı tarafa üretici hakkında bilgi vermektedir.

Antik çağlarda imparatorlukların gücünü simgelemek için semboller ve figürler kullanılmaktadır. Fransızlar simge olarak kullandıkları aslan iken; Romalılar kartalı kullanmıştır.

Türk boylarında çeşitli amaçlarla kullanılan damgalar bulunmaktadır. Hayvanlarda, mezar taşlarında, kilim ve halılarda, evlerin kapı duvarlarında, buğday ve un ambarlarında, ziynet eşyalarında kullanılmıştır. Mevsim göçlerinde sürüleri ayırabilmek amaçlı boy grupları kendi damgalarını hayvanlar üzerine vurulmuşlardır

M.Ö. 800’li yıllarda Akdeniz Bölgesinde ticaretin yaygınlaşmasıyla beraber sembollerin kullanımı üreticilerin pazar kitlesinde tanınmasını sağlamıştır. Yapılan kazı çalışmalarının sonucunda elde edilen oyma taşlar, vazo, kuyumcu eserlerindeki semboller, geometrik şekiller ve bazı hayvan figürlerinden oluşmaktadır. Markalaşma zaman içerisinde daha da önem kazanmış ve sembollerin gelişmesi günümüz tarihine kadar devam etmiştir. Sembollerin kullanıldığı ilk dönemlerde işaretler sadece üretici ve tüketici arasındaki farkı ayırmak için kullanılırken üreticiyi tanıyıp memnun olup ya da olmamak karşısında sorumluluğu tüketiciye yüklemek amaçlı kullanılmıştır

Eski dönemdeki Mısırlılar, Romalılar, Çinliler ve Yunanlılar üretilen ürünlerin kimlere ait olduğunu belirtmek için mühür kullanmıştır. Böylece alan tüketici üründen memnun kalırsa tekrar alabilmesi için ya da yaşadığı herhangi bir sorunla karşılaştığında gideceği alanları tanıması için yapılmıştır.

15.yy. da Avrupa’da ortaya çıkan aynı bölgede yaşayan esnaf ve zanaatkarların kurduğu meslek organizasyonu olarak bilinen lonca sistemi ve 10.yy. da yaygınlaşmaya başlayan yayınevleri, tanıtım işaretlerine yeni boyutlar kazandırmıştır. Lonca sistemi ile birlikte tanıtım sembolleri, taklit ve kalitesiz ürünlere karşı kullanımı zorunlu bir garanti belgesi haline gelmiştir.

Daha önceki dönemlerde basılı kitaplarda, yayınevi amblemleri bulunmazken 15.yy.’ın ikinci döneminde başlayarak ve hemen hemen tümünde yayınevi sembolleri görülmektedir. Örnek olarak 1457 basım tarihli bir kitap bulunmaktadır. Yayınevleri marka olarak kullanılan sembollerin kullanımında yaygınlaşmasında önemli rol oynamıştır. Sanayileşme ile ortaya çıkan kuruluşlara öncülük etmiştir. Sonrasında 18.yy. döneminde deniz taşımacılığı alanında da yaygınlık kazanmıştır. Böylece gemicilik firmaları çoğalırken yelkenlere amblemlerle süslemeler yapılmıştır. Taşınan yüklerin tanınmasında, geminin hangi ticaret firmasına ait olduğunu belirtmek amaçlı kullanılmıştır.

Anlaşıldığı gibi Firmaların marka oluşumu insanlık tarihinde eski dönemlerden gelen sembol ve kısaltmalar ile başlamıştır. Düşüncenin bilinçlendiği dönemlerde mağara duvarlarına çizilmiş, hayvan resimleri, çivi yazısı ve damgalar günümüze kadar gelen sembol etkileri devam etmektedir.