26.02.2020 / Tarih / Eğitim
Hunların Çin baskıları sonrası Avrupa’ya göçleri ve sonrasında dağılmaları sonucu Avrupa bölgesinde birçok Türk devleti kurulmuştur.
Avarlar
Bayan Han tarafından kurulmuştur. Hem Orta Asya’da hem de Avrupa’da devlet kurmuşlardır. Hunlar ile ortak özelliği de budur. Her ikisi de hem Orta Asya’da hem de Avrupa’da devlet kurmuştur.
Tarihte Juan-Juan Türkleri olarak da geçerler. Göktürkler (Köktürkler) ise Apar olarak nitelendirmişlerdir.
Üzengiyi Avrupa’ya taşıyan Avarlar, İstanbul’u kuşatan ilk Türk Devleti’dir. 619 ve 626 yılları arasında üst üste iki kere Sasaniler ile birlikte kuşatmışlardır.
Frank saldırıları sonucunda yıkılmışlardır.
Uzlar
Hristiyanlığı kabul eden Oğuzlardır. Bizans İmparatorluğu’na ücretli askerlik yapmışlardır. 1071 Malazgirt Savaşı sırasında taraf değiştirmişlerdir. Şu anda Romanya ve Moldovya’da yaşayan Gagavuz Türkleri olarak yaşamlarına devam etmektedirler. Avrupa’da devlet kuramamışlardır.
Peçenekler
Boy halinde yaşadıkları için devlet kurmamışlardır. Bizans İmparatorluğu’na ücretli askerlik yapmışlardır. Malazgirt Savaşı sırasında taraf değiştirdiler.
Macarlar
Günümüz Macaristan’ında yaşarlar. Türkoloji Enstitüsü’nü ilk kuranlardır. 2008 yılından itibaren Türk Kurultayı’nı düzenlerler.
Bulgarlar
İkiye ayrılırlar.
- Tuna Bulgarları: Boris Han zamanında Hristiyanlığı kabul etmişlerdir. İlk defa “Han” unvanı yerine “Çar” unvanını kullanmaya başlamışlardır. İlk kez Çar unvanını kullanan da Simone’dur
- İtil Bulgarları: İlteber Almışhan zamanında 922 yılında İslamiyet’i kabul ettiler. İbni Fadlan “Rihle(Yolculuk)” adlı eserinde İtil Bulgarlarından bahseder.
Hazarlar
Museviliği kabul eden tek Türk Devleti’dir. Kürk Yolu’nu kullanarak zenginleşmişlerdir. İlk defa Türk Tarihi’nde ücretli askerler almışlardır. Yaşadıkları döneme “Hazar Barış Çağı (Pax Hazaria)” denildi.
Hazarlar ve Türgişlerin ortak özelliği ise Emeviler’in Müslümanlığı yaymasını engellemiş ve sürekli saldırı düzenlemiş olmalarıdır. Hazarların içerisindeki Müslümanlar da verilen imkânlardan dolayı Hazar Devleti’ni terk etmeyerek Emevilere karşı savaşmışlardır. Hazarların içerisinde yaşayan Müslümanların başına “Haz” adı verilen yönetici atanmıştır.
Günümüzde Polonya’da Karay-Karaçay-Karaim Türkleri olarak varlıklarını sürdürürler. Hazarlar, Hazar Denizi’ne adlarını vermiştir.
Sibirler
Kelime manası “yoldan sapan” demektir. Sibiryaya adlarını vermişlerdir.
Kıpçaklar
Kelime manası “sarı saçlı-sarımtırak-öfkeli” anlamı taşır.
Karadeniz’in kuzeyinde çok uzun süre yaşadılar. Bu yüzden o bölgeye Kıpçak Yurdu (Dest-i Kıpçak) denilmiştir.
Altınorda Devleti’nin himayesine girdiler. Eyyübiler ve Memlük ordularında görev yaptılar.
St. Pauli Kütüphanesi’nde Türkçe-Farsça-Latince bir sözlük olan Codex Comanius’u bizlere bıraktılar. Oğuzlarla yaptıkları mücadeleler Dede Korkut Hikâyeleri’ne, Ruslarla yaptıkları mücadeleler ise İgor Destanı’na konu olmuştur.
Kaynak: Benim Hocam Yayınları
